Suriye rejimi saflarından 8 asker gizemli bir şekilde öldürüldü

Suriye rejimi saflarından 8 asker gizemli bir şekilde öldürüldü
TT

Suriye rejimi saflarından 8 asker gizemli bir şekilde öldürüldü

Suriye rejimi saflarından 8 asker gizemli bir şekilde öldürüldü

Suriye rejim güçleri 4. Bölüğü’ne bağlı milislerin komutanı Nizar Zeydan’ın öldürüldüğünün duyurulmasıyla birlikte rejim saflarından son iki hafta içinde ‘gizemli bir şekilde’ ölen asker sayısı 8’e yükseldi. Bunlardan 5'i tuğgeneral, 2’si de albaydı. Söz konusu askerler ya evlerinin ya da ofislerinin önünde suikasta uğrayarak tasfiye edildiler. Ayrıca bu suikastların 4'ü iki günden kısa bir süre içinde, Şam ve kırsalında gerçekleşti.
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’in kardeşi ve 4. Bölük Komutanı Mahir Esed’in sağ kolu olan Albay Ali Canbolat, 4 Temmuz Cumartesi günü Ya’fur bölgesindeki evinin önünde bir keskin nişancı tarafından vurularak öldürüldü.
Aynı gün Hava Kuvvetleri İstihbarat Şube Başkanı Cihad el-Zâl da Şam-Deyrizor karayolunda bir grup arkadaşıyla seyahat ettiği aracına düzenlenen saldırıyla suikasta uğradı. İran Devrim Muhafızları Ordusu’na (DMO) yakınlığıyla bilinen ve Kuneytra kentinden olan Zâl, 2011 Suriye devriminin ilk yıllarında Dera'da İstihbarat Şube Başkanlığı yaptıktan sonra Suriye'nin doğu bölgesindeki Hava Kuvvetleri İstihbarat Şube Başkanlığı’na getirildi.
Ertesi gün, yani 5 Temmuz’da Hava Kuvvetleri İstihbarat Şubesi’nde görevli Tuğgeneral Sair Hayrbek, Şam'ın ez-Zahire mahallesindeki evinin önünde bir keskin nişancı tarafından suikasta uğradı. Aynı şekilde 4. Bölük’e bağlı milislerin komutanı Nizar Zeydan’ın içinde bulunduğu araç, dün Şam yakınlarındaki Vadi Barada bölgesinde bombalı saldırıya uğradı.
Yine Mahir Esed’e yakın bir isim ve 4. Bölük komutanlarından olan Tuğgeneral Main İdris, 1 Temmuz’da Şam'daki evinin önündeyken vurularak öldürülmüştü. İdris suikastından iki gün önce ise Sednaya Cezaevi müfettişi Albay Somer Diyb, Şam’ın et-Ticare mahallesindeki evinin önünde vurularak öldürüldü. 2 Temmuz'da ise eski Humus Askeri Hastanesi Müdürü Tuğgeneral Heysem Osman'ın Askeri Mühendislik Akademisi'nde ölü olarak bulunduğu bildirildi. Haber sitelerinde yer alan ve resmi olmayan bilgilere göre Osman’ın yeni tip koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle öldüğü belirtildi.
Şam’daki aktivistler, pazartesi günü başkentin güneyindeki Def eş-Şuk mahallesinde, Ulusal Savunma Kuvvetleri ile emniyet güçleri arsında el bombalarının da kullanıldığı ve birkaç saat boyunca süren bir çatışma yaşandığını bildirdiler. Başkent Şam'daki medya kaynakları, çatışmanın mali anlaşmazlıklar sonucu yaşandığını öne sürdüler.
