Netanyahu: İsrail olağanüstü bir durum yaşıyor

Fotoğraf (Arşiv_Reuters)
Fotoğraf (Arşiv_Reuters)
TT

Netanyahu: İsrail olağanüstü bir durum yaşıyor

Fotoğraf (Arşiv_Reuters)
Fotoğraf (Arşiv_Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu dün yaptığı açıklamada Kovid-19 vakalarının sayısındaki endişe verici artış nedeniyle İsrail'in olağanüstü bir durum yaşadığını söyledi. Netanyahu, İsrail Ulusal Güvenlik Konseyi'ne bağlı uzmanlardan oluşan bir ekibin, hükümetten koronavirüs dosyasını Sağlık Bakanlığı'ndan İsrail ordusuna aktarmasını talep ettiğini bildirdi.
İsrail Sağlık Bakanlığı da son 24 saatte 977 yeni vaka kaydedildiğini duyurdu. Açıklamada aktif vaka sayısının 10 bin 292'ye yükseldiği, 27 kişinin solunum cihazlarına bağlı olduğu, 84'ünün ise durumunun kritik olduğu kaydedildi. Ülkedeki virüs kaynaklı ölüm oranının 330'a yükseldiği bilgisi verildi. Bunun üzerine Netanyahu dün kabine oturumunun başında yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“İsrail olağanüstü bir duruma tanıklık ediyor. Bu yüzden Knesset'te yürürlüğe koyduğumuz yasalar ve normlarda bir kriz yaşıyormuş gibi attığımız adımlar yoluyla hareket edemeyiz. Bunu gerçekleştirmek benim ve hükümetin de  üzerinde çalıştığı ana görevlerden biridir. Bütün dünya koronavirüs salgını tarafından yeni bir saldırının başladığına tanıklık ediyor. Dünya Sağlık Örgütü, Ortadoğu'yu salgının merkezi olarak görüyor. Daha önce uyarmış olduğum gibi bu salgının kritik durumdaki hasta sayısında bir kat, hatta iki kat artışa eşlik etmesini bekliyoruz. Bu durum İsrail devleti ve sağlık sistemimiz için ciddi bir tehdit oluşturacak. Bu sabah erken saatlerde Sağlık Bakanı ve dün gece başka partilerle görüştüm. Mevcut durum, geçen hafta sonunda hükümet ve Koronavirüs Kabinesi tarafından alınan kararlar dışında ek önlemler almamızı gerektirecek. Bu amaçla durumumuzun yeni bir değerlendirmesi için temaslarda bulunuyorum.”
Netanyahu, hem Knesset Başkanı Yariv Levin'e hem de Hukuk, Anayasa ve Yargı Komitesi Başkanı Ya’akov Asher'e danışarak durumun ciddiyeti hakkında bilgi verdi.
Weizmann Enstitüsü'nden Fizikçi Profesör Eli Waxman başkanlığında Ulusal Güvenlik Konseyi uzmanlarından oluşan ekip tarafından hükümete gönderilen mektupta şu ifadeler yer aldı:
“Virüsün geniş bir çerçevede yayılması hastanelerde yoğun bakım cihazının yetersiz kalmasına ve hastanelerin kapasitelerinin dolmasına yol açıyor. Önümüzdeki haftalarda yayılma engellenmezse sağlık sistemi büyük bir riskle karşı karşıya kalacaktır.” 
Uzman ekip mesajlarında koronavirüs ile mücadelede sorumluluğun Sağlık Bakanlığı'ndan İsrail ordusuna devredilmesi çağrısında bulundu. Waxman mesajda şunları söyledi:
"Virüs yayılım verilerinin analizi, sağlık sistemini ve ekonomik tesislerin işleyişi için neredeyse bir tehlike olduğunu gösteriyor. Bulaşma sıklığının eğilimi azalsa bile kritik durumda olan hasta sayısının önümüzdeki ay hastanelerde klinik tedavi sistemi için tehdit oluşturacak derecede artacağı tahmin ediliyor. Virüsün başlamasından 4 ay sonra bile Sağlık Bakanlığı'nın veri toplama, analiz ve önerilere odaklanan etkili bir yönetim sistemi yok.”
Ekip, krizin başında koronavirüs ile mücadele için kapsamlı bir komite olarak çalışan Koronavirüs Kontrol Merkezi’nin yeniden yapılandırılmasını önerdi. Ayrıca metinde “İsrail, tarihinin en tehlikeli acil durumlarından biriyle karşı karşıya. Durumun iyileşeceği umuduyla acil adımlar atmaktan kaçınmak, durumun ciddiyetini artıracak ve ciddi bir felaketle toplumu ve ekonomiyi tehdit edecektir” ifadeleri yer aldı.
Sağlık kaynakları, İsrail'de durumu ağır olan hasta sayısının son iki hafta içinde yüzde 84 arttığını, hastanede yatan hasta sayısının 146'dan 269'a yükseldiğini belirtti. Hastanelerde durum halen ciddi olmasa da bakanlık yetkililerine göre çok sayıda hastanın durumu kritik ve virüsle başa çıkmakta zorluk çekiliyor. Sağlık Bakanlığı, ciddi önlemler alınmadığı takdirde kritik hasta sayısının 5 hafta içinde yüzlerce kişiye ulaşabileceği tahmininde bulunuyor.



Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
TT

Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)

ABD medyası ABC News, Washington’da Beyaz Saray yakınında iki askerin silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Beyaz Saray sözcüsü, Başkan Donald Trump’ın olay hakkında bilgilendirildiğini ve Beyaz Saray’ın kapatıldığını açıkladı.

ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem ise iki Ulusal Muhafız mensubunun Washington’da silahlı saldırıya maruz kaldığını doğruladı, ancak detay vermedi.


İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
TT

İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf

Financial Times, İran’daki elit çevrelerde özellikle Batı ve Arap ülkeleriyle ilişkiler konusunda dış politikanın yeniden şekillendirilmesi gerektiğine dair tartışmaların arttığını bildirdi. Bu tartışmalar, Haziran ayında İsrail ile yaşanan 12 günlük savaşın ardından gündeme geldi.

Habere göre, İran elitleri arasında bir değişim gözlemleniyor; devrimin ikinci kuşağı, üst düzey yetkililer ve yönetim içi önemli isimler bu tartışmalara dahil. Lider Ali Hamaney’in (86) görünürlüğü, İsrailli yetkililerin suikast tehdidi sonrası azaldı ve Hamaney’in yerine geçecek liderle ilgili spekülasyonlar gündeme geldi.

İçerideki pragmatik sesler arasında yer alan Hamza Safavi, İran’ın ABD ve İsrail’e karşı tutumunu yeniden değerlendirmesi gerektiğini vurguluyor ve Çin modelinden örnek veriyor. Eski parlamento üyesi Fazile Haşimi ise Washington ile diplomatik ilişkilerin yeniden kurulmasını ve İran’ın daha açık bir sisteme doğru adım atmasını savunuyor.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’tan aktardığı analize göre bu tartışmaların kısa vadede sınırlı etkisi olabileceğini, ancak Hamaney sonrası dönemin temel fikir ve nüfuz mücadelesini şimdiden şekillendirdiğini belirtiyor. Halkın, ideolojik çatışmaların ekonomik ve yaşam standartları üzerindeki etkilerinden endişeli olduğu vurgulanıyor.


Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
TT

Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)

İsrail Savunma Bakanı Yoav Katz ile Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinde düzenlenen uzlaşı toplantısında bir araya gelmiş olsalar da aralarındaki gerilim dinmedi. Tartışma, İsrail kamuoyunda büyük tepki yaratırken yorumcular bunu “öğretmenin çocukların kavgasından keyif aldığı bir anaokulu”na benzetiyor.

Anlaşmazlık, Zamir’in 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırısı sırasında yaşanan “büyük başarısızlıktan” sorumlu tuttukları üst düzey subaylara ceza vermesiyle başladı. Savunma Bakanı Katz ise bu kararların kendisine danışılmadan alındığını söyleyerek uygulamayı reddetti. Uzmanlara göre konu artık yalnızca iki isim arasındaki bir çekişme değil; hükümet ile güvenlik kurumları arasındaki güç mücadelesine dönüşmüş durumda.

