Yapay zekanın iyi amaçlı kullanımına 10 örnek

Bir bilgisayarın veya bilgisayar kontrolündeki bir robotun çeşitli faaliyetleri, zeki canlılara benzer şekilde yerine getirme kabiliyetine yapay zeka deniyor (AP)
Bir bilgisayarın veya bilgisayar kontrolündeki bir robotun çeşitli faaliyetleri, zeki canlılara benzer şekilde yerine getirme kabiliyetine yapay zeka deniyor (AP)
TT

Yapay zekanın iyi amaçlı kullanımına 10 örnek

Bir bilgisayarın veya bilgisayar kontrolündeki bir robotun çeşitli faaliyetleri, zeki canlılara benzer şekilde yerine getirme kabiliyetine yapay zeka deniyor (AP)
Bir bilgisayarın veya bilgisayar kontrolündeki bir robotun çeşitli faaliyetleri, zeki canlılara benzer şekilde yerine getirme kabiliyetine yapay zeka deniyor (AP)

Yapay Zeka (YP) birçok toplumsal soruna farklı bir açıdan bakmamızı sağlayabilir.
Yapay zekanın yanlış ya da kötü amaçlı kullanımı sonuu yaşanabilecek olasıklara dair birçok iç karartıcı öngörü bulunsa iyi amaçlarla kullanımının yol açacağı faydalar göz ardı edilmemeli
ABD merkezli Forbes dergisi de yapay zekanın faydalı amaçlar için kullanılabileceği 10 alanı derledi.

1) Kanser taraması
Derin öğrenme algoritmaları ile donanmış yapay zeka çoktandır sağlık hizmetlerine kullanılıyor. Özellikle yapay zekanın görüntüleme yeteneği, kanser tanımlaması ve taramasında umut verici sonuçlar alıyor. New York'taki Mount Sinai Üniversitesi'nden bilim insanları, karaciğer, prostat ve bağırsak kanseri hastalıklarını yüzde 94 doğrulukla önceden haber verebilen derin öğrenme temelli yapay zeka algoritmalarını kullanmayı başardı.

2) Arıları kurtarmak
Dünya Arı Projesi arıları kurtarmak için yapay zekadan yararlanıyor. Dünyadaki arı nüfusu azalıyor ve bu da gezegenimiz için kötü bir haber. Oracle ile işbirliği yapan Dünya Arı Projesi, arıların hayatta kalması ve gelimesine yardımcı olmayı öğrenmek için mikrofonlar, kovanlara konulan kameralar ve nesnelerin interneti sensörlerinden sağlanan verilerden yararlanıyor. Bir buluta aktarılan verilerdeki örüntüler ve eğilimler, arıların hayatta kalmasına erken safhada yardımcı olabilecek şekilde yapay zeka tarafından analiz ediliyor.

3) Engelli insanlar için araçlar
Yapay zekanın faydalı amaçlarla kullanımına bir örnek de engelli kişilerin engellerinin üstesinden gelemeye yardımcı olmak.
Huawei yapay zekayı kullanarak sağır çocukların okumayı öğrenmesine yardımcı olmak için ücretsiz bir akıllı telefon uygulaması geliştirdi. StorySign adlı uygulama yazıyı işaret diline çevirerek sağır çocukların okumayı öğrenmesine fayda sağlıyor. 
Huawei ayrıca Track.Ai adını verdiği, kullanımı kolay ve ucuz cihazla, çocuklardaki göz bozukluklarını tanımlayarak bu hastalıkların körlüğe yol açmasından önce tedavi edilebilmesini sağlıyor.

4) İklim değişikliği
Dünyanın şu andaki en büyük sorunlarından biri de iklim değişikliği. Yapay zeka yardımıyla bu sorunun çözümünde çok büyük ilerleme kaydedilebilir.
Makine öğrenimi, iklim enformasyonlarını geliştirebilir. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin kullandığı makine öğrenimi algoritmaları yaklaşık 30 iklim modelini çalıştırabiliyor.
Yapay zeka aynı zamanda iklim değişikliğinin farklı bölgelerdeki sonuçlarını tahmin etme ve öğretmeye de yardımcı olabilir. Montreal Öğrenme Algoritmaları Enstitüsü'nden araştırmacılar yapay zekayı şiddetli fırtınalar ve yükselen deniz seviyelerinin verdiği zararı canlandırmada kullanıyor.