Muhaliflere yakın ‘Voice Syria’ adlı haber sitesi dün, Nizar Zeydan’ın rejimle anlaşmaya varmadan önce rejim karşıtı Özgür Suriye Ordusu’nun (ÖSO) bir parçası olduğunu ancak daha sonra 4. Bölük’e bağlı bir milis oluşumuna liderlik etmeye başladığını aktardı. Sitenin haberine göre Zeydan, muhalif silahlı grupların 2017 yılı başlarında Vadi Barada bölgesinden Suriye’nin kuzeyine yerlerinden edilmesi sonrası 40 unsurdan oluşan bir milis grubun başına geçti.
Mahir Esed’e bağlı 4. Bölük, savaş yıllarında Genel Gümrük Müdürlüğü'nü ele geçirerek ticari yollara ve sınır kapılarına giden yollarda kontrol noktaları kurmuş, Suriye’deki gölge ekonomiyi (kayıt dışı) kontrol altına almıştı. Bu yüzden muhalifler Mahir Esed’i  ülkenin gölge ekonomisini ele geçirmek ve yardımcıları olan milis grupların liderleriyle kaçakçılık ağlarını yönetmekle suçluyorlar.
Suriyeli ekonomi uzmanı Abid Fazile dün el-Vatan gazetesine yaptığı değerlendirmede, savaştan önce gölge ekonominin Suriye ekonomisinin yaklaşık yüzde 55'ini oluşturduğunu, savaş yıllarında bu oranın artarak şu an yüzde 70’lere yükseldiğinin tahmin edildiğini belirtti.
Diğer yandan Suriyeli muhalif Kemal el-Lebvani, Albay Ali Canbolat suikastını birkaç gün önce İtalyan yetkililer tarafından yapılan ve Suriye'den gelen uyuşturucu maddelerin ele geçirildiği belirtilen açıklamaya bağladı. İtalyan makamlarının bir milyar euro değerinde olduğunun tahmin edildiğini belirttikleri 14 ton ağırlığındaki uyuşturucu sevkiyatı, ‘dünyanın en büyük kaçakçılığı’ olarak nitelendirilirken içinde 84 milyon adet hap bulunduğu kaydedildi.
Alman Der Spiegel dergisinde geçtiğimiz cumartesi yer alan haberde, İtalyan makamları tarafından ele geçirilen uyuşturucu sevkiyatının Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’in akrabası Samir Kemal Esed’e ait olduğu belirtildi. Der Spiegel’in haberine göre Samir Kemal Esed’in Lazkiye'nin güneyindeki el-Bassa köyünde, Esed ailesi tarafından işletilen uyuşturucu hap üretim laboratuarlarından birinin sahibi. Ancak İtalyan makamlarına göre uyuşturucu sevkiyatı DEAŞ terör örgütüne ait.
Rejim saflarındaki askeri isimleri hedef alan suikastlar zinciri, Humus’taki El-İşara Fakültesi Dekanı Tuğgeneral Süleyman Halluf'un 23 Haziran’da gizemli bir şekilde öldürüldüğünün duyurulmasıyla birlikte başladı. “Humus Hikaya La Tentehi” (Humus’un Ölümsüz Hikayesi) adlı Facebook sayfası, nerede ve ne zaman olduğuna değinmeden Tümgeneral Şeref Süleyman Halluf ve Teğmen Beşşar Vefik’in öldürüldüğünü duyurdu. Rejim yanlısı haber sayfaları, Halluf ve Vefik’in ‘topraklarını savunurken’ öldüklerini söyleseler de Şam’daki kaynaklar, Halluf’un ABD’nin ‘Caesar Yasası’nı yürürlüğe koymasının ardından El-İşara Fakültesi’ndeki yapılan bir toplantı sonrası ofisinde öldüğünü aktardılar.



