Ofek 16: İran'ın nükleer kapasitesini artırmasını engelleyecek yeni bir İsrail casus uydusu

Ofek 16: İran'ın nükleer kapasitesini artırmasını engelleyecek yeni bir İsrail casus uydusu
TT

Ofek 16: İran'ın nükleer kapasitesini artırmasını engelleyecek yeni bir İsrail casus uydusu

Ofek 16: İran'ın nükleer kapasitesini artırmasını engelleyecek yeni bir İsrail casus uydusu

İsrail güvenlik bürokrasisi İsrail’in uzaya fırlattığı Ofek 16 isimli yeni uydunun temel görevinin Tahran'ın nükleer faaliyetlerini izlemek ve bu faaliyetleri geliştirmesini engellemek olduğunu açıkladı.
Öte yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran hakkında casusluk yapmaktan sorumlu Yossi Cohen’in dış istihbarat servisi Mossad’daki başkanlık süresini uzatma kararı verdi.
Söz konusu liderler, Ofek 16’ın fırlatılmasının İsrail’in uzay yeteneklerinde bir sıçrama sayıldığını vurguladı.
Ben Gurion Uluslararası Havalimanı yakınlarındaki Palmachim üssünden fırlatılan ve İsrailli ekiplerin kullandığı uçakların takip ettiği Ofek 16, aynı zamanda kontrol merkezi ve Palmachim üssündeki ekipler tarafından da gözetlendi.
İsrail'in fırlattığı en gelişmiş nitelikteki bu uydu, dünya çevresindeki yörüngeye girmeyi başararak yüksek çözünürlükteki son teknoloji kamerası ile uzaydan görüntü göndermeye başladı. Ofek 16’yı “İsrail’in İran’ı uzaydan gözetleyen gözleri” şeklinde niteleyen alternatif Başbakan ve Savunma Bakanı Benny Gantz ise şu ifadelerde bulundu:
“Tahran'ın nükleer faaliyetini gizlemesi zor olacak. Ofek 16’nın bu gece uzaya başarıyla fırlatılması, güvenlik birimleri ve bilhassa hava endüstrilerinin genel olarak gerçekleştirdiği bir diğer büyük başarıdır. Nitekim İsrail'in teknolojik ve istihbarat üstünlüğü, ülke güvenliğinin temel taşıdır. İsrail'in uzaya uydu fırlatma yeteneğine sahip 13 ülkeden biri olduğu gerçeği, öylesine değildir. Zirâ İsrail'in tüm cephelerde ve her yerdeki gücünü artırmaya ve sağlamlaştırmaya devam edeceğiz.”
İsrail’in ilk casus uydusu Ofek 1, tam bir gizlilik ve karartma altında 19 Eylül 1988'de fırlatılmıştı. Ardından, uzaya 14 uydu daha fırlatıldı. İsrail Uzay Ajansı tarafından yapılan açıklamaya göre “İsrail, bölgedeki göreceli üstünlüğünü ve istihbarat yeteneklerini korumak için nadir uydu yetenekleri geliştirdi.”
Gözlemciler, Ofek 16’nın uzaya fırlatılmasını, özellikle de İran'daki nükleer tesislerin tanık olduğu patlamalardan bahseden raporlar ışığında, Netanyahu'nun Mossad Başkanı Yossi Cohen'in görev süresini uzatma kararına bağladı.
Netanyahu’ya çok yakınlığı ile bilinen ve 6 senedir söz konusu görevde bulunan Cohen, Netanyahu için İran'a yönelik siyasi, güvenlik ve stratejik bir kampanya yürütüyor; bir yandan da İran hakkında doğru istihbarat topluyor.
İran'ın nükleer arşivi, Cohen'in başkanlığı altında kaçırılmış, İran güvenlik servisleri tarafından keşfedilmeden Tahran'dan İsrail'e getirilmiş; aynı zamanda birçok İran faaliyeti hakkında çeşitli malumat toplanmıştı. Bununla birlikte, hem nükleer proje ile doğrudan mücadele hem de Suriye ve Irak'taki İran faaliyetleri düzeyinde ciddi askeri darbeler yönetilmişti.
Yossi Cohen, İran askeri faaliyetlerinden doğrudan veya dolaylı olarak etkilenen ülkelerden uluslararası ve bölgesel işbirliği kurma çerçevesinde birçok siyasi misyon yürütüyor. Diğer yandan, Netanyahu'nun uzun yıllar sonraki varisinin Cohen olmasını istediğini söyleyenler var.
Eski bir Mossad lideri olan General Haim Tomer, Mossad’ın Cohen başkanlığı altında İsrail'in dış güvenlik politikasını yöneten devasa bir örgüt haline geldiğini belirtti. Nitekim ABD Dışişleri Bakanı veya herhangi bir üst düzey yetkili İsrail'e geldiği vakit, burada başka bir yetkiliyle görüşmeden önce ilk olarak Cohen ile görüşüyor.
Tomer, Cohen'in görev süresinin tam da bu vakitte uzatılmasının hayati ve kaçınılmaz bir gereklilik olduğunu, zirâ “İsrail’in, İran'ın nükleer projesini geliştirme planlarına karşı sert bir savaş sürdürdüğünü” vurguladı.
Aynı zamanda “İran'ın tesislerindeki bazı bombalamalardan İsrail'in sorumlu olduğuna dair uluslararası medyada yer alan atıflar önemli değil. Önemli olan, Natanz'daki patlamaların başlangıçta düşündüklerinden çok daha ciddi oluşu. Bu patlamaların santrifüj üretimini engelleyeceğine şüphe yok” ifadelerinde bulundu.
Dün New York Times gazetesinde çıkan ve Tel Aviv muhabiri Ronen Bergman’ın da katkıda bulunduğu bir haberde, adı gizlenen “Ortadoğulu bir istihbaratçının” Natanz’a darbe vuranın İsrail olduğu açıklamaları yer aldı. Eski Mossad yetkilisi Tomer ise söz konusu kaynağın İsrailli bir yetkili olduğunu öne sürdü.
Haberde, İsrail'in Natanz’ı söz konusu patlamada ‘çok güçlü bombalar’ ile hedef aldığı doğrulandı. Ancak kaynak, İran’daki bir kimyasal tesisteki elektrik santrallerinde meydana gelen diğer patlamalardan ve klor gazı sızıntısından İsrail’in sorumlu olmadığını belirtti. Bu sözler, söz konusu olayların arızadan kaynaklandığını söyleyen İranlı yetkililerin açıklamalarını tasdiklemiş oldu.