5) Vahşi yaşamı koruma
Yapay zekanın iyi amaçlı kullanımına bir örnek de vahşi yaşamın korunması alanında kullanılan teknolojiler. Yapay zeka yeterli mali destek alamayan doğa koruyucularına verileri ucuza analiz etme imkanı tanıyor.
Hawaii'deki Kauai Nesli Tehlike Altındaki Deniz Kuşlarını Kurtarma Projesi, deniz kuşları ve elektrik hatları arasındaki çarpışmaları tespit etmek için, 600 saatlik ses kayıtlarını analiz ederken yapay zekadan yararlandı.
Wild Me ve Microsoft'un yapay zekasıysa insanların internete koyduğu fotoğraflardaki neslli tükenme tehdidi altındaki hayvanları tanıyıp kayda geçirebiliyor ayrıca takip edebiliyor.

6) Açlıkla savaşmak
Yapay zeka, en iyi mahsulü almak, tohum geliştirmekve yabani otların kimysal maddeyle öldürülmesinin düzgüncee uygulanmasını sağlamak için milyonlarca veriyi analiz edebilir.
Bu alanda kullanılan çok sayıda uygulama bulunuyor.  Beslenme Erken Uyarı Sistemi adlı sistemse  mahsul alınmaması, yükselen gıda fiyatları ve kuraklık nedeniyle farklı bölgelerdeki gıda sayısındaki azalma riskini büyük veriler ve makine öğrenimi sayesinde tespit ediyor.

7) Yoksulluğu ve eşitsizliği azaltmak
Yapay zeka eşitsizlikleri azaltmada da yardım sunabilir. Chicago Üniversitesi'nin Veri Bilimi ve Kamu Politikası Merkezi'nin Aequitas projesi ve IBM'in Adalet 360 adlı yapay zekası, önyargıları takip edip düzeltmek için açık kaynaklı yazılımlar sunuyor.
Akıllı yazı editörü Textio ise iş tanımlarını daha kapsayıcı yapıyor. Örneğin bu editör, bir yayınevi şirketinin işe aldığı kadın personelin sayısını bir önceki alıma göre yüzde 10 artırdı.
Standford Üniversitesi'nin bir projesindeyse yapay zeka,farklı  bölgelerdeki yoksulluğu ölçmek için uydu fotoğraflarını analiz ediyor. Böylece ekonomik yardımın yapılacağı yerler arasında öncelikler belirlenebilir.

8) Sahte haberleri tespit etmek
Yapay zeka, kitlelere sahte haberleri yayabileceği gibi, Google, Microsoft ve bazı yerel hareketlerin yaptığı gibi bu haberlerdeki gerçeği değerlendirmek için de kullanılabilir. 
Trilyonlarca paylaşımı izlemesi gereken Facebook sahte haber göstergesi olan kelime ve örüntüleri bulmak için yapay zekadan yararlanıyor.

9) Tıbbi görüntüleme
Almanya merkezli Siemens Healthineers adlı tıbbi teknoloji şirketi yapay zekayı bu alanda kullanan şirketlerden biri. Şirketin AI-Rad Companion.4 adlı teknolojisi bir radyolog asistanı.
Rutin olarak tıbbi görüntülemeler yapan yapay zeka personelin de iş yükünü hafifletiyor

10) Yenilemeleri geliştirmek
Güney Kaliforniya Üniversitesi'ndeki Artificial Intelligence in Society (CAIS) Merkezi'nde de yapay zeka bir deprem anında Los Angeles kentinde su dağıtımının nasıl yapılacağını çözmekle görevlendirildi.
Zira kentin altyapısı yaşlanıyor. Projeyle bu kritik anda boru hatları yenilenmesi gereken stratejik bölgelerin belirlenmesi amaçlanıyor.



