Kerkük’te DEAŞ’a karşı büyük bir operasyon başlatıldı

Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi dün uçakla Kerkük Operasyon Merkezi’ne gitti (AFP)
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi dün uçakla Kerkük Operasyon Merkezi’ne gitti (AFP)
TT

Kerkük’te DEAŞ’a karşı büyük bir operasyon başlatıldı

Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi dün uçakla Kerkük Operasyon Merkezi’ne gitti (AFP)
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi dün uçakla Kerkük Operasyon Merkezi’ne gitti (AFP)

Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi 6 Mayıs'ta göreve başlamasından bu yana DEAŞ'e karşı yapılan en büyük askeri operasyonu denetlemek üzere dün Kerkük’e gitti. Kerkük’te başlatılan ‘Irak'ın Kahramanları-Egemenliğin Zaferi’ adlı operasyon, ABD öncülüğündeki DEAŞ’la Mücadele Uluslararası Koalisyon (DMUK) uçakları tarafından havadan destekleniyor. Operasyon, Kerkük ile komşusu Salahaddin arasındaki sınır bölgesindeki DEAŞ hücrelerine karşı başlatıldı.
Başbakan Kazimi, Kerkük Operasyonlar Komutanlığı’na yaptığı ziyarette operasyonun başlatılması için düğmeye bastı. Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamada, operasyonun ülkenin şuan içinde bulunduğu zorlu şartlar altında gerçekleştirildiği vurgulandı.  Açıklamada, “Silahlı Kuvvetler’deki kahramanlarımız, düşmana meydan okuyor ve terörizm kaynaklarını kurutmak için kahramanca mücadele ediyor” denildi.  Açıklamada ayrıca Başbakan Kazimi'nin dün başlayan operasyonu ‘Irak’ın Kahramanları - Egemenlik Zaferi’ olarak adlandırdığı da belirtildi. Operasyonunun ülkenin güvenlik ve istikrarını arttırmayı, terörizm kaynaklarını kurutmayı ve Kerkük'ün güneybatısındaki bölgelerdeki (Salahaddin ve Kerkük vilayetleri arasındaki sınır bölgesi) DEAŞ kalıntılarının peşine düşmeyi amaçladığı vurgulandı.
Irak terörle mücadele birimi, DMUK’un çeşitli bölgelerdeki ‘DEAŞ noktalarını ve tünellerini yok etme’ operasyonlarına destek verdiğini duyurdu. Birim yaptığı açıklamada, Birinci ve İkinci Özel Harekat komutanları tarafından yönetilen Terörle Mücadele Dairesi'nin oluşumlarının, Irak’ın Kahramanları - Egemenlik Zaferi operasyonun başlatılmasıyla birlikte Irak ordusunun ve DMUK uçaklarının desteğiyle Bağdat'ın güneybatı ve güney ve güneybatı bölgelerinin yanı sıra  Curf en-Nasr bölgesinin ve el-Hadr Çölü’nün kırsal ve kentsel kesimlerini kapsayan operasyona katıldığı belirtildi. Birim unsurlarının mağaraları, tünelleri ve örgüt üyelerinin yoğun oldukları noktaları yok etmeyi başardığını ve söz konusu noktalardaki teröristleri etkisiz hale getirdiğini kaydetti.
Öte yandan Başbakanlık Askeri Sözcüsü Yahya Resul, Irak Silahlı Kuvvetleri’nin ve Hava Kuvvetleri’nin Irak’ın Kahramanları operasyonlarında önemli bir rol oynadığını açıkladı. Irak resmi haber ajansı INA’ya açıklamalarda bulunan Resul,  “Irak Hava Kuvvetleri’nin şahinleri, sabahın erken saatlerinden itibaren Irak’ın Kahramanları - İkinci aşama operasyonunu başlattılar” ifadelerini kullandı. Bu operasyonla Salahaddin ve Kerkük vilayetlerini birbirinden ayrılan sınırlarda Kerkük'ün güneybatı bölgelerinde 738 kilometrekarelik bir alanda tarama yapılacağı bildirildi.
Diğer yandan DMUK Sözcüsü Albay Myles B. Caggins Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Herkes DEAŞ’ı yenmek için birlikte hareket ediyor.   Irak Hava Kuvvetleri’nin şahinleri tarafından havadan desteklenen Irak Silahlı Kuvvetleri’nin kahramanları, Irak'ın Kahramanları - İkinci aşama operasyonu çerçevesinde DEAŞ’ın kalıntılarının peşine düşerken, DMUK doğru hedeflere yönelik bombardımanlarla hava desteği sağlamaya devam ediyor” dedi.
Konuyla ilgili Şarku’l Avsat’a değerlendirmelerde bulunan Iraklı güvenlik uzmanı Fadıl Ebu Ragif, “Kerkük'ün güneydoğu bölgeleri, Irak’ın militanların en yoğun olan bölgesini temsil ediyor. Çünkü örgüt üyeleri bu bölgelerde yoğun olarak yer alıyor. Söz konusu bölgeler, Kerkük ve Salahaddin arasındaki vadilere serpiştirilmiş bölgelerdir. Salahaddin ve (DEAŞ’ın elindeki) Dicle vilayeti arasında bir ulaşım noktası olan bu bölgeler, oldukça tehlikeli bölgelerdir. Örgüt için ise güvenli alanlar olduğu söylenebilir. Örgütün yeni emiri Abdullah Kerkük, Kerkük'ü dağın zirvesi olarak görüyor. Çünkü batı Ninova, Salahaddin, Tikrit Çölü, Diyala ve Hadise Çölü gibi sıcak bölgelerle çevrilidir. Bunlar, örgütü Kerkük'e özel statüsü yüklemeye iten bölgelerdir. Örgüt ayrıca Kerkük'teki oluşumların, blokların ve tarafların arasındaki siyasi anlaşmazlıklardan da oldukça faydalanıyor” ifadelerini kullandı.
Silahlı örgütler uzmanı Hişam el-Haşimi ise Twitter hesabından yaptığı değerlendirmede, Irak’ın DEAŞ’a karşı Diyala’nın kuzeydoğusu, Kerkük’ün güneybatısı, Salahaddin’in doğusu, Tertar’ın batısı ve Babil'in kuzeyinde olmak üzere farklı cephelerden başlattığı askeri operasyonlarda güvenlik güçlerinin geleneksel birimlerinin yanı sıra Haşdi Aşairi ve Haşdi Şabi’nin de yer aldığını belirtti.



