SpaceX ilk kez bir askeri görevde geri dönebilen roket kullanacak

23 Aralık 2018'de ABD Hava Kuvvetleri'nin GPS 3 SV01 görevini gerçekleştiren Falcon 9 roketi (SpaceX)
23 Aralık 2018'de ABD Hava Kuvvetleri'nin GPS 3 SV01 görevini gerçekleştiren Falcon 9 roketi (SpaceX)
TT

SpaceX ilk kez bir askeri görevde geri dönebilen roket kullanacak

23 Aralık 2018'de ABD Hava Kuvvetleri'nin GPS 3 SV01 görevini gerçekleştiren Falcon 9 roketi (SpaceX)
23 Aralık 2018'de ABD Hava Kuvvetleri'nin GPS 3 SV01 görevini gerçekleştiren Falcon 9 roketi (SpaceX)

SpaceX, ilk kez bir ulusal güvenlik görevinde yeniden kullanılabilir roket kullanacak. Şirket, yarın ABD ordusuna ait GPS uydusunu Cape Carnaval üssünden uzaya gönderecek.
Bu fırlatma, SpaceX’in ikinci GPS görevi olacak. Aralık 2018’de gerçekleşen ilk görevde geri dönüş donanımı olmayan, tek seferlik roket kullanılmıştı.
Falcon 9 roketleri 47 özel grevde geri dönmeyi başarsa da ABD Hava Kuvvetleri, şirketin yeniden kullanılabilir roketlerinin yük ağırlığı nedeniyle performansını yeterli bulmamıştı.
Bu nedenle SpaceX görevi gerçekleştirmek için iniş takımları çıkarılmış Falcon 9 roketi kullanmış ve görev başarıyla tamamladıktan sonra roket imha edilmişti.
Ancak ABD Ordusu, SpaceX’in yarınki görevde istediğini yapmasına ve yeniden kullanılabilir bir roket kullanmasına izin verdi.
Aslında ikinci GPS görevi için de tek seferlik roket kullanılması kararlaştırılmıştı. Ancak geçen yıl, ABD Uzay Gücü’ne bağlı Uzay ve Füze Sistemleri Merkezi (SMC), roketin ilk aşamasını (booster) kurtarabilmesi için şirketle müzakere yürütmüştü.
Merkez, SpaceX'in ilk aşamayı geri getirebilmesi için bazı gereklilikleri gözden geçirmeyi kabul etti ve karşılığında sözleşmede önerilen ücretten “birkaç milyon dolar” çıkardı. SpaceX'in 2017'de imzaladığı ilk sözleşmede 96,5 milyon dolar vaat ediliyordu.
26 Haziran’da gazetecilere açıklamalarda bulunan, SMC’nin Falcon operasyonları sorumlusu Walter Lauderdale, bu kararı almadan önce Falcon 9 görevlerini aylarca incelediklerini söyledi.
Spacenews’in haberine göre Leuderdale, şirketin sunduğu kapsamlı değerlendirmelerin ve araçlardaki bazı değişikliklerin “birçok konudaki belirsizliği azalttığını ifade etti.
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, Leuderdale ayrıca, 2018’deki fırlatmadan beri Falcon 9'un GPS görevinin gerekliliklerini karşıyalabiliceğine ve çok aşamalı roketin ilk aşamasını geri getirebileceğine dair güvenlerinin arttığını belirtti.
Öte yandan SpaceX’in bu görev için hiç kullanılmamış bir donanım sağladığını söyleyen Leuderdale’e göre, askeri görevlerde daha önce uçuş yapıp geri gelen parçaların kullanılması mümkün değil.
SpaceX’in önümüzdeki iki yıl içinde üç GPS görevi daha gerçekleştirmesi bekleniyor.



İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
TT

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Çin'in güneybatısında keşfedilen 300 bin yıllık nadir ahşap aletler, bölgedeki ilk insanların büyük ölçüde kök ve yumrular gibi yeraltı bitkileriyle beslendiğini gösteriyor.

Hakemli dergi Science'da perşembe günü yayımlanan bulgular, Doğu Asya'daki erken insan atalarının gelişmiş bilişsel becerilerine, yaşantılarına, beslenme biçimlerine ve çevrelerine ışık tutuyor.

Yunnan eyaletinin Jiangchuan bölgesinde yer alan göl kıyısındaki Gantangqing arkeolojik kazı alanında, oksijenden yoksun kil tortularda ahşap aletlerin korunması sayesinde bu nadir buluntu elde edildi.

Araştırmacılar tortularda yaklaşık bin organik kalıntı da buldu.

Ortaya çıkarılan kalıntıları gelişmiş teknikler kullanarak tarihlendiren bilim insanları, aletlerin 250 bin ila 350 bin yıllık olduğunu tespit etti.

Bilim insanları, çeşitli biçim ve işlevlere sahip "son derece nadir" ahşap aletlerin yaklaşık 300 bin yıllık katmanlardan çıkarıldığını söylüyor.

Bugüne kadar bu döneme ait, biri Avrupa'da diğeri Afrika'da olmak üzere ahşap alet içeren sadece iki keşif yapılmıştı.
 

Görsel kaldırıldı.

Gantangqing'deki ahşap aletler (Liu ve ekip arkadaşları/Science)


Yeni keşfedilen çubuklardan ikisi, İtalya'nın Poggetti Vecchi bölgesinde bulunan 171 bin yıllık aletlere benzerlik gösteriyor.

Kanca biçimli benzersiz 4 aletin daha ortaya çıkarıldığını belirten bilim insanları, bunların muhtemelen kökleri kesmek için kullanıldığını söylüyor.

Ayrıca araştırmacıların ahşap aletlerin üzerinde kasıtlı cilalama ve kazıma izleri, kenarlarındaysa toprak kalıntıları saptaması, bunların kök ve yumrular gibi yeraltı bitkilerini kazmak için kullanıldığına işaret ediyor.

Bilim insanları, "Ahşap aletler arasında kazma çubukları ve küçük, eksiksiz, elle tutulan sivri uçlu aletler var" diye yazıyor.

Bilim insanları bu bulgulara dayanarak insanların Doğu Asya'daki atalarının muhtemelen bitki temelli bir beslenme biçimi izlediğinden şüphelenirken, bölgede çam fıstığı, fındık, kivi meyvesi ve su yumrularına dair kanıtlar tespit edildi.

Buna karşılık Avrupa ve Afrika'da saptanan ahşap aletler av aletleri, mızraklar ve mızrak uçlarıydı.

Çalışmanın ortak yazarı arkeolog Bo Li şöyle diyor:

Bu keşif, erken insan adaptasyonuna ilişkin önceki varsayımlara meydan okuyor. Çağdaş Avrupa yerleşimleri (Almanya'daki Schöningen gibi) büyük memelileri avlamaya odaklanırken, Gantangqing subtropik bölgelerde bitki temelli, eşsiz bir hayatta kalma stratejisini ortaya koyuyor.

Dr. Li, "Ahşap aletlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı da arkeolojik kayıtlardaki önemli bir boşluğu dolduruyor, çünkü 100 bin yıldan daha eski ahşap aletler Afrika ve Batı Avrasya dışında son derece nadir görülüyor" ifadelerini kullanıyor.

Keşif, ahşap aletleri kullanan erken insanların dünya genelinde çok daha geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca farklı ortamlarda yaşayan tarih öncesi kültürlerin yerel olarak işlerine yarayacak aletler geliştirdiğine de işaret ediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news