Lübnan’da yarım milyon işsiz bulunuyor

Lübnan tarihinde ilk kez farklı mezheplerden, gruplardan ve bölgelerden gelen insanlar tarafından ortak bir halk hareketi başlatıldı (AFP)
Lübnan tarihinde ilk kez farklı mezheplerden, gruplardan ve bölgelerden gelen insanlar tarafından ortak bir halk hareketi başlatıldı (AFP)
TT

Lübnan’da yarım milyon işsiz bulunuyor

Lübnan tarihinde ilk kez farklı mezheplerden, gruplardan ve bölgelerden gelen insanlar tarafından ortak bir halk hareketi başlatıldı (AFP)
Lübnan tarihinde ilk kez farklı mezheplerden, gruplardan ve bölgelerden gelen insanlar tarafından ortak bir halk hareketi başlatıldı (AFP)

Mühendisler, avukatlar, öğretmenler ve üniversite mezunları eğitimleri için Lübnan’da servetler ödedikten sonra işsiz kaldı.
İşsizlik oranları korkutucu düzeye ulaşırken, gerçek olan durum ise zaman zaman yayınlanan istatistiklerden daha büyük. Son rakamlar, özel sektör çalışanlarının yaklaşık yüzde 36’sının maaşlarının kesintiye uğradığını ve işsiz sayısının 500 bini aşmasının beklendiğini ortaya koydu. Durum, koronavirüse karşı korunma önlemleri çerçevesinde kötüleşen finansal krizlerden kaynaklanıyor. Aynı zamanda koşullar, açlık çizgisini her geçen gün aşan yoksullar yüzdesinin ilerleyen aşamada artacağı anlamına geliyor.
İhtiyaç sahiplerine yardım etmeye çalışan bir grubun üyesi aktivist Faruk, “Yoksul sınıflandırması değişti ve çocuklarını eğitemeyen yoksul sınıfla sınırlı değil. Artık uzmanlıklara sahip ve diplomaları olanlar da bu sınıfa dahil oldu. Bu yüzden üniversite diploması olan, işini ve sosyal güvenliğini kaybedenler de dahil, yeni yoksullara yardım etmek için çalışmalar yapılıyor” dedi.
Merkezi Yönetim İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından Nisan 2018 ve Mart 2019 arasındaki dönemde yayınlanan işgücü ve yaşam koşulları ile ilgili bir ankette, üniversite diplomasına sahip gençler arasındaki işsizlik oranının yüzde 37 olduğu görüldü. Lübnan üniversitelerinin yılda 32 bin mezun verdiği göz önüne alındığında bu oranın bu yıl daha da yükselmesi bekleniyor.
Üniversitelerden mezun olmak, çoğu zaman Körfez ülkelerindeki çalışma vizesi ile ilişkilendiriliyor. Ancak bu, koronavirüsten korunmak için kapatma prosedürlerinin neden olduğu felç nedeniyle öngörülebilir gelecekte mümkün değil.
Utandığı için gerçek ismini paylaşmak istemeyen Said, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, işletme fakültesi diplomasına sahip olduğunu söylerken, acı dolu bir deneyim yaşadığını belirtti. Said, evli ve 2 çocuk sahibi olduğunu da söyledi. Yıllar önce konut kredisi almasına izin veren bir maaşla ticari bir işyerinde çalışıyordu. Ancak üç ay önce sürpriz şekilde işten çıkarıldı. Bu çerçevede Said, “İşten çıkarıldığım kararını duyduğumda, yerin ayaklarım altında titrediğini hissettim. Ailemin desteği ve Allah’a olan imanım olmasaydı intihar etmeyi düşünürdüm. Açlık ve yoksulluktan kaçmak için ailesini, daha sonra da kendisini öldürenleri anlayabiliyorum. Gelecek için plan yapamıyorum. Evimin masraflarını veya çocuğumun eğitimini nasıl karşılamaya devam edeceğimi bilmiyorum” dedi.
Bekarların, çoğunun ailelerinin evinde yaşadığı göz önüne alındığında, yaşadıkları zorluklara rağmen evli çiftlere göre bu acı verici tecrübeyi yaşama olasılıkları düşük. Biyokimya alanında yüksek lisans derecesine sahip olan Hişam da Facebook üzerinden yaptığı açıklamada, “Saygın bir diplomaya sahip olduktan sonra, uzmanlığınız kapsamında iş bulmak için gelecek için büyük umutlara sahip olursunuz. Ve bir gecede her şeyin kaybolduğuna uyanırsınız. Sıfır noktasına dönersiniz. Sonra (iş fırsatları sağlaması beklenen) Linkedin’e CV bırakmanın, kendinizi rahatlatmanın bir yolu olduğunu keşfedersiniz” dedi. 28 yaşından küçük olan Hişam, 6 ay önce işten çıkarıldı. Çalıştığı küçük şirketin kapalı olduğunu söylüyor. Lübnan dışında iş bulmaya çalışıyor. Ancak koşullar, çabalarını engellerken, Lübnan’da kendisi için bir gelecek umudu olmaması dolayısıyla da bugün diğer gençler gibi göç etme fırsatı kolluyor.
Elektronik alanında uzman mühendis olan ‘Fadi’ ise aylık en az 2 bin dolarlık maaşla büyük bir şirkette çalışıyordu. Ancak bu şirketin işgücü piyasasındaki gücü onu koruyamadı. Finansal krizin tırmanmasından önce bile çalışanların neredeyse yarısı işten çıkarılmaya başlandı. İşsizlik, çevresini istihdamın ötesine genişletti. Mimar Adil, Dubai’de çalışıyordu. Ancak ilk finansmanını sağladıktan sonra Lübnan’a dönmeyi ve inşaat sektöründe küçük bir proje başlatmayı tercih etti. Daireleri tamamlamadan taksit ve konut kredileri aracılığıyla satış yapıp, projenin kendisini finanse etmesini umuyordu. Ama konut kredileri durdu, ardından mali kriz baş gösterdi. Nihayetinde herhangi bir orta sınıf Lübnanlı için bir daire satın almak imkansız bir rüya haline dönüştü. Bugün Adil, bir işveren olmasına rağmen, işsiz olduğunu ve tamamlanması zor bir projeye küçük bir servet gömdüğünü hissediyor.



Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
TT

Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)

Suriye Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile koordinasyon halinde, Nada el-Gabra, Lema es-Savaf, Rana el-Baba ve devrik rejim döneminde gözaltına alınan ve kaybolan muhaliflerin kayıp çocuklarıyla ilgili dosyada yer alan diğer sanıkların tutuklandığını duyurdu. Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü, sanıklara yönelik tutuklama emrinin, çocukların aileleri ve yakınlarının kişisel iddiaları ve açılan davalar üzerine Şam Savcılığı tarafından çıkarıldığını bildirdi.

Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü Samir el-Kirbi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi'ni yöneten Nada el-Gabra ve Lema es-Savaf ile Şam'daki el-Mubarrah Yetim Sponsorluk Derneği'ni yöneten Rana Muvaffak el-Baba'nın, ‘Şam Cumhuriyet Savcılığı tarafından çıkarılan bir tutuklama emrine göre, kaybolan çocukların dosyasının saklanmasına karışan diğer sanıklarla birlikte tutuklandığını’ belirtti.

El-Kirbi bu önlemin, önceki dönemlerde mahkûmların çocuklarının kaybolmasıyla ilgili davalara karıştıkları yönündeki suçlamaların arka planında geldiğini söyledi. El-Kirbi, “Resmi ve sivil makamların yanı sıra konuyla ilgili herhangi bir bilgiye sahip olan herkesi, bu çocukların akıbetini aydınlatmak ve haklarını güvence altına almak için soruşturma komitesiyle iş birliği yapmaya çağırıyoruz” dedi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, çocukların dosyasıyla ilgili bir dizi kişi tutuklandı ve bu kişiler, ‘çocukların akıbetiyle ilgili olası suiistimal ve ihlallere karıştıklarından şüphelenildiği için resmi soruşturma altına alındı.’ Söz konusu adımlar, Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı’nın 2025 tarihli ve 1806 sayılı kararı uyarınca, bu dosyayı araştırmak ve çocukların akıbetini takip etmek üzere özel bir komite oluşturulmasını takiben atıldı.

3 bin 700 çocuk yetimhanelere yerleştirildi

İnsan hakları örgütleri ve medya raporları, eski rejime muhalif mahkûmların Şam'daki yetimhanelere veya çocuk esirgeme kurumlarına yönlendirilen 3 bin 700 çocuğu olduğunu gösteriyor. Esed'in devrilmesi ve kaçışından sonra yayınlanan gizli Suriye istihbarat belgelerine göre, yaklaşık 400 çocuk tutukluluk yılları boyunca muhaliflerin ailelerinden ayrılarak Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi, Daru’r Rahme Yetimhanesi ve Çocuk Köyleri de dahil olmak üzere dört yetimhaneye yerleştirildi.

 Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi bir televizyon röportajında, eski rejimin yıkılmasından önce 2015-2024 yılları arasında 27 çocuğun kendisiyle birlikte yetimhanede kaldığını ve güvenlik güçlerinin bu çocukları gizli notlarla şube mahzenlerinden yetimhaneye gönderdiğini itiraf etti. Güvenlik güçleri bu çocukları gizli emirlerle yetimhaneye gönderiyor, isimlerini değiştiriyor ve Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı'ndan yazılı onay almadıkça kimsenin onları ziyaret etmesine izin vermiyordu.

Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)

Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi Müdürü Meys Acib bir televizyon kanalında yayınlanan açıklamalarında, kompleksin geçmişte özel durumları olan çocukları kabul ettiğini ve devrik Devlet Başkanı’nın eşi Esma Esed'in bu çocukların dosyalarını bizzat takip ettiğini itiraf etti. Öte yandan SOS Çocuk Köyleri yetkilileri de 2014-2018 yılları arasında resmî belge ve kayıtları olmayan 139 çocuğu kabul ettiğini ve bunların çoğunu Esed'in yetkililerine iade ettiğini ve o dönemde bakanlıktan bu tür vakaların gönderilmemesini istediğini kabul etti.

Samir el-Kirbi, çocukların akıbetinin belirlenmesi ve halen hayatta olup olmadıkları ya da toplu mezarlara gömülüp gömülmedikleri konusunda, bu çocuklar için özel toplu mezarların varlığının söz konusu olmadığını vurguladı. El-Kirbi, “Bugüne kadar yaptığımız dikkatli araştırma ve incelemeler sonucunda çocuklar için toplu mezarların varlığına rastlamadık, ancak bu çocukların yetimhanelere ve çocuk derneklerine yönlendirildiğini kanıtlayan belge ve kanıtlara sahibiz. Kayıp Çocuklar Komitesi, gerçeği ortaya çıkarmak ve çocukların ailelerine ve yakınlarına adalet sağlamak amacıyla bu dosyaları ilgili bakanlıklarla paylaşıyor” ifadelerini kullandı.

 Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024

Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Mart 2011'den bu yana Suriye'de Esed rejimi tarafından en az 23 bin çocuğun öldürüldüğünü, bunlardan 190'ının işkence altında hayatını kaybettiğini ve 5 bin 200 çocuğun da zorla kaybedildiğini belgeledi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanı Hind Kabavat tarafından kurulan Kayıp Çocuklar Komitesi'nde Adalet, İçişleri ve Vakıflar bakanlıklarından birer temsilci ile devrik rejim döneminde kaybolan kişiler ve mahkûmlar konusunda çalışan sivil derneklerin başkanları yer alıyor.