SpaceX ilk kez bir askeri görevde geri dönebilen roket kullanacak

23 Aralık 2018'de ABD Hava Kuvvetleri'nin GPS 3 SV01 görevini gerçekleştiren Falcon 9 roketi (SpaceX)
23 Aralık 2018'de ABD Hava Kuvvetleri'nin GPS 3 SV01 görevini gerçekleştiren Falcon 9 roketi (SpaceX)
TT

SpaceX ilk kez bir askeri görevde geri dönebilen roket kullanacak

23 Aralık 2018'de ABD Hava Kuvvetleri'nin GPS 3 SV01 görevini gerçekleştiren Falcon 9 roketi (SpaceX)
23 Aralık 2018'de ABD Hava Kuvvetleri'nin GPS 3 SV01 görevini gerçekleştiren Falcon 9 roketi (SpaceX)

SpaceX, ilk kez bir ulusal güvenlik görevinde yeniden kullanılabilir roket kullanacak. Şirket, yarın ABD ordusuna ait GPS uydusunu Cape Carnaval üssünden uzaya gönderecek.
Bu fırlatma, SpaceX’in ikinci GPS görevi olacak. Aralık 2018’de gerçekleşen ilk görevde geri dönüş donanımı olmayan, tek seferlik roket kullanılmıştı.
Falcon 9 roketleri 47 özel grevde geri dönmeyi başarsa da ABD Hava Kuvvetleri, şirketin yeniden kullanılabilir roketlerinin yük ağırlığı nedeniyle performansını yeterli bulmamıştı.
Bu nedenle SpaceX görevi gerçekleştirmek için iniş takımları çıkarılmış Falcon 9 roketi kullanmış ve görev başarıyla tamamladıktan sonra roket imha edilmişti.
Ancak ABD Ordusu, SpaceX’in yarınki görevde istediğini yapmasına ve yeniden kullanılabilir bir roket kullanmasına izin verdi.
Aslında ikinci GPS görevi için de tek seferlik roket kullanılması kararlaştırılmıştı. Ancak geçen yıl, ABD Uzay Gücü’ne bağlı Uzay ve Füze Sistemleri Merkezi (SMC), roketin ilk aşamasını (booster) kurtarabilmesi için şirketle müzakere yürütmüştü.
Merkez, SpaceX'in ilk aşamayı geri getirebilmesi için bazı gereklilikleri gözden geçirmeyi kabul etti ve karşılığında sözleşmede önerilen ücretten “birkaç milyon dolar” çıkardı. SpaceX'in 2017'de imzaladığı ilk sözleşmede 96,5 milyon dolar vaat ediliyordu.
26 Haziran’da gazetecilere açıklamalarda bulunan, SMC’nin Falcon operasyonları sorumlusu Walter Lauderdale, bu kararı almadan önce Falcon 9 görevlerini aylarca incelediklerini söyledi.
Spacenews’in haberine göre Leuderdale, şirketin sunduğu kapsamlı değerlendirmelerin ve araçlardaki bazı değişikliklerin “birçok konudaki belirsizliği azalttığını ifade etti.
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, Leuderdale ayrıca, 2018’deki fırlatmadan beri Falcon 9'un GPS görevinin gerekliliklerini karşıyalabiliceğine ve çok aşamalı roketin ilk aşamasını geri getirebileceğine dair güvenlerinin arttığını belirtti.
Öte yandan SpaceX’in bu görev için hiç kullanılmamış bir donanım sağladığını söyleyen Leuderdale’e göre, askeri görevlerde daha önce uçuş yapıp geri gelen parçaların kullanılması mümkün değil.
SpaceX’in önümüzdeki iki yıl içinde üç GPS görevi daha gerçekleştirmesi bekleniyor.



İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

İnternetin büyük bölümüne güç sağlayan internet altyapısı şirketi Cloudflare, "internetin kurallarını değiştirdiğini" söylüyor. 

Şirket, yapay zeka firmalarının internetten veri toplamasını engellemek amacıyla yapay zeka tarayıcılarını doğrudan engelleyecek.

ChatGPT gibi büyük dil modelleri, performanslarını artırmak için muazzam miktarda eğitim verisine ihtiyaç duyuyor. Bu şirketlerin çoğu, sistemleri eğitmek adına farklı internet sayfalarına erişip içeriklerini depolayan  tarayıcılar kullanıyor.

Artık Cloudflare, bu yapay zeka tarayıcılarının doğrudan engelleneceğini söylüyor. Bu, sözkonusu otomatik sistemlerin "izin veya ücret" olmaksızın sayfalara erişemeyeceği anlamına geliyor.

Bu internet sitelerinin yayıncıları, yapay zeka tarayıcılarına sitelerine erişim izni verebilecek. Cloudflare, yapay zeka şirketlerinin ödeme yapıp yapmamayı seçebileceği bir "taramaya göre ödeme" ücreti seçeneği ekleyeceğini söylüyor.

Yapay zeka sistemlerini eğitmek için çevrimiçi yazıların kullanılması, süregelen yapay zeka çağının en bölücü konularından biri haline geldi. Birçok yayıncı, içeriklerinin sistemleri eğitmek amacıyla izinsiz kullanıldığını öne sürerek yapay zeka şirketlerine karşı hukuki yollara başvurdu.

Bu çatışma 2023'te artarken Cloudflare, ilk başta internet sayfalarına özel bir etiket ekleyerek yapay zeka sitelerinden erişmemesini istemesine izin vereceğini söylemişti ancak bu uygulanamazdı. Geçen yıl, bu tür yapay zeka botlarını tespit eden bir teknoloji geliştirerek internet sitelerinin bunları otomatik olarak engellemesine imkan tanımaya başladı.

Artık ikinci araç varsayılan olarak açık hale gelecek.

Cloudflare CEO'su Matthew Prince, New York Times'a, "Cloudflare'ın internetin kurallarını tamamen değiştirdiğini" söyledi. Prince bu hamlenin, yapay zeka şirketlerinin interneti kazıyarak içeriğe serbestçe erişmesinin, insanların yeni yazılar ya da diğer içerik türlerini yayımlamaya teşvik edilmesini engelleyeceği endişesinden kaynaklandığını söyledi.

Independent Türkçe