İrlanda'daki anne ve bebek tesisinde mezarlık bulundu: "796 ceset olabilir"

İrlanda'nın Tuam bölgesindeki bir anne ve bebek evinde yaklaşık 800 çocuğun öldüğünü keşfeden Catherine Corless tarafından yapılan bir maket (AP)
İrlanda'nın Tuam bölgesindeki bir anne ve bebek evinde yaklaşık 800 çocuğun öldüğünü keşfeden Catherine Corless tarafından yapılan bir maket (AP)
TT

İrlanda'daki anne ve bebek tesisinde mezarlık bulundu: "796 ceset olabilir"

İrlanda'nın Tuam bölgesindeki bir anne ve bebek evinde yaklaşık 800 çocuğun öldüğünü keşfeden Catherine Corless tarafından yapılan bir maket (AP)
İrlanda'nın Tuam bölgesindeki bir anne ve bebek evinde yaklaşık 800 çocuğun öldüğünü keşfeden Catherine Corless tarafından yapılan bir maket (AP)

Maira Butt 

Geçmişte İrlanda'nın Galway Kontluğu'nun Tuam bölgesinde bekar anneler ve çocuklarının kullanımına ayrılmış bir kuruluşta, bir mezara dair kanıtlar bulundu.

Anne ve bebek evi, yerel tarihçi Catherine Corless'in başını çektiği araştırmanın, 796 bebek ve küçük çocuğun defin kaydı olmadan orada öldüğünü ortaya koymasının ardından, 2014'te uluslararası kamuoyunun dikkatini çekmişti.

Temmuzda tesisteki çalışmalarına başlamasından bu yana dördüncü güncellemesini yapan Tuam Yetkili Müdahale Direktörlüğü (Office of the Director of Authorised Intervention, Tuam/ODAIT), "Bu bölgedeki mezarların varlığı artık doğrulandı" diye yazdı.

