Dünya’yı asteroitlerden korumak için başlatılan uzay görevi, meteor yağmuruna neden olacak

NASA'nın Çift Asteroit Yeniden Yönlendirme Testi'ni (DART) resmeden bir çizim (NASA)
NASA'nın Çift Asteroit Yeniden Yönlendirme Testi'ni (DART) resmeden bir çizim (NASA)
TT

Dünya’yı asteroitlerden korumak için başlatılan uzay görevi, meteor yağmuruna neden olacak

NASA'nın Çift Asteroit Yeniden Yönlendirme Testi'ni (DART) resmeden bir çizim (NASA)
NASA'nın Çift Asteroit Yeniden Yönlendirme Testi'ni (DART) resmeden bir çizim (NASA)

Dünyayı asteroit tehdidinden korumak için başlatılan DART görevinin ilk yapay meteor yağmurunu oluşturabileceği ortaya kondu.
NASA’nın geliştirdiği uzay aracı, 2022 sonbaharında Dünya'nın yaklaşık 10 milyon kilometre yakınından geçecek iki Didymos asteroidini hedef alacak ve bunlardan küçük olanıyla çarpışacak.
Eylül ayında gerçekleşecek 69 milyon dolarlık “kendi kendini imha” görevi, bir uzay aracının yüksek hızlarda asteroit saptırma yeteneğini test etmeyi amaçlıyor.
Hakemli bilim dergisi The Planetary Science Journal’da yayımlanan bir araştırmaya göre çarpışmanın etkisiyle asteroit yüzeyinde parçalanan malzemeler Dünya’nın yerçekimine kapılacak ve meteor yağmuru oluşturacak.
Çalışmanın yazarları, göktaşının yüzeyinden fırlayan, “ejekta” adı verilen malzemenin küçük bir kısmının binlerce yıl boyunca atmosferde yol alacağını ifade ediyor. Enkazın büyük kısmının ise  Didymos'un kütle çekiminde kalacağı düşünülüyor.
Western Ontario Üniversitesi'nden fizik profesörü ve çalışmanın başyazarı Dr. Paul Wiegert'e göre bu materyalin bir kısmı, gelecekteki uzay araçları için tehlike oluşturabilir.
Öte yandan çarpışmanın etkisiyle hızlanan ve Dünya atmosferine ulaşan bazı parçacıkların, gökbilimcilere asteroidin yapısını gözlemleme fırsatı vereceği tahmin ediliyor. Bilim insanları atmosferde yanan göktaşı parçalarının ürettiği ışığın renginden hangi bileşenleri içerdiğini anlayabiliyor
Fox News’in aktardığına göre saçılan malzemeler, Dünya'yı tehdit edecek boyutlara ulaşamayacak. Ancak Wiegert, DART misyonuyla veya gelecekteki benzer görevlerle oluşacak başka parçacıkların yüzyıllar boyunca Güneş Sistemi’nde dolaşabileceğini söylüyor. Buna göre söz konusu parçacıklar, gelecekteki uzay operasyonları için tehlike oluşturabilir.
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, Wiegert ayrıca, alçak Dünya yörüngesindeki uzay çöplerinin giderek büyüyen bir problem haline geldiğini vurguluyor. Bilim insanına göre bunun nedeni, önceki misyonlarda geride bırakılan enkazın ve kullanım dışı kalan malzemelerin nasıl yok edileceğine dair planlı hareket edilmemesi.



Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
TT

Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Bir uydu takipçisi, Venüs'e iniş yapabilecek dayanıklılıkta tasarlanan yarım tonluk Sovyet uzay sondasının iki hafta içinde Dünya'ya geri döneceği ve meteor gibi "sert düşebileceği" uyarısında bulundu.

1972'de fırlatılan uzay aracı hiçbir zaman Dünya'nın yörüngesini geçemedi ve kalıntıları 50 yılı aşkın süredir gezegenin etrafında dönüyor.

Sonda, 10 Mayıs civarında alevler içinde Dünya'ya geri düşmeye başlayacak.

Hollandalı uydu takipçisi Marco Langbroek blog yazısında, "Bundan yaklaşık 2 hafta sonra, alışılmadık bir kontrolsüz yeniden giriş gerçekleşecek: Başarısız bir Sovyet Venera görevinden 53 yıllık iniş kapsülü Dünya yörüngesinde sıkışıp kaldı" dedi.

Uzay sondasının yeniden giriş sırasında yanma ihtimali az da olsa var ancak Venüs'e inişe dayanmak üzere inşa edildiği için bu pek olası görünmüyor.

Delft Teknoloji Üniversitesi'nde uzay durumsal farkındalığı dersi veren Dr. Langbroek, "Bu, Venüs atmosferinden geçerken hayatta kalmak üzere tasarlanmış bir iniş aracı olduğundan, Dünya atmosferine yeniden girişte ve çarpışmada sağlam kalması mümkün" dedi.

Uzay aracı paraşütle donatılmış olsa da bu paraşüt çalışır durumda olmayabilir.

Dr. Langbroek, Popular Science'a "Eğer yeniden girişten sağ çıkarsa, sertçe düşecektir" diye konuştu.

Dr. Langbroek, yaklaşık 1 metre genişliğinde ve 500 kg'ın biraz altında ağırlığa sahip sondanın atmosfere yeniden girebileceğini ve saatte yaklaşık 250 km hızla Dünya'ya çarpabileceğini, bunun da meteor çarpmasına benzer riskler oluşturduğunu söyledi.

Casus uydu, meteor ve asteroitleri izleyen öğretim görevlisi, "Söz konusu riskler özellikle yüksek olmasa da sıfır da değil" dedi.

Düşen sondanın ne zaman ve nereye çarpabileceği belirsizliğini koruyor.

Dr. Langbroek, "51,7 derecelik yörünge eğimiyle, yeniden giriş 52 Kuzey ve 52 Güney enlemleri arasında herhangi bir yerde gerçekleşebilir" dedi.

Bu, Birleşik Krallık kadar kuzeyden Yeni Zelanda kadar güneye herhangi bir yer olabilir.

Gök cismi takipçisi, "Mevcut modellememize göre yeniden giriş, aşağı yukarı 10 Mayıs civarında gerçekleşecek" dedi.

Geçen birkaç ay boyunca, model sürekli 9-10 Mayıs 2025'ten civarında yeniden girişe işaret ediyor.

İzleyiciler daha fazla veri toplamak ve ne zaman ve nereye çarpabileceğini belirlemek için uzay sondasını gözlemlemeyi sürdürüyor.

Dr. Langbroek, "Yeniden giriş tarihindeki belirsizlik, gerçek yeniden girişe yaklaştıkça azalacak ancak o gün bile belirsiz oranı hâlâ yüksek olacak" dedi.

Independent Türkçe, independent.co.uk/space