İran'da vaka sayıları yeniden yükselişe geçti

Sağlık Bakanı Ahvaz’da “şiddetli bir salgın” görüldüğünü ve Tahran’daki vakaların arttığını teyit etti

Sinemaların yeniden faaliyete geçtiği ilk gün (dün) içeri girmek için bekleyen İranlılar (Tesnim)
Sinemaların yeniden faaliyete geçtiği ilk gün (dün) içeri girmek için bekleyen İranlılar (Tesnim)
TT

İran'da vaka sayıları yeniden yükselişe geçti

Sinemaların yeniden faaliyete geçtiği ilk gün (dün) içeri girmek için bekleyen İranlılar (Tesnim)
Sinemaların yeniden faaliyete geçtiği ilk gün (dün) içeri girmek için bekleyen İranlılar (Tesnim)

İran Sağlık Bakanlığı, dün itibariyle yeni tip koronavirüsten (Kovid-19) ölenlerin sayısının 10 bini geçtiğini belirtti. Yetkililer tarafından yapılan açıklamada vaka sayısında ve Tahran hastanelerine başvuran hasta sayısında artış gözlemlendiği duyuruldu. Diğer taraftan Sağlık Bakanı Said Nemeki, Ahvaz eyaletinin “şiddetli bir salgına” tanık olduğunu belirtti.
İki haftadır yükselen ölüm ve vaka sayıları dün de artış göstermeye devam etti. Sağlık Bakanlığı Sözcüsü Sima Sadat Lari yaptığı açıklamada son 24 saat içerisinde 2 bin 595 yeni vaka tespit edildiğini, toplam vaka sayısının 215 bin 96 kişiye ulaştığını belirtti. Lari, yeni vakalardan bin 305’inin hastanelerde tedavilerine başlandığını duyurdu.
Sima Sadat Lari açıklamasında, “Ne yazık ki, 134 kişi hayatını kaybetti ve toplam vaka sayısı 10 bin 130’a ulaştı” ifadelerini kullanarak 2 bin 899 vakanın durumunun kritik olduğunu ifade etti.
İki gün önce BBC’de yayınlanan bir haberde , bazı uzmanlar İran’da resmi verilerin gerçek vaka sayısını yansıtmayabileceği ve gerçek ölü sayısının resmi verilerin 5 katı olduğu yönünde tahminde bulunduğu belirtildi. Geçen ay, İran Parlamentosu Araştırma Merkezi’nde yapılan bir araştırmada ise gerçek ölü sayısının resmi rakamların iki katı olduğu yönünde tahminde bulunulmuştu.
Sağlık Bakanlığı koronavirüs (Kovid-19) taşıyan kişileri tespit etmek için yaklaşık 1 milyon 540 bin test yapıldığını duyurdu. Resmi rakamlara göre iyileşen hasta sayısı, 175 bin 130 kişiye ulaştı.
Tahran ve Fars eyaletlerinde tedavi görmek için hastaneye başvuran vaka sayısında bir artış gözlenirken, Sağlık Bakanlığı Sözcüsü hastaneye en fazla başvuru yapılan eyaletlerin Ahvaz, Kürdistan, Hürmüzgan, Buşehr ve Kirmanşah olduğunu belirtti.
Bakanlık üst üste ikinci gün de bölgelerin salgının yayılma oranına göre sınıflandırılmasını askıya aldı. Geçtiğimiz nisan ayında kısıtlamaların hafifletilmesi ve ekonomik faaliyetlerin yeniden başlamasıyla birlikte hükümet, bölgeleri kırmızı, yeşil (sarı) ve beyaz olmak üzere vaka durumlarına göre sınıflandırmaya başlamıştı.
Sağlık Bakanı Said Nemeki, bakanlığın Ahvaz eyaletinde koronavirüs (Kovid-19) salgınının “nispeten şiddetli” bir yüzüyle karşı karşıya olduğunu ancak salgının birkaç gün içinde zirve noktasına ulaşmasını bekliyoruz değerlendirmesinde bulundu.
Nemeki gazetecilere yaptığı açıklamada, “Huzistan’daki (Ahvaz) yoğun bakım ünitelerinde yatan hastaların ihtiyaçlarını gidermek için saat başı kontrol ediyoruz” dedi.

