Suriye'de Esed – Mahluf gerginliği büyüyor

Suriye'de Esed – Mahluf gerginliği büyüyor
TT

Suriye'de Esed – Mahluf gerginliği büyüyor

Suriye'de Esed – Mahluf gerginliği büyüyor

Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’in eşi Esma ve kuzeni Rami Mahluf’un Şam ve Lazkiye sahil şeridinde rejime sadık yoksul ve muhtaçları yanlarına çekme konusundaki rekabetleri kızıştı.
Rami Mahluf, Facebook sayfasında Ramazan bayramı münasebetiyle “Güvenlik otoritelerinin vatana sadık kişileri kovuşturmayı bırakıp dikkatlerini suç işleyen kişilere vereceğini, gözaltındaki çalışanların da mübarek Ramazan bayramı vesilesiyle serbest bırakılacağını umuyoruz” mesajını paylaştı.
Telekomünikasyon ve Devlet Posta Düzenleme Kurumu’nun yönetimi ve hisselerinin çoğu Mahluf’un elinde bulunan Sryiatel telefon şirketinden 5 Mayıs’a kadar 185 milyon dolarlık ödeme talep etmesinin ardından Rami ile Suriye makamları arasındaki gerilim tırmandı. Sonrasında ise Maliye Bakanlığı, aynı zamanda hakkında seyahat yasağı çıkarılan Mahluf’un mal varlığına el koymuştu. Diğer yandan, Şam Menkul Kıymetler Borsası, Rami Mahluf'un 12 banka ve özel finans kurumundaki 15,2 milyon değerindeki hisselerine el konulması kararı almıştı.
Mahluf ise dün paylaştığı mesajında şu ifadeleri kullandı:
“İçinde bulunduğumuz zor koşullara rağmen halkımıza karşı olan görevimizi unutmadık. Yaklaşık bir buçuk milyar Suriye lirası, muhtaçlara içtenlik ve dürüstlükle insani hizmetlerini sunmaya devam edebilmeleri için El Boustani Derneği ve diğerlerine devredildi. Nitekim bu dernek, 7 bin 500 aile ve 2 bin 500 yaralı ile ilgileniyor, aynı zamanda ameliyatlara destek sağlıyor ve diğer yardımlarda bulunuyordu. Dernek yöneticileri ve çalışanlarının bu programlara ve Suriye’nin çeşitli bölgelerinde bilhassa kırsal kesimde en iyi şekilde hizmet vermeye devam edeceğini umuyoruz.”
Rami’nin kardeşi İhab, kardeşi ile şirketin yönetimi konusunda anlaşmazlık yaşadıkları için Syriatel’in Yönetim Kurulu Başkan Vekili olarak görevinden istifa ettiğini duyurmuş; “Devlet Başkanı Beşşar Esed’e bağlılığını” yenilediğini belirtmişti. Rami ise dün yaptığı açıklamada bu konuda “Hak yolunda yürümek zordur, bu yüzden bu yolda az kişi yürür. Öyle ki, bir kişi başına adaletsizlik geleceğinden korktuğu için kardeşini bu yolda terk edebilir” ifadelerini kullandı.
Mütevelli heyetine Esma Esed’in başkanlık ettiği ‘Suriye Kalkınma Sekreterliği kuruluşu, ‘yoksul’ Suriyeli ailelere maddi yardım kampanyası başlattı. Şam’da konuyla ilgili bilgisi olan kaynaklar, Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada şöyle söyledi:
“Suriye Kalkınma Sekreterliği, çeşitli bölge ve illerde yaşayan Suriyeli ailelere maddi yardım verilmesine yönelik bir kampanya başlattı. Esma Esed’in bürosundan, her aileye -kişi sayısına göre- 20 bin ila 100 bin Suriye lirası değerinde nakit dağıtılması talimatı alındı. 75 bin Suriyeli lirası ve daha yüksek meblağlar Humus, Lazkiye, Tartus, Hama ve Şam illerindeki Nusayrî ailelere; az miktarda meblağlar ise çeşitli illerdeki Sünni ailelere tahsis edildi.”
Kaynakların ifadelerine göre, kuruluş çalışanlarının son günlerde Suriyeli ailelere ulaşarak onları devlet kontrolü altındaki illerde sayıları 40’a varan ve kuruluşa ait noktalara başvurmaları gerektiği hakkında bilgilendirdi.
Diğer yandan, geçen Pazar günü Suriye Devlet Başkanlığı internet sitesi, Esma Esed tarafından düzenlenen ‘Anavatanın Yaralıları’ adlı özel çalıştayın sonuç bildirisini yayınladı. Bildiriye göre, Esma Esed’in çalıştay sırasında yaptığı konuşmada, yayınladığı videolu mesajlarla bir anda gündeme oturan iş insanı Rami Mahluf'un elinden ‘yoksullar ve rejimin yaralıları’ kâğıtlarını çektiği açıktı. Nitekim yaralılara yönelik ekonomik programı yeniden etkinleştirilmesi ve programı gölgeleyen hataların ‘düzeltilmesi’ ile ilgili konuşan Esma Esed, yaralılar dosyasının ‘bu bağlamda yapılan çabaların gerçek pusulasını doğru yönde tutmak için’ Devlet Başkanlığı Sarayı'nın himayesinde olduğunu söyledi.
Kaynaklar ise “Kuruluşun yaptığı yardımların ardında, Mahluf’un açıklamalarına cevap verme amacı yatıyor. Esma Esed ise bu dağıtımlarla Suriyeli ailelerin, özellikle de yoksul ve Nusayrîlerin sponsoru olduğunu doğrulamaya çalışıyor” ifadelerini kullandı.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.