Gizli belgelerde Batı’yı kararsız bırakan seçimin 30. yıldönümü: Zerval’ın Cezayir zaferi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
TT

Gizli belgelerde Batı’yı kararsız bırakan seçimin 30. yıldönümü: Zerval’ın Cezayir zaferi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)

Bugün, Liamin Zerval’ın Cezayir’de Cumhurbaşkanlık seçimlerini kazanmasının 30. yıldönümü. 1991’de Kurtuluş Cephesi’nin kazandığı seçimlerin iptalinin ardından yaşanan krizin ardından, Zerval’ın sandığa gitme kararı Cezayir siyasetinde bir dönüm noktası oldu. O dönemde muhalifler, ordu destekli yönetimin halk desteğinden yoksun olduğunu belirtiyordu. Zerval ise bu argümanı ortadan kaldırdı.

Bu karar büyük bir risk içeriyordu. Kan gölüne dönen Cezayir’de silahlı gruplar oy kullanacakları tehdit ediyor, ana muhalefet partileri ise seçimleri boykot çağrısıyla sabote etmeye çalışıyordu. Buna rağmen Zerval meydan okudu. Cumhurbaşkanlığı kazan sürpriz olmasa da, halkın tehditlere rağmen sandığa gitmesi ve yüksek katılım sağlaması büyük bir sürprizdi. Bu, “terör korkusunu” yıkmak anlamına geliyordu.

Zerval, böylece Cezayir yönetimine bir tür “meşruiyet” kazandırarak terör dönemini sona ermeye başladı. Ertesi yıl düzenlenen parlamento seçimleriyle 1991’de iptal edilen seçimlerin etkisi tamamen silindi. Ordu, silahlı grupları yenilgiye uğrattı ve çoğu, Zerval’ın halefi Buteflika’nın 1999’da çıkardığı af yasasından yararlandı.

