İran’daki patlama Hocir’deki füze tesislerinde meydana geldi

Tahran'ı sarsan patlamanın İran devlet televizyonu tarafından yayınlanan bir resmi (AFP)
Tahran'ı sarsan patlamanın İran devlet televizyonu tarafından yayınlanan bir resmi (AFP)
TT

İran’daki patlama Hocir’deki füze tesislerinde meydana geldi

Tahran'ı sarsan patlamanın İran devlet televizyonu tarafından yayınlanan bir resmi (AFP)
Tahran'ı sarsan patlamanın İran devlet televizyonu tarafından yayınlanan bir resmi (AFP)

Babak Taghvaee
İran’ın başkenti Tahran’ın doğusunda dün akşam nedeni henüz bilinmeyen bir patlama meydana geldi.
Sosyal medyada paylaşılan görüntülerde, patlama nedeniyle gökyüzünün aydınlandığı görülürken, İsrail’in bölgeye hava saldırısı düzenlediği veya İran’ın nükleer faaliyet yürüttüğü Parçin Askeri Üssü’ndeki tesislerden birinde patladığına ilişkin birçok spekülasyon yapıldı.
Shahid Hemmat Endüstriyel Grubu’nun (SHIG) füze tesisinde patlama
Hükümete bağlı medya fazla detay vermeden, Parçin Askeri Üssü yakınlarındaki endüstriyel gaz depolarından birinde patlama yaşandığını belirtti.
Hükümet medyasından bir muhabir, Parçin bölgesine giderek, gaz depolarından birinde patlama yaşandığını öne sürdü.
Muhabir, her biri 5 bin litre kapasiteli depoları uzaktan göstererek, patlamanın bunlardan birinde yaşandığını ve hasarın az olduğunu dile getirdi.
Savunma Bakanlığı’ndan bir yetkili ise, patlamaya depodaki gaz kaçağının neden olduğunu savundu.
Sosyal medyada paylaşılan görüntülerde de, patlamanın Parçin’de değil, Bardis bölgesine yakın bir yerde gerçekleştiği iddia edildi.
Ancak, bugün ortaya çıkan uydu görüntülerine göre patlamanın Hocir şehrinde füze üretilen askeri tesiste yaşandığı ve ağır hasar olduğuna ilişkin haberler yer aldı.
Shahab3 ve Qiam balistik füzeleri için sıvı yakıt üretilen bu tesisler, Shahid Hemmat Endüstriyel Grubu’na ait.
Patlamanın nedenleri
Hocir’deki patlamadan birkaç dakika önce, ülkenin güneyindeki Şiraz şehri yakınlarındaki elektrik şebekesinde de arıza yaşandı.
Şiraz’da ana elektrik direklerinden birinde yaşanan patlama nedeniyle yangın meydana gelirken şehrin yarısı karanlığa gömüldü.
Medyada yer alan bazı haberlerde, İsrail ordusuna bağlı siber güvenlik birimi ‘Unit 8200’ün siber bir saldırı düzenlediği iddiaları yer aldı.
Olayla ilgili sosyal medyada yapılan spekülasyonlar, İran halkı ve rejim arasında bir güven eksikliği yaşandığını düşündürdü.
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia kaynaklı haberine göre komplo teorilerini sevenler de, İsrail’e ait savaş uçaklarının bölgeyi hedef aldığını öne sürdü.
Ancak, iki ülke arasındaki mesafenin uzak olması, İran’ın ‘karadan-havaya’ atılan füzelere sahip olması ve bu saldırının siyasi sonuçları nedeniyle İsrail’e ait F-35 savaş uçaklarının burada bir saldırı gerçekleştirmesi pek mümkün görünmüyor.
Patlamanın kasıtlı olduğu kanıtlanırsa, buna bir kişi, bir grup veya bir siber saldırının neden olduğu düşünülebilir.
 



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.