Yapay zekanın iyi amaçlı kullanımına 10 örnek

Bir bilgisayarın veya bilgisayar kontrolündeki bir robotun çeşitli faaliyetleri, zeki canlılara benzer şekilde yerine getirme kabiliyetine yapay zeka deniyor (AP)
Bir bilgisayarın veya bilgisayar kontrolündeki bir robotun çeşitli faaliyetleri, zeki canlılara benzer şekilde yerine getirme kabiliyetine yapay zeka deniyor (AP)
TT

Yapay zekanın iyi amaçlı kullanımına 10 örnek

Bir bilgisayarın veya bilgisayar kontrolündeki bir robotun çeşitli faaliyetleri, zeki canlılara benzer şekilde yerine getirme kabiliyetine yapay zeka deniyor (AP)
Bir bilgisayarın veya bilgisayar kontrolündeki bir robotun çeşitli faaliyetleri, zeki canlılara benzer şekilde yerine getirme kabiliyetine yapay zeka deniyor (AP)

Yapay Zeka (YP) birçok toplumsal soruna farklı bir açıdan bakmamızı sağlayabilir.
Yapay zekanın yanlış ya da kötü amaçlı kullanımı sonuu yaşanabilecek olasıklara dair birçok iç karartıcı öngörü bulunsa iyi amaçlarla kullanımının yol açacağı faydalar göz ardı edilmemeli
ABD merkezli Forbes dergisi de yapay zekanın faydalı amaçlar için kullanılabileceği 10 alanı derledi.

1) Kanser taraması
Derin öğrenme algoritmaları ile donanmış yapay zeka çoktandır sağlık hizmetlerine kullanılıyor. Özellikle yapay zekanın görüntüleme yeteneği, kanser tanımlaması ve taramasında umut verici sonuçlar alıyor. New York'taki Mount Sinai Üniversitesi'nden bilim insanları, karaciğer, prostat ve bağırsak kanseri hastalıklarını yüzde 94 doğrulukla önceden haber verebilen derin öğrenme temelli yapay zeka algoritmalarını kullanmayı başardı.

2) Arıları kurtarmak
Dünya Arı Projesi arıları kurtarmak için yapay zekadan yararlanıyor. Dünyadaki arı nüfusu azalıyor ve bu da gezegenimiz için kötü bir haber. Oracle ile işbirliği yapan Dünya Arı Projesi, arıların hayatta kalması ve gelimesine yardımcı olmayı öğrenmek için mikrofonlar, kovanlara konulan kameralar ve nesnelerin interneti sensörlerinden sağlanan verilerden yararlanıyor. Bir buluta aktarılan verilerdeki örüntüler ve eğilimler, arıların hayatta kalmasına erken safhada yardımcı olabilecek şekilde yapay zeka tarafından analiz ediliyor.

3) Engelli insanlar için araçlar
Yapay zekanın faydalı amaçlarla kullanımına bir örnek de engelli kişilerin engellerinin üstesinden gelemeye yardımcı olmak.
Huawei yapay zekayı kullanarak sağır çocukların okumayı öğrenmesine yardımcı olmak için ücretsiz bir akıllı telefon uygulaması geliştirdi. StorySign adlı uygulama yazıyı işaret diline çevirerek sağır çocukların okumayı öğrenmesine fayda sağlıyor. 
Huawei ayrıca Track.Ai adını verdiği, kullanımı kolay ve ucuz cihazla, çocuklardaki göz bozukluklarını tanımlayarak bu hastalıkların körlüğe yol açmasından önce tedavi edilebilmesini sağlıyor.

4) İklim değişikliği
Dünyanın şu andaki en büyük sorunlarından biri de iklim değişikliği. Yapay zeka yardımıyla bu sorunun çözümünde çok büyük ilerleme kaydedilebilir.
Makine öğrenimi, iklim enformasyonlarını geliştirebilir. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin kullandığı makine öğrenimi algoritmaları yaklaşık 30 iklim modelini çalıştırabiliyor.
Yapay zeka aynı zamanda iklim değişikliğinin farklı bölgelerdeki sonuçlarını tahmin etme ve öğretmeye de yardımcı olabilir. Montreal Öğrenme Algoritmaları Enstitüsü'nden araştırmacılar yapay zekayı şiddetli fırtınalar ve yükselen deniz seviyelerinin verdiği zararı canlandırmada kullanıyor.

5) Vahşi yaşamı koruma
Yapay zekanın iyi amaçlı kullanımına bir örnek de vahşi yaşamın korunması alanında kullanılan teknolojiler. Yapay zeka yeterli mali destek alamayan doğa koruyucularına verileri ucuza analiz etme imkanı tanıyor.
Hawaii'deki Kauai Nesli Tehlike Altındaki Deniz Kuşlarını Kurtarma Projesi, deniz kuşları ve elektrik hatları arasındaki çarpışmaları tespit etmek için, 600 saatlik ses kayıtlarını analiz ederken yapay zekadan yararlandı.
Wild Me ve Microsoft'un yapay zekasıysa insanların internete koyduğu fotoğraflardaki neslli tükenme tehdidi altındaki hayvanları tanıyıp kayda geçirebiliyor ayrıca takip edebiliyor.

6) Açlıkla savaşmak
Yapay zeka, en iyi mahsulü almak, tohum geliştirmekve yabani otların kimysal maddeyle öldürülmesinin düzgüncee uygulanmasını sağlamak için milyonlarca veriyi analiz edebilir.
Bu alanda kullanılan çok sayıda uygulama bulunuyor.  Beslenme Erken Uyarı Sistemi adlı sistemse  mahsul alınmaması, yükselen gıda fiyatları ve kuraklık nedeniyle farklı bölgelerdeki gıda sayısındaki azalma riskini büyük veriler ve makine öğrenimi sayesinde tespit ediyor.

7) Yoksulluğu ve eşitsizliği azaltmak
Yapay zeka eşitsizlikleri azaltmada da yardım sunabilir. Chicago Üniversitesi'nin Veri Bilimi ve Kamu Politikası Merkezi'nin Aequitas projesi ve IBM'in Adalet 360 adlı yapay zekası, önyargıları takip edip düzeltmek için açık kaynaklı yazılımlar sunuyor.
Akıllı yazı editörü Textio ise iş tanımlarını daha kapsayıcı yapıyor. Örneğin bu editör, bir yayınevi şirketinin işe aldığı kadın personelin sayısını bir önceki alıma göre yüzde 10 artırdı.
Standford Üniversitesi'nin bir projesindeyse yapay zeka,farklı  bölgelerdeki yoksulluğu ölçmek için uydu fotoğraflarını analiz ediyor. Böylece ekonomik yardımın yapılacağı yerler arasında öncelikler belirlenebilir.

8) Sahte haberleri tespit etmek
Yapay zeka, kitlelere sahte haberleri yayabileceği gibi, Google, Microsoft ve bazı yerel hareketlerin yaptığı gibi bu haberlerdeki gerçeği değerlendirmek için de kullanılabilir. 
Trilyonlarca paylaşımı izlemesi gereken Facebook sahte haber göstergesi olan kelime ve örüntüleri bulmak için yapay zekadan yararlanıyor.

9) Tıbbi görüntüleme
Almanya merkezli Siemens Healthineers adlı tıbbi teknoloji şirketi yapay zekayı bu alanda kullanan şirketlerden biri. Şirketin AI-Rad Companion.4 adlı teknolojisi bir radyolog asistanı.
Rutin olarak tıbbi görüntülemeler yapan yapay zeka personelin de iş yükünü hafifletiyor

10) Yenilemeleri geliştirmek
Güney Kaliforniya Üniversitesi'ndeki Artificial Intelligence in Society (CAIS) Merkezi'nde de yapay zeka bir deprem anında Los Angeles kentinde su dağıtımının nasıl yapılacağını çözmekle görevlendirildi.
Zira kentin altyapısı yaşlanıyor. Projeyle bu kritik anda boru hatları yenilenmesi gereken stratejik bölgelerin belirlenmesi amaçlanıyor.



Nadir balina dişi fosili, İberlerin sırlarını açığa çıkarıyor

Bakır Çağı İberyası'nda bulunan ispermeçet balinası dişi, türünün ilk örneği (PLOS One)
Bakır Çağı İberyası'nda bulunan ispermeçet balinası dişi, türünün ilk örneği (PLOS One)
TT

Nadir balina dişi fosili, İberlerin sırlarını açığa çıkarıyor

Bakır Çağı İberyası'nda bulunan ispermeçet balinası dişi, türünün ilk örneği (PLOS One)
Bakır Çağı İberyası'nda bulunan ispermeçet balinası dişi, türünün ilk örneği (PLOS One)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

İspanya'da Bakır Çağı'na ait bir "mega köy"de ortaya çıkarılan nadir bir balina dişi, 4 bin yıl önce Akdeniz bölgesinde yaşayan İber halkının sanatsal yeteneklerine ışık tuttu.

2018'de İspanya'nın güneybatısındaki Valencina arkeolojik kazı alanında bulunan diş, kendi türü içinde geçmişi o döneme dayanıp İberya'da rastlanan ilk fosil oldu.

PLOS One'da yayımlanan araştırmaya göre diş muhtemelen antik bir kıyı şeridinden toplanarak Bakır Çağı zanaatkarları tarafından özenle işlendi.

4 bin 150 ila 5 bin 300 yıl önce bir sahil köyünde yaşayan zanaatkarlar, dişi muhtemelen kişisel süs eşyaları veya sembolik anlam taşıyan eserler yaparken kullanmıştı.

Çalışmanın belirttiğine göre fosil işlendikten sonra, üzerindeki aşınma ve yıpranma izleri ve yüzeyini kaplayan sert kabuktan anlaşıldığı üzere kasten gömüldü.

Bulgular, yaklaşık 40 bin yıl önce başlayan Eski Taş Çağı'ndan beri fildişinin süs eşyaları, müzik aletleri ve heykellerin yapımında kullanımı hakkındaki anlayışımızı derinleştiriyor.

Fildişi çarpıcı görünümü, dayanıklılığı ve sağlamlığıyla antik toplumların ticaret ve sosyokültürel faaliyetlerinin ayrılmaz bir parçası haline gelmişti.

Ancak tarih öncesi çağlarda fildişinin kullanımı hakkında bildiklerimizin çoğu, fil, suaygırı, geyik ve ayılar gibi kara hayvanlarından elde edilen fildişinin incelenmesiyle elde edildi.

Daha önceki araştırmalar, İspanya'nın güneyindeki Eski Taş Çağı ve Bakır Çağı toplumlarında fillerden gelen fildişinin kullanıldığını vurgulasa da deniz memelilerinden elde edilen bu malzemenin önemi hakkında pek bir şey bilinmiyor.

Valencina'da bulunan 17 santimetre uzunluğuna, 7 santimetre genişliğine ve 0,5 kilogram ağırlığa sahip balina dişi, geçmişe eşsiz bir bakış sunuyor.

Fosilin analizi, yetişkin bir ispermeçet balinasından geldiğini ortaya çıkarırken, solucanlar ve sülükayaklılardan kaynaklanan aşınma belirtilerinin yanı sıra köpekbalığı ısırığı şüphesi doğuran izler bulundu. Bu izler, fosilin deniz tabanında bir süre kaldığını gösteriyor.

Araştırmacılar ayrıca dişte doğal yollarla oluşamayacak delikler ve belirgin kesik izleri gibi insan faaliyetine dair belirtiler tespit etti.

Araştırmacılar bu gözlemlere dayanarak balinanın muhtemelen doğal nedenlerle öldüğü, ardından cesedinin deniz tabanına battığı ve dişlerinden birinin kıyıya vurmasıyla antik İberler tarafından bulunup kullanıldığı sonucuna vardı.

Makalede şu ifadelere yer veriliyor:

Henüz bir ispermeçet balinası dişinden geldiği tespit edilen fildişi eser bulunmamasına rağmen son zamanlarda Avrupa'daki arkeolojik bağlamlarda deniz kaynaklı fildişi bulgularının ortaya çıkması, tarih öncesi toplumların deniz kaynaklarını kullanımına yönelik araştırmalara yeni bir odak noktası kazandırıyor.

 Independent Türkçe, independent.co.uk/news