Libya'nın başkentinde devam eden protestolar ve yol kapatma eylemleri

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe (Dibeybe'nin ofisi)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe (Dibeybe'nin ofisi)
TT

Libya'nın başkentinde devam eden protestolar ve yol kapatma eylemleri

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe (Dibeybe'nin ofisi)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe (Dibeybe'nin ofisi)

Libya’nın başkenti Trablus, Ulusal Birlik Hükümeti’ne (UBH) karşı öfkeli protestoların yeniden alevlenmesiyle bir kez daha gergin bir gece yaşadı. Protestolara, ‘Misrata kentindeki devrimci tugaylar ve birlikler’ olarak bilinen grupların da destek vermesiyle talepler, hükümetin görevden alınması çağrısının ötesine geçerek, yıllardır siyasi bölünmüşlük altında bulunan ülkedeki tüm ‘siyasi oluşumların’ düşürülmesi isteğine dönüştü.

Görgü tanıkları ve yerel medya kaynaklarına göre, cumartesi akşamı Trablus’ta Abdulhamid Dibeybe hükümetini protesto eden göstericiler otoyolu ve sahil yolunu kapattı. Başkentin merkezinde lastikler ateşe verilirken, birçok mahallede gece saatlerinde düzenlenen gösterilerde yolsuzluğun yaygınlaşması, hizmetlerdeki aksaklıklar ve yaşam koşullarındaki kötüleşme protesto edildi.

Libyalı diplomat Muhammed Halife el-Akrut, yolların kesildiği, lastiklerin yakıldığı, trafik akışında ciddi aksamalar yaşandığı ve yoğun sıkışıklık nedeniyle çok sayıda aracın birbirine çarptığı bir tabloya dikkat çekti.

Trablus’ta cuma günü düzenlenen benzer gösterilerin ardından protestolar ikinci gününe girerken, Misrata ve Zaviye kentlerinde de eş zamanlı eylemler yapıldı. Göstericiler, ekonomi, hizmet ve güvenlik koşullarındaki kötüleşmeyi protesto ederek geçiş sürecinin sona erdirilmesini talep etti.

Misrata kentindeki devrimci tugaylar ve birliklerin liderleri, ‘halk ayaklanması’ olarak niteledikleri eylemlere tam destek verdiklerini açıkladı. Açıklamada, ‘ülkenin çektiği acılardan sorumlu tüm siyasi oluşumların devrilmesi’ çağrısı yapılırken, Libyalılar sokağa çıkmaya davet edildi. Ayrıca Misrata’daki askeri kurumlara, protestocuların yanında yer alma çağrısında bulunuldu.

Açıklamada geçen ‘siyasi oluşumlar’ ifadesinin, Temsilciler Meclisi (TM) ile Devlet Yüksek Konseyi’nin (DYK) yanı sıra Trablus’taki UBH ve ülkenin doğusunda parlamento tarafından görevlendirilen hükümeti de kapsadığı değerlendiriliyor.

Devrimci tugaylar ve birliklerin liderleri, yayımladıkları bir başka açıklamada, Libya Savunma Bakan Vekili Tuğgeneral Abdusselam Zubi ile aralarına mesafe koyarak, kendilerini temsil etmediğini ve ‘devrimcilerin haklarını savunma’ konusunda kayda değer bir rol üstlenmediğini belirtti. Ayrıca, geçtiğimiz salı günü Türkiye’nin başkenti Ankara’dan havalandıktan kısa süre sonra düşen ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Muhammed el-Haddad ile bazı askeri yetkililerin hayatını kaybettiği uçak kazasına ilişkin tutumunu eleştirerek sessiz kalmasını kınadı.

Açıklamada, UBH’nin olaya ilişkin resmi bir taziye mesajı ya da kazanın koşullarını açıklayan bir basın toplantısı düzenlememesi ‘zayıf’ bir tutum olarak nitelendirildi; bunun askeri kuruma ve devrimcilerin fedakârlıklarına bir hakaret olduğu savunuldu.

Misrata Devrimci Tugayları, Libya’nın batısındaki en büyük ve en güçlü örgütlü askeri güçler arasında yer alıyor. Bu yapı, 17 Şubat 2011 devrimi sırasında ortaya çıkmasının ardından, özellikle Misrata, Sirte ve Trablus cephelerinde yürüttüğü