Hamaney’in sitesinden paylaşılan görsele göre İran'ın ‘vekilleri’ kimler?
İran Lideri Ali Hamaney’in resmi internet sitesinde paylaşılan görsel
Londra/Şarku’l Avsat
TT
TT
Hamaney’in sitesinden paylaşılan görsele göre İran'ın ‘vekilleri’ kimler?
İran Lideri Ali Hamaney’in resmi internet sitesinde paylaşılan görsel
İran Lideri Ali Hamaney’in Ofisi, mübarek Ramazan ayının son cumasına denk gelen ‘Kudüs Günü’ vesilesiyle Tahran'ın Ortadoğu'daki ‘vekillerinin’ kurgusal bir görselini yayınladı. Tartışmalara ve içerdiği hiyerarşisi nedeniyle İran'ın bazı müttefiklerinin de dâhil olduğu eleştirilere neden olan görselde özellikle Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah ön planda yer aldı.
Görselle ilgili çeşitli yönlerden yapılan tartışmalardan biri de başta Ebu Mehdi el-Muhendis olmak üzere Irak'taki Şii milis gücü Haşdi Şabi yönetimindeki isimlerin olmayışıyla ilgiliydi. Oysa görselde Muhendis’in bu yılın başlarında ABD hava saldırısında birlikte öldürüldüğü İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun (DMO) yurtdışı kolu Kudüs Gücü eski Komutanı Kasım Süleymani’nin silueti bir bulut olarak resmedilmişti.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre görselde yer alan isimler ise şunlar:
Ön safta ve ortada,
Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah,
Nasrallah’ın solunda Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye,
Diğer yanında Kudüs Müftüsü Muhammed Ahmed Hüseyin,
Nasrallah’ın sağında ise kolunda saati olan sakallı ve sivil giyimli gizemli genç bir adam duruyor.
Gizemli adamın solunda, Bahreynli Şii din adamı İsa Kasım yer alıyor.
İkinci safta,
Filistin İslami Cihad Hareketi Genel Sekreterliğine Ziyad en-Nahale,
Husi Ensarullah Grubu lideri Abdulmelik el-Husi,
Nijeryalı Şii din adamı İbrahim Zakzaki,
Kasım Süleymani’nin halefi Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani yer aldı.
Üçüncü safta ise,
Nahale’nin arkasında Filistin İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ramazan Abdullah Şallah'a benzeyen bir kişi,
Kaani’nin arka çaprazında Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed,
Esed’in solunda ise Haşdi Şabi gruplarından Bedir Tugayları Komutanı Hadi el-Amiri’ye benzeyen bir kişi yer aldı.
Sudan, İran’ın Kızıldeniz’de deniz üssü kurma talebini reddetti
İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
Sudanlı üst düzey istihbarat yetkilisi Ahmed Hasan Muhammed, ülkesinin İran’ın Kızıldeniz kıyısında bir deniz üssü kurma talebini reddettiğini söyledi.
İran’ın bu talebi kabul edilseydi, söz konusu üs, Tahran’ın dünyanın en yoğun nakliye hatlarından birinde deniz trafiğini izlemesine olanak tanıyacaktı.
Şarku’l Avsat’ın Wall Street Journal gazetesinden aktardığına göre Muhammed konuya ilişkin açıklamasında şunları söyledi;
“İran, Sudan ordusuna isyancılara karşı mücadelede kullanılmak üzere silahlı insansız hava araçları (SİHA) sağladı. Tahran, üssü inşa etme izni karşılığında, Sudan’a helikopter taşıyan bir savaş gemisi de dahil olmak üzere gelişmiş silahlar teklif etti. İranlılar üssü istihbarat toplamak için kullanmak istediklerini söyledi. Oraya savaş gemileri de yerleştirmek istediler. Ancak Hartum, İran’ın bu teklifini reddetti.”