Netanyahu’nun bu krizi kendi lehine kullanmaya çalıştığı belirtiliyor. Başbakanın, yaklaşan Likud iç seçimleri öncesinde Katz’ın parti içindeki konumunu zayıflatmak, aynı zamanda Zamir’in ordudaki konumunu da tartışmalı hâle getirmek istediği ifade ediliyor.

Gerilim son olarak dün gece doruğa ulaştı. Netanyahu, iki tarafı barıştırmak için Katz ve Zamir’i birlikte toplantıya çağırdı. Ancak Katz toplantıya zamanında gelmedi ve iki ayrı görüşme yapılmasını tercih ettiğini bildirdi. Netanyahu’nun da bu talebi kabul ettiği aktarıldı.

Netanyahu’dan iki tarafa da mesajlar

Başbakanlık çevreleri, basına yapılan sızıntılarla iki tarafa da mesajlar iletti. Medyaya yansıyan haberlere göre Netanyahu, Katz’ın “Genelkurmay Başkanıyla gereksiz çatışma çıkardığını ve aşırı şekilde saygısız davrandığını” düşünüyor. Öte yandan başka sızıntılarda Netanyahu’nun, “Zamir’in atanmasının hata olduğunu düşündüğü, bağımsız hareket ettiği ve görev öncesi verdiği sözlerden döndüğü” iddia edildi.

fgthy
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, bir ordu karargahındabir araya geliyor. (İsrail hükümeti)

Bu sızıntılar kamuoyunda tartışma yaratınca, bu kez “askerî çevrelerin kasıtlı olarak gerilimi artırmak için bilgi sızdırdığı” iddia edildi. Netanyahu’ya yakın isimler, başbakanın Katz’ı da Zamir’i de görevden almayı planlamadığını savundu.

Çatışmanın kökeni

Gerilim, Zamir’in Hamas saldırısı sırasında güney cephesinden sorumlu komutanlara disiplin cezaları vermesi ve terfi listesini bakanlığa danışmadan hazırlamasıyla büyüdü. Katz, buna karşılık terfileri askıya aldı ve ordu içi incelemelerin yeniden araştırılmasını içeren başka bir komisyon kurdu.

Zamir, yapılan tüm atama ve cezaların “profesyonel askerî kararlar” olduğunu savunurken, Katz bunu “otoriteye başkaldırı” olarak niteliyor. Netanyahu ise hem Zamir’i “bakanı yok saymakla”, hem de Katz’ı “gerilimi tırmandırmakla” eleştirdi.

Orduyu suçlama stratejisi

Haaretz gazetesi, yaşananları “7 Ekim hükümetinin tüm sorumluluğu orduya yükleme çabasının” bir parçası olarak değerlendirdi. Gazete, hükümetin “kamuoyunun orduya güvenini sarsmayı, atamaları siyasallaştırmayı ve Genelkurmay Başkanı’nı küçük düşürmeyi” amaçladığını iddia etti.

Strateji uzmanı Efrahim Ganor da Maariv’e yaptığı açıklamada, yaşananların “devlet güvenliğini tehlikeye atan bir skandal” olduğunu belirterek, “Gerçek bir devlet adamı önceliğini güvenliğe ve ülkenin geleceğine verirdi” dedi.

Lapid’den Netanyahu’yu sıkıştıracak hamle

İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, gelecek hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze krizinin çözümü ve rehinelerin serbest bırakılması için sunduğu 20 maddelik planı Knesset’e oylatacağını açıkladı. Lapid’in amacı, bu plana karşı çıkan koalisyon partilerini zor durumda bırakarak Netanyahu’yu ABD yönetimi karşısında sıkıştırmak.

Lapid, muhalefetteki ortağı Avigdor Liberman’ı da plana destek vermeye ikna etmeye çalışıyor. “İsrail halkı, Başkan Trump’ın rehinelerin serbest bırakılması için yürüttüğü cesur girişime minnettardır” diyen Lapid, tüm partilere plana destek çağrısı yaptı.