NASA, Samanyolu’nun okyanus dünyalarıyla dolu olabileceğini keşfetti

Europa'daki su buharını resmeden çizim (David Ladd / Goddard Uzay Uçuş Merkezi)
Europa'daki su buharını resmeden çizim (David Ladd / Goddard Uzay Uçuş Merkezi)
TT

NASA, Samanyolu’nun okyanus dünyalarıyla dolu olabileceğini keşfetti

Europa'daki su buharını resmeden çizim (David Ladd / Goddard Uzay Uçuş Merkezi)
Europa'daki su buharını resmeden çizim (David Ladd / Goddard Uzay Uçuş Merkezi)

NASA'dan bilim insanları okyanuslarla kaplı ötegezegenlerin Samanyolu Galaksisi’nde epey yaygın olabileceğini keşfetti.
“Okyanus dünyaları” yüzeyde veya yüzey altında bol miktarda su olan karasal gezegenleri ifade ediyor. Güneş Sistemi’nde de Satürn ve Jüpiter’in su dünyası diye nitelenen uyduları bulunuyor. Örneğin Satürn’ün gayzerli uydusu Enceladus’un yüzeyinin hemen altında tuzlu sudan oluşan devasa, küresel bir okyanus mevcut.
Yeni bir çalışmada gökbilimciler, Samanyolu'nda okyanus dünyası kategorisine giren kaç gezegen olduğunu ve bunlardan kaçında Enceladus’taki gibi okyanuslardan çıkan gayzerler bulunduğunu hesaplamaya karar verdi.
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, NASA'nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nde volkanizma ve okyanus dünyalarında uzman Lynnae Quick şunları söyledi:
"Europa ve Enceladus'tan çıkan gayzerler, buz kabukları altında okyanuslar bulunduğunu ve gayzerleri harekete geçirecek enerjinin mevcudiyetini gösterir. İşte bu ikisi, yaşam için şart."
Çalışma kapsamında yakındaki TRAPPIST-1 sisteminin 7 gezegeni de dahil olmak üzere Dünya'yla benzer boyutlardaki 53 ötegezegen incelendi. Bunun sonucunda gezegenlerin çeyreğinden fazlasının okyanus dünyası olabileceği anlaşıldı.
Gökbilimciler ayrıca, bu olası okyanus dünyalarının çoğunun Enceladus ve Europa'dan daha fazla enerji açığa çıkarabileceğini buldu.
Space.com’un haberine göre bulgular, araştırmacıların hangi öte gezegenleri incelemeleri gerektiğini veya gelecekte nereye uzay aracı gönderebileceklerini daha iyi anlamalarını sağlayabilir.
Bu ötegezegenler şu anda ayrıntılı olarak incelenmek için fazla uzakta bulunuyor. Bunun yanında onlara dair detaylar, genellikle yıldız ışığıyla gizleniyor.
Ancak araştırmacılar, NASA'nın 2021'de fırlatacağı James Webb Uzay Teleskobu'nun da dahil olduğu gelecekteki görevlerle bu dünyaları daha yakından araştırabilecek.



Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
TT

Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)

Çekya’daki yetkililer dün yaptıkları açıklamada, siber güvenlik endişeleri nedeniyle Çinli yapay zeka (AI) startup'ı DeepSeek'in herhangi bir ürününün devlet yönetiminde kullanılmasını yasakladıklarını duyurdu.

Şarku'l Avsat'ın DPA'dan aktardığına göre Çekya Başbakanı Petr Fiala, hükümetin Ulusal Siber Güvenlik Kurumu'ndan, şirketin Çinli resmi makamlarla iş birliği yapmak zorunda olması nedeniyle kullanıcı verilerine yetkisiz erişim tehdidine işaret eden bir uyarı aldıktan sonra bu kararı aldığını söyledi. Bu hamle, ocak ayında chatbot'a erişimi yasaklayan İtalya ve Avustralya da dahil olmak üzere diğer ülkeler tarafından kullanıcıların verilerini korumak için atılan benzer adımları takip ediyor.

Çek hükümeti 2018 yılında, güvenlik tehdidi oluşturdukları uyarısının ardından Çinli telekom şirketleri Huawei ve ZTE tarafından üretilen donanım ve yazılımları kullanmayı bıraktı.

DeepSeek 2023 yılında Çin'in Hangzhou kentinde kuruldu ve aynı yıl ilk büyük ölçekli yapay zeka dil modelini piyasaya sürdü.