1925'ten 1961'e kadar faaliyet gösteren tesisin kenarında "çocuk veya bebek büyüklüğünde mezarlar" bulunduğu yeni güncellemede belirtildi:

Mezarların yerleşimi ve büyüklüğü, tesisin bu bölümünde anne ve bebek kurumunun faaliyet gösterdiği zamandan kalma bir mezarlık bulunduğuna dair tutarlı bir kanıt.

İlk değerlendirmelere göre kazıda 4 grup bebek kalıntısı bulundu ve bunlar hepsi geçen ay keşfedilen tabutlara gömülmüş 7 grup insan kalıntısına eklendi. Adli analiz çalışmaları sürdürülüyor.

ODAIT'in aktardığına göre, tarihi belgeler bir mezarlık olasılığını işaret etse de bunun varlığına dair ilk işaretler zemin veya yüzey seviyesinde görünmüyordu.

2017'de yürütülen resmi bir soruşturmada, tesisin başka bir yerine sadece 100 metre mesafedeki yeraltı odalarında "önemli miktarlarda" insan kalıntısı bulunmuştu.

ODAIT Direktörü Daniel MacSweeney, cesetlerin kimlere ait olduğunun belirlenmesi için en az 160 kişinin DNA örnekleri vermeyi teklif ettiğini RTÉ'ye söyledi:

Deneyimlerimden biliyorum ki bazen kalıntıların keşfi, insanların öne çıkması için bir katalizör görevi görebilir.

Görsel kaldırıldı.Pembe dikdörtgenle çevrilen alan, kazı çalışmalarında mezarlara dair kanıtların bulunduğu çadırı gösteriyor (ODAIT)

2021'de İrlanda lideri Micheal Martin, ülke genelindeki anne ve bebek evlerine yerleştirilen kadın ve çocuklara gösterilen muameleden dolayı devlet adına özür dilemişti.

Bu özür, evlilikdışı hamile kalan anneleri barındıran 18 anne ve bebek evinde 9 binden fazla çocuğun öldüğü sonucuna varılan bir soruşturmanın nihai raporunun ardından gelmişti.

İrlanda parlamentosunda "Orada olmamalıydılar" demişti:

Devlet sizi, bu evlerdeki anneleri ve çocukları hayal kırıklığına uğrattı.

Bu evlerdeki tüm çocukların yüzde 15'inin hastalık ve mide gribi gibi enfeksiyonlardan öldüğü, raporda belirtilmişti. Bu rakam, ülke çapındaki bebek ölüm oranının neredeyse iki katı.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news/uk


UAEA: Çernobil Nükleer Santrali’nin koruyucu kalkanı hasar gördü

Çernobil Nükleer Santrali'ndeki hasarlı dördüncü reaktörü kapatan eski kubbenin üzerindeki Yeni Güvenli Muhafaza (NSC) yapısının genel görünümü (Reuters)
Çernobil Nükleer Santrali'ndeki hasarlı dördüncü reaktörü kapatan eski kubbenin üzerindeki Yeni Güvenli Muhafaza (NSC) yapısının genel görünümü (Reuters)
TT

UAEA: Çernobil Nükleer Santrali’nin koruyucu kalkanı hasar gördü

Çernobil Nükleer Santrali'ndeki hasarlı dördüncü reaktörü kapatan eski kubbenin üzerindeki Yeni Güvenli Muhafaza (NSC) yapısının genel görünümü (Reuters)
Çernobil Nükleer Santrali'ndeki hasarlı dördüncü reaktörü kapatan eski kubbenin üzerindeki Yeni Güvenli Muhafaza (NSC) yapısının genel görünümü (Reuters)

Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) dün yaptığı açıklamada, 1986’daki Çernobil felaketinin ardından radyoaktif maddelerin sızmasını önlemek için inşa edilen Çernobil nükleer santralindeki koruyucu kalkanın artık temel güvenlik işlevini yerine getiremediğini bildirdi. Ajans, bu hasarın bir insansız hava aracı (İHA) saldırısı nedeniyle oluştuğunu ve Ukrayna’nın, sorumluluğun Rusya’da olduğunu öne sürdüğünü belirtti.

UAEA, geçen hafta tamamlanan çelik izolasyon yapısının denetiminde, şubat ayında meydana gelen İHA saldırısının, Ukrayna’daki Rusya kaynaklı çatışmanın başlamasından üç yıl sonra yapıyı olumsuz etkilediğini ortaya koyduğunu duyurdu.