Bugün genç kuşaklar, 1990’ların kanlı dönemini ve Zerval’ın seçim zaferinin önemini hatırlamayabilir. “Şarku’l Avsat”, İngiltere Ulusal Arşivi’nden ortaya çıkan belgeler ışığında, 1995 Kasım’ında Zerval’ın zaferini mercek altına alıyor.

de
1995 Cezayir seçimlerinin sonuçlarına ilişkin İngiliz belgesinin bir kopyası (Şarku’l Avsat)

Gizli belgeler, Zerval’ın zaferinin Batı’da kafa karışıklığı yarattığını gösteriyor. Fransa, resmi olarak “tebrik” mesajı göndermekten kaçındı; İngiltere ise Kraliçe II. Elizabeth’in mesaj göndermesini uygun bulmadı, ancak Başbakan bir tebrik iletecekti.

17 Kasım 1995 tarihli bir İngiliz belgesine göre, Zerval oyların %61,34’ünü alarak kesin bir zafer kazandı. Belgede, üç yıldır süren terör ve baskıya rağmen katılımın %75 ile beklentilerin çok üzerinde gerçekleştiği belirtiliyor. Katılım özellikle kadınlar ve gençler arasında yüksekti; bu da yönetim için açık bir mesaj taşıyordu: “Sessiz çoğunluk, laik bir devlette barış içinde yaşamak istiyor.”

Rakip aday Mahfuz Nahnah ise oyların yalnızca %25,38’ini alabildi; yani seçmenlerin büyük çoğunluğu İslami yönetimi reddetti. Ana muhalefet partilerinin boykot çağrısı işe yaramadı; aksine, rejim bu durumdan fayda sağladı. Seçimin meşruiyeti beklenenden daha güçlüydü ve boykot eden partiler uzlaşma mesajları verdi.

Seçimlerin güvenli ve düzenli geçmesi için geniş çaplı askeri ve polis önlemleri alındı. Bazıları seçimlere hile karıştırıldığını iddia etse de, belgeler sürecin dürüst ve şeffaf olduğunu, sonuçların teknik olarak doğru olduğunu gösteriyor. Ancak analistler, Zerval’ın askeri desteğin gölgesinden çıkıp çıkamayacağı konusunda temkinliydi.

Belgeler göre , Zerval’ın hem diyalog hem de terörle mücadeleye dayalı ikili politikayı sürdüreceğini, ancak önceliğinin terörle mücadele olacak. 1996 parlamento seçimleri, boykot eden muhalefet için bir teşvik unsuru olabilirdi, ancak İslami Kurtuluş Cephesi’nin yeniden rehabilitasyonu uzak durdu. Uzun vadeli istikrar konusunda sosyal ve ekonomik sorunların çözülmemiş olması endişe yarattı.

Uluslararası tepkiler “temkinli iyimserlik” şeklindeydi. Avrupa Birliği, yüksek katılım ve şiddetsiz seçimlerden memnundu ve reform programlarına desteğini sürdürmeyi planlıyordu.

Fransa, resmi olarak ılımlı bir tepki verdi; Chirac mesaj gönderecek, ama “tebrik” kelimesini kullanmayacaktı. Özel olarak, Fransız hükümeti sonuçtan memnundu; yüksek katılım, İslami Kurtuluş Cephesi ve Sosyalist Güçler Cephesi’ni zayıflatmıştı.

İngiltere başbakanı tebrik mesajında siyasi diyaloğa başlama isteği ve İngiliz şirketlerinin (BP’nin milyar dolarlık ihaleye girmesi) çıkarlarına değindi. Kraliçe’nin mesaj göndermesi ise askeri rejimin sicili nedeniyle uygun görülmedi.

Zerval’ın 30 yıl önceki zaferi, Cezayir’de terör korkusunu aşan bir halk iradesinin simgesi olarak tarihe geçti.


Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Boulos: Sudan'daki savaş dünyanın en büyük insani krizi

Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
TT

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Boulos: Sudan'daki savaş dünyanın en büyük insani krizi

Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Massad Fares Boulos, Sudan'daki savaşı ‘dünyanın en büyük insani krizi’ olarak tanımladı. Boulus, Fransız Haber Ajansı AFP’ye yaptığı açıklamada diplomatik çabaların barışa doğru ilerleme sağlamasını umduğunu söyledi.

Sudan’da 2023 yılının nisan ayında Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki ordu ile eski yardımcısı Muhammed Hamdan Dagalu (Hamideti) liderliğindeki Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında savaşın patlak vermesinden bu yana, on binlerce kişi hayatını kaybetti ve yaklaşık 12 milyon kişi yerinden edildi.

HDK, geçtiğimiz ekim ayı sonlarında, Sudan’ın Darfur bölgesinin batısında yer alan stratejik öneme sahip olan Faşir şehrini 18 ay süren kuşatmanın ardından ele geçirdi. Bu süreçte toplu katliamlar ve cinsel şiddet olayları yaşandığına dair haberler basına yansıdı.

dsfrg
Faşir’deki çatışmalardan kaçarak Tavile’deki bir mülteci kampına sığınan çocuklar, 3 Kasım 2025 (AP)

Boulos, Katar’ın başkenti Doha'da AFP’ye, Sudan'daki çatışmanın ‘günümüz dünyasındaki en büyük insani kriz ve en büyük insani felaket’ olduğunu söyledi.

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Faşir’de özellikle son iki-üç hafta içinde yaşananları ve o videoları hepimiz gördük. O haberleri gördük. Bu zulümler kesinlikle kabul edilemez. Bu durum bir an önce sona ermeli.”

Washington, savaşan tarafları Sudan'da ateşkes ilan etmeye çağırdı.

Ordu yanlısı Sudan hükümeti, ABD'nin ateşkes önerisiyle ilgili toplantının ardından savaşa devam edeceğini açıkladı.

HDK ise arabulucuların insani ateşkes önerisini kabul ettiğini duyururken, savaşmaya devam ediyor.

ABD'nin Sudan'daki arabulucu ortaklarıyla birlikte her iki tarafı da ‘üç aylık insani ateşkes’ üzerinde anlaşmaya çağırdığını söyleyen Boulos, ‘ateşkesin tartışıldığı ve müzakere edilmek üzere olduğunu’ belirterek, Tarafları bu öneriyi kabul etmeye ve gecikmeksizin derhal uygulamaya koymaya çağırdıklarını söyledi.

xssadf
Faşir’deki HDK üyeleri (AFP)

ABD, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır, geçtiğimiz eylül ayında, önce insani yardım için ateşkes, ardından kalıcı ateşkes ve sivil yönetime geçiş için ortak bir bildiri yayınladı. Ancak bildiride savaşan tarafların hiçbirinin geçiş sürecine katılmayacağı belirtildi.

Boulos, ABD’nin ortaklarıyla birlikte, sivil yönetime geçiş de dahil olmak üzere daha geniş kapsamlı plan konusunda ‘önümüzdeki haftalarda bazı ilerlemeler kaydetmeyi’ umduğunu belirtti.

ABD’li yetkili, ‘en büyük önceliğin insani boyut ve insani ateşkes olmaya devam ettiğini’ vurguladı.


Irak’ın yeni parlamentosunda ‘siviller’ yok

IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
TT

Irak’ın yeni parlamentosunda ‘siviller’ yok

IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)

Irak’ta geçtiğimiz hafta yapılan genel seçimlerde sadece Basra'daki Fav-Zaho İttifakı adayının bir sandalye kazandığı muhalefet kanadındaki üç ittifakın ezici bir yenilgiye uğramasıyla yeni parlamentoda sivil güçlerin temsiliyeti tamamen ortadan kalktı.

Sivil ittifaklar arasında Bedil, Sivil Demokratik Hareket, Fav-Zako ve Medeniyyun yer alıyordu ve yaklaşık 389 aday vardı. Ancak bu adayların çoğu, ittifak liderlerinin ‘sıfır’ olarak nitelendirdiği sonuçlar aldı.

Adaylar, geleneksel partilerin sahip olduğu etki ve finansman ağlarının belirleyici bir rol oynadığını, sivil güçlerin ise iç çekişmelerden ve zayıf organizasyon ve finansmandan şikayet ettiğini söylediler. Ayrıca, destekçileri arasındaki güven eksikliği ve katılımın azalmasının kazanma şanslarını düşürdüğünü de eklediler.

Adaylar, yenilgilerinin ‘seçimler adaletsizliğin olması’, siyasi finansmanın denetlenmemesi ve nüfuzlu grupların seçmenler üzerinde baskı kurmasından kaynaklandığını söylediler.