Muhammed gazeteye yaptığı açıklamada, “Sudan İran’dan SİHA satın aldı. Çünkü insan kaybını azaltmak ve uluslararası insancıl hukuka saygı göstermek için daha isabetli silahlara ihtiyacımız vardı” diye ekledi.
Kızıldeniz’deki bir deniz üssü, Yemen’deki Husilerin ticari gemilere saldırı başlatmasına yardımcı olurken, Tahran’ın dünyanın en yoğun nakliye hatlarından biri üzerindeki hakimiyetini artırmasına olanak tanıyabilir.
İran destekli Husiler, Kızıldeniz’deki saldırıları Gazze’de savaşan İsrail ve müttefiklerini cezalandırma amacıyla gerçekleştirdiklerini ifade ediyor.
Yemen televizyonu tarafından yayınlanan bir görüntüde, Husi saldırısından sonra batan bir İngiliz kargo gemisi görülüyor (EPA)
Sudan’ın, devrilen eski Devlet Başkanı Ömer El Beşir döneminde, İran ve Filistin’deki müttefiki Hamas ile yakın ilişkileri vardı.
Beşir'in 2019 darbesiyle devrilmesinin ardından, ülkenin askeri cuntasının başı olan Orgeneral Abdulfettah el Burhan, uluslararası yaptırımları sona erdirmek amacıyla ABD ile yakınlaşma başlattı.
Ayrıca İsrail ile ilişkileri normalleştirmek için harekete geçti.
İran’ın deniz üssünü inşa etme talebi, bölge ülkelerinin Sudan’da 10 aydır devam eden iç savaştan faydalanarak, Ortadoğu ile Sahra Altı Afrika ülkeleri arasında stratejik bir kavşak noktası olan ülkede yer edinmeye çalıştıklarını gösteriyor.
Burhan liderliğindeki Sudan ordusu, Nisan ortasından bu yana Orgeneral Muhamed Hamdan Daklu (Hamideti) liderliğindeki paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri ile savaşıyor.
Çatışma on binlerce insanın ölümüne, milyonlarca Sudanlının yerinden edilmesine ve dünyanın en kötü insani krizlerinden birine neden oldu.
Çatışmaları takip eden bölge yetkilileri ve analistlere göre, Sudan’ın İran’dan aldığı SİHA’lar, Hızlı Destek Kuvvetleri nedeniyle ordunun uğradığı kayıpların ardından, Burhan’ın bir miktar başarı elde etmesine yardımcı oldu.
Son haftalarda hükümet, Hartum ve Omdurman’daki önemli bölgelerin kontrolünü yeniden ele geçirdi.
ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, hem Sudan ordusunu, hem de Hızlı Destek Kuvvetleri’ni savaş suçu işlemekle suçladı.
Washington ayrıca Hızlı Destek Kuvvetleri’ni, Sudan’ın batısındaki Darfur bölgesinde cinayet, tecavüz ve etnik temizlik de dahil olmak üzere insanlığa karşı suçlar işlemekle itham etti.
Birleşmiş Milletler (BM) yetkilileri, Sudan ordusunu, sivillerin yerleşimleri havadan hedef almak ve Sudanlı sivilleri çaresizce ihtiyaç duydukları insani yardımdan mahrum bırakmakla eleştirdi.
BM kuruluşları ayrıca Hızlı Destek Kuvvetleri’ni, Darfur’da etnik amaçlı saldırılar da dahil olmak üzere zulüm yapmakla suçladı.
Çatışmanın tarafları olan Sudan ordusu ve Hızlı Destek Kuvvetleri, ABD ve BM’nin suçlamalarını reddetti.
ABD Şubat ayında yaptığı açıklamada, İran’ın Sudan ordusuna silah sevkiyatıyla ilgili endişelerini dile getirdi.
ABD’nin Hartum Büyükelçisi John Godfrey, İran’ın Hartum’a yardım ettiğine ilişkin haberlerin ‘son derece rahatsız edici’ olduğunu söyledi.