UAEA Genel Direktörü Rafael Grossi yaptığı açıklamada, “Denetim heyeti, koruma yapısının temel güvenlik işlevlerini, özellikle de radyoaktif maddeyi izole etme kapasitesini kaybettiğini doğruladı. Ancak yapının taşıyıcı sistemleri veya izleme cihazlarında kalıcı bir hasar bulunmadığı sonucuna varıldı” dedi.

Grossi, onarımların yapıldığını, ancak uzun vadeli nükleer güvenliği sağlamak ve daha fazla bozulmayı önlemek için kapsamlı bir restorasyonun gerekli olduğunu vurguladı.

BM, 14 Şubat’ta yayımladığı açıklamada, Ukrayna yetkililerinin, yüksek patlayıcı başlığa sahip bir İHA’nın tesise saldırdığını, yangına yol açtığını ve 1986 felaketinde hasar alan 4 numaralı reaktörü çevreleyen koruyucu kaplamaya zarar verdiğini bildirdiğini aktarmıştı.

Ukrayna yetkilileri, İHA’nın Rusya’ya ait olduğunu belirtirken, Moskova saldırıyı reddetti.

BM, şubat ayında yaptığı açıklamada, radyasyon seviyelerinin normal ve stabil olduğunu, herhangi bir sızıntı rapor edilmediğini bildirdi.

1986’daki Çernobil patlaması, radyasyonun Avrupa’nın dört bir yanına yayılmasına yol açmış ve Sovyet yetkililerini olaya müdahale etmek için büyük sayıda insan ve ekipman seferber etmeye zorlamıştı. Santraldeki son çalışan reaktör ise 2000 yılında kapatılmıştı.

Şarku'l Avsat'ın aldığı bilgiye göre Rusya, Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgalinin ilk haftalarında santrali ve çevresini bir aydan fazla süreyle işgal etmiş; kuvvetleri başlangıçta başkent Kiev’e ilerlemeye çalışmıştı.

UAEA, Ukrayna ile Rusya arasında yaklaşık dört yıldır süren savaşın elektrik trafo merkezlerine verdiği hasarı ülke çapında araştırırken, aynı zamanda bu incelemeyi de gerçekleştirdi.


Avrupa, ABD'nin Ukrayna'daki savaşı sona erdirme "acelesi" konusunda endişeli

Almanya Başbakanı Merz, Fransa Cumhurbaşkanı Macron ve Kanada Başbakanı Carney ile (Reuters)
Almanya Başbakanı Merz, Fransa Cumhurbaşkanı Macron ve Kanada Başbakanı Carney ile (Reuters)
TT

Avrupa, ABD'nin Ukrayna'daki savaşı sona erdirme "acelesi" konusunda endişeli

Almanya Başbakanı Merz, Fransa Cumhurbaşkanı Macron ve Kanada Başbakanı Carney ile (Reuters)
Almanya Başbakanı Merz, Fransa Cumhurbaşkanı Macron ve Kanada Başbakanı Carney ile (Reuters)

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Friedrich Merz, İngiltere Başbakanı Keir Starmer ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy arasında gerçekleşen hassas bir telefon görüşmesinin içeriği ortaya çıktı. Bu görüşme, Avrupa'nın Moskova ile barış müzakerelerini yönetme konusundaki yeni Amerikan yaklaşımına ilişkin endişelerinin boyutunu gözler önüne seriyor.

Alman Der Spiegel gazetesinin protokol dışı olarak yayınladığı görüşmeye göre, özellikle Steve Wittkoff ve Jared Kushner'in müttefiklerle önceden koordinasyon sağlamadan Moskova'ya yaptığı ziyaretin ardından ABD'nin gözle görülür ivmesi, Rusya'nın gelecekteki boşlukları istismar etmesini önlemek için herhangi bir sağlam güvenlik taahhüdü oluşturulmadan Ukrayna'yı belirsiz tavizler vermeye itebilecek "aceleci bir anlaşma" korkularını güçlendirdi.

Mertz, Washington'un "oyunları" ve "Washington'un Kiev'e ihanet etme olasılığı" konusunda uyarıda bulunurken, Macron, Kiev'in gerçek bir caydırıcılık sistemi üzerinde anlaşmaya varmadan önce sınır anlaşmalarını kabul etmesi için dolaylı baskıya maruz kalabileceği ihtimaline işaret etti.