Her şeyin nasıl başladığını ortaya çıkarabilecek bir sinyal belirlendi

(Hans Lucas/AFP)
(Hans Lucas/AFP)
TT

Her şeyin nasıl başladığını ortaya çıkarabilecek bir sinyal belirlendi

(Hans Lucas/AFP)
(Hans Lucas/AFP)

Andrew Griffin 

Evrenin erken dönemlerinden gelen bir radyo sinyali, çevremizdeki her şeyin nasıl başladığını anlamamızı sağlayabilir.

21 santimetre sinyali diye bilinen bu sinyal, ilk yıldızların ve galaksilerin nasıl yanmaya başladığını ve evreni karanlıktan ışığa nasıl çıkardığını nihayet anlamamızı mümkün kılabilir.

Cambridge Üniversitesi'nden makalenin ortak yazarı Anastasia Fialkov yaptığı açıklamada, "Bu, karanlık evrendeki ilk ışığın nasıl ortaya çıktığını öğrenmek için eşsiz bir fırsat" diyor. 

Soğuk, karanlık bir evrenden yıldızlarla dolu bir evrene geçiş hikayesini yeni yeni anlamaya başlıyoruz.

Sinyal, 13 milyar yıldan fazla bir süre önceden, Büyük Patlama'nın sadece 100 milyon yıl sonrasından bize ulaşıyor. Zayıf parıltı, yıldızların oluştuğu uzay bölgeleri arasındaki boşluğu dolduran hidrojen atomları tarafından yaratılıyor.

Bilim insanları artık bu sinyalin doğasını kullanarak erken evreni daha iyi anlayabileceklerine inanıyor. Bunu, evrenin başlangıcıyla ilgili verileri ortaya çıkarmak için radyo sinyallerini yakalamaya çalışacak REACH (Radio Experiment for the Analysis of Cosmic Hydrogen / Kozmik Hidrojen Analizi için Radyo Deneyi) adlı radyo anteniyle yapacaklar.

Araştırmacılar bu projenin nasıl işleyeceğini daha iyi anlamak için REACH ve Kilometre Kare Dizisi adlı başka bir projenin, ilk yıldızların kütleleri ve diğer ayrıntıları hakkında nasıl bilgi sağlayabileceğini öngören bir model oluşturdu.

Profesör Fialkov, "İlk yıldızların kütlelerinin 21 santimetre sinyaline bağımlılığını ve ilk yıldızlar öldüğünde üretilen, X ışını ikililerinden gelen ultraviyole yıldız ışığı ve X ışını emisyonlarının etkisi de dahil olmak üzere tutarlı bir şekilde modelleyen ilk grubuz" diyor.

Bu bilgiler, Büyük Patlama'nın ürettiği hidrojen-helyum bileşimi gibi, evrenin ilkel koşullarını birleştiren simülasyonlardan elde edildi.

REACH teleskobunun baş araştırmacısı ve çalışmanın ortak yazarı Eloy de Lera Acedo, "Bildirdiğimiz tahminler, evrendeki ilk yıldızların doğasını anlamamız açısından muazzam önem taşıyor" ifadelerini kullanıyor.

Radyo teleskoplarımızın, ilk yıldızların kütlesi ve ilk ışıkların bugünkü yıldızlardan ne kadar farklı olabileceği hakkında ayrıntılı bilgiler verebileceğine dair kanıt sunuyoruz.

REACH gibi radyo teleskopları, evrenin bebeklik döneminin gizemlerini çözme yolunda umut vaat ediyor ve bu tahminler, Güney Afrika'daki Karoo'dan yaptığımız radyo gözlemlerine rehberlik etmesi açısından hayati önemde.

Çalışma, hakemli dergi Nature Astronomy'de yayımlanan "Determination of the mass distribution of the first stars from the 21-cm signal" (21 santimetre sinyalinden ilk yıldızların kütle dağılımının belirlenmesi) başlıklı yeni bir makalede anlatılıyor.

 Independent Türkçe, independent.co.uk/space