Devasa yıldızın gizemli kayboluşu bilim insanlarını şaşırttı

Yerel evrendeki en büyük ve parlak yıldızlardan biri gizemli bir biçimde gözden kayboldu. 

Yaklaşık 75 ışık yılı uzakta, Kinman Cüce Galaksisi'nde bulunan yıldız artık görülemiyor ve bilim insanları bunun nedeninden emin değil. 

Araştırmacılar çok büyük yıldızların nasıl öldüğüne dair daha fazla bilgi edinmek için yıldızı gözlemlemeye çalışınca, bu esrarengiz yok oluşu fark etti. Yıldız, 2001 ve 2011 arasında kapsamlı bir şekilde incelenmiş ve gözlemler sonucunda hayatının son evrelerinde olduğu anlaşılmıştı. Bu sebeple yeni araştırma için mükemmel hedef gibi görünüyordu. 

Dublin Trinity College'dan araştırmayı yöneten bilim insanı Andrew Allan, yaptığı açıklamada, "Buna karşılık, yıldızın kaybolduğunu görerek şaşkınlığa uğradık!" dedi. 

Yıldız, parlaklığını kaybetmiş ve toz tarafından gizlenmiş olabilir. Fakat daha alışılmadık şekilde, patlayarak süpernovaya geçmek yerine, çökerek kara deliğe dönüşmüş olabilir. 

Allan "Eğer durum buysa böyle devasa bir yıldızın hayatına bu şekilde son verdiği ilk kez doğrudan tespit edilmiş olacak" dedi.

Böyle bir keşif, büyük yıldızların nasıl öldüğüne dair anlayışımızı değiştirebilir. Bu olguya ilişkin mevcut hikayemizde hayatları sona eren yıldızların patlayarak bir süpernovaya dönüşmesi bekleniyor ama görünüşe göre bu gerçekleşmemiş.

Kinman Cüce Galaksisi Kova Takımyıldızı'nda bulunuyor. Galaksi o kadar uzakta ki gökbilimciler buradaki belirli yıldızları göremiyor. Ancak bazılarının özgün işaretlerini algılayabiliyor.

Bu işaretler, orada "parlak mavi değişken" diye bilinen ve Güneş'ten 2,5 milyon kat daha büyük bir yıldız bulunduğunu gösteriyor. Bu yıldızlar yaşam döngülerinin özellikle hummalı bir evresinde buluyor ve o yüzden çabucak değişiyor. Ancak arkalarında bilim insanlarının fark edebileceği bazı işaretler bırakma eğilimi gösteriyor.

Fakat araştırmacılar 2019'da galaksiye tekrar baktığında ne yıldızdan ne de yıldızın öldüğüne işaret edecek bir süpernovadan iz bulabildi. Görünen o ki nesne ortadan kaybolmuştu.

Aynı açıklamada Allan, "Böylesine büyük bir yıldızın parlak bir süpernova patlaması yaratmadan kaybolması son derece olağan dışı olur" dedi. 

Araştırmacılar, beklenen işareti kaçırmadıklarından emin olmak için, Avrupa Güney Gözlemevi'ndeki Çok Büyük Teleskop'tan bir dizi aygıtı yıldızın bulunması gereken noktaya doğru çevirdi. Fakat aylar süren çalışmalara ve yıldızı bulmaya yönelik çeşitli farklı girişimlere rağmen hiçbir iz bulunamadı.

Ekibin Dublin Trinity College'tan bir diğer üyesi Jose Groh, "Yerel evrendeki en büyük yıldızlardan birinin yavaşça geceye karıştığını tespit etmiş olabiliriz" dedi. 

Daha sonra eski arşiv verilerini inceleyen araştırmacılar yıldızın muhtemelen 2011'de sona eren yoğun bir hareketlilik döneminden geçtiğini fark etti. 

Araştırmacılar daha fazla araçla yapılacak ileri çalışmaların uzak yıldızları daha detaylı bir şekilde gösterebilmesini, kaybolan yıldıza ve benzerlerine ne olduğunun ortaya çıkmasını sağlamasını umuyor.