Fas’ta camiler yeniden ibadete açılabilir

Rabat'ta Kovid-19 testi yaptırmayı bekleyen taksi şoförleri. (AFP)
Rabat'ta Kovid-19 testi yaptırmayı bekleyen taksi şoförleri. (AFP)
TT

Fas’ta camiler yeniden ibadete açılabilir

Rabat'ta Kovid-19 testi yaptırmayı bekleyen taksi şoförleri. (AFP)
Rabat'ta Kovid-19 testi yaptırmayı bekleyen taksi şoförleri. (AFP)

Fas İslami İşler ve Vakıflar Bakanı Ahmed et-Tevfik dün, camileri yeniden ibadete açma kararının ülkedeki duruma bağlı olarak yetkili makamlar tarafından alınacağını söyledi.
Bakan et-Tevfik, Dışişleri, Savunma, İslami İşler ve Vakıflar Bakanlığı’nın yeni tip koronavirüs sebebiyle yurt dışında yaşayan Faslıların durumuna ilişkin Temsilciler Meclisi’nde düzenlenen toplantı sırasında yaptığı açıklamada, vatandaşların taleplerini karşılamak adına bakanlık tarafından yeni tedbirlerin ele alındığını söyledi. Camilerde ibadetin yeniden açılıp açılmaması konusuna da değinilen toplantıda, camiye girecek vatandaşların sayısının belirlenmesi ve ibadete başlamadan önce ateşlerinin ölçülmesi gibi konular gündeme geldi.
Yüksek Bilim Kurulu, 16 Mart'ta koronavirüsün yayılmasını önlemek için camileri kapatmak için fetvalar çıkarmıştı. Yetkili makamların sağlık durumunu normale döndürmeye karar vermesiyle söz konusu prosedürün devam etmeyeceğini belirten Tevfik, süreç sonunda camilerde namaz kılınabileceğini kaydetti. Kurul daha önce teravih ve bayramda kılınacak namaza ilişkin de fetva yayınlamıştı.
Tevfik, milletvekillerinin mevcut Hac mevsimine dair sorularına yanıt olarak bu kararın Suudi  Arabistan makamlarının elinde olduğunu belirterek Suudi Arabistan Hac Bakanlığı'ndan henüz herhangi bir resmi açıklama yapılmadığını bildirdi. Bakan bu konunun halihazırda bekleme aşamasında olduğu bilgisini verdi.
Bakan Tevfik, Kurban Bayramı’na ilişkin soruya verdiği cevapta da bu konunun da Hac gibi şimdilik belirsiz olduğunu, çünkü yarının ne getireceğini bilmediklerini söyledi.
İslami İşler ve Vakıflar Bakanı salgın kapsamında 52 bin camii, 5 bini aşkın türbe, 300 kurum, 14 bini aşkın Kur’an-ı Kerim okulu ve 7 bin camide okuryazarlık dersinin yanı sıra imam ve dini rehber kurumlarında bakanlık tarafından alınan önlemleri gözde geçirdi.
Bu bağlamda yapılan yakın tarihli bir çalışmada Planlama Yüksek Komisonu, Fas'ın neredeyse salgınla mücadelede başarı sağlanan bölgelerle ile temas halinde olduğunu, bu nedenle koronavirüs salgınını kontrol eden gruba dahil olduğunu vurguladı.
Çalışmada, Fas'ın Afrika çevresindeki epidemiyolojik durumu ele alınırken Fas'ın “3” grubunda sınıflandırıldığı belirtildi. Bu sınıflandırmanın Afrika’da pandemiden nispeten daha az etkilenen ülkeler arasında halen salgının yayılmasını kontrol etme mücadelesinin sürdüğü anlamına geldiği kaydedildi.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.