İsfahan’da hastaneler doldu
İsfahan’da, Tıp Bilimleri Üniversitesi Sözcüsü eyalette koronavirüs (Kovid-19) ile mücadele etmek üzere tahsis edilmiş olan hastanelerde hasta yatakları dolduğu için daha fazla hasta kabul edilemeyeceğini söyledi. İran resmi haber ajansı IRNA’nın aktardığı habere göre sözcü konuya ilişkin “Vatandaşlar sağlık protokollerine riayet etmezse, yeni hastaneler eklememiz gerekecek” değerlendirmesinde bulundu.
Sağlık Bakanı Yardımcısı iki gün önce yaptığı bir açıklamada salgının İran’daki ilk merkez üssü olarak bilinen Kum ve Gilan eyaletlerinde vaka oranının yüzde 40’a ulaştığı bilgisini paylaştı. Yetkilinin söz konusu açıklaması, İran Sağlık Bakanlığı’na bağlı Epidemiyoloji Merkezi’nin yaklaşık 15 milyon İranlının enfekte olduğuna ilişkin yürüttüğü tahminler ile örtüşüyor. Buna dayanarak bağımsız uzmanlar ve doktorlar, Tahran nüfusunun yaklaşık yüzde 50’sinin salgından etkilenmesini ve ülke genelinde vaka sayısının 8 milyonu aşmasını bekliyor.
Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani yaptığı açıklamada herkesin maske kullanmaya ve tüm sağlık talimatlarını uygulamaya riayet etmesinin, koronavirüs (Kovid-19) ile mücadelenin bir sonraki aşamasında görmezden gelinemeyecek bir adım olacağını söyledi.
Bununla birlikte Ruhani koronavirüs (Kovid-19) ile mücadele konusunda üst düzey yetkililerle görüşürken, ülkesinin diğer ülkeler gibi “baskıcı yöntemlere” başvurmamasından övgüyle söz etti ve bu yöntemleri yeni aşamada kullanmak zorunda kalmayacaklarına dair umudunu dile getirdi. Ruhani, Koronavirüs ile Mücadele Ulusal Komitesi’ne bağlı Ekonomik ve Güvenlik Komitesi’nin maske takılması gereken alanlar konusunda bir uygulamalar taslağı sunduğuna dikkat çekti.
İran Devlet Televizyonu’na göre Tahran Valisi Enuşirevan Muhsini Bendpey, düğün salonlarının yeniden açılmasına karşı çıktı ancak salonların kapasitesinin yüzde 50 oranında davetli kabul edilmesi karşısında yetkililerin buna karşı çıkmayacağını söyledi.
Şubat ayının sonundan beri kapalı duran sinema salonları hükümetin koltukların yarısının kullanılması ve sosyal mesafe kuralına uyulmasını şart koşmasının ardından dün itibariyle kapılarını izleyicilere açtı.
 



Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)
TT

Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)

İran'ın kuzeybatısında pazartesi günü meydana gelen helikopter kazasında Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile birlikte hayatını kaybettiği açıklanan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tahran'ın İsrail ve Batı karşıtı politikalarının ateşli bir savunucusuydu.

Reisi, 60 yaşındaki Abdullahiyan’ı Ağustos 2021'de atadı.

2013'ten 2021'e kadar bu görevi yürüten Muhammed Cevad Zarif'in yerine geçmek gibi zor bir görevi vardı; Zarif, önde gelen aktif bir diplomat, akıcı bir İngilizce konuşan, uluslararası çevrelerde tanınan bir yüz ve İran'ın dış politikasını yöneten deneyimli bir isimdi.

İran devlet televizyonu Emir Abdullahiyan'ı, Tahran tarafından yönetilen ve Lübnan Hizbullah'ı, Filistinli Hamas ile İslami Cihad hareketleri ve Iraklı silahlı gruplar gibi İran'ın ezeli düşmanı İsrail karşıtı grupların yer aldığı "Direniş Ekseni'nden üst düzey bir diplomat" olarak tanıttı.

Emir Abdullahiyan atandığı gün yaptığı açıklamada, bu grupların "İran'ın müttefikleri" olduğunu ve "onları güçlendirmenin hükümetin gündeminde olduğunu" söyledi.

Kapsamlı geziler

Ekim 2023'te İsrail ile Hamas arasında Gazze'de savaşın başlamasından beri bölgeye yaptığı ziyaretleri yoğunlaştırdı. Tahran, İsrail'e karşı Filistin hareketini ve savaşın çıkmasına yol açan 7 Ekim 2023 operasyonuna desteğini gizlemedi, ancak aynı zamanda bu operasyonun içinde yer almadığını da vurguladı.

Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)

Geçtiğimiz nisan ayında, Tahran'ın Yahudi devletini sorumlu tuttuğu ve Şam'daki İran konsolosluk binasını yerle bir eden hava saldırısına karşılık olarak, İran'ın İsrail'e 300'den fazla insansız hava aracı ve füzeyle gerçekleştirdiği benzeri görülmemiş saldırıyı savundu.

İran'ın tepkisinin "meşru savunma ve uluslararası hukuk çerçevesinde" gerçekleştirildiğini söyledi.

Emir Abdullahiyan daha sonra İsrail'in İran'ın orta kesimindeki İsfahan eyaletine bir misilleme amaçlı saldırı düzenlediğine dair haberleri "çocuk oyuncağı" diyerek küçümsedi.

İzolasyonun Azaltılması

Mesleki kariyeri boyunca Devrim Muhafızları ile olan yakın ilişkileriyle tanınan Emir Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu olan Kudüs Gücü'nün komutanı ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan kariyeri boyunca Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu. Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü'nün komutanı olan ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan, üç yıl boyunca İran'ın uluslararası sahnedeki izolasyonunu azaltmak ve ABD yaptırımlarının ülkesinin ekonomisi üzerindeki etkisini azaltmak için çalıştı.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Çin'in himayesindeki bir anlaşma çerçevesinde Mart 2023'te Suudi Arabistan ile uzlaşmaya varılmasına yol açan süreçte kilit bir figür olmasa da İran'ın Arap komşularıyla ilişkilerin geliştirilmesinde rol oynadı.

1964 yılında Tahran'ın doğusundaki Damgan şehrinde doğan Abdullahiyan, 1991 yılında Tahran Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun oldu.

1997-2001 yılları arasında Irak'ta ve 2007-2010 yılları arasında ise Bahreyn'de görev yaptı.

2011'den bu yana Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Bu görevinde, Ali Ekber Salihi (Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın ikinci hükümetinde) ve Zarif (Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin ilk hükümetinde) gibi iki farklı bakanla çalıştı.

Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri) Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri)

Ancak 2016 yılında Zarif onu görevden aldı. Bu hareket muhafazakârlar tarafından, Ruhani ve bakanına yönelik büyük eleştiriler yapılmasına neden oldu.

ISNA'ya göre daha sonra Umman Büyükelçiliği görevini reddetti ve 2021 yılında Dışişleri Bakanlığı'na gelmeden önce, Meclis Başkanı'nın uluslararası işlerden sorumlu özel yardımcısı olarak çalışmaya başladı.

Emir Abdullahiyan, uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerini kısıtlayan 2015 anlaşmasının çökmesinin ardından, Washington'un 2018'de eski Başkan Donald Trump tarafından anlaşmadan çekilmesi sonrasında, İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerin yeniden başlatılması çabalarına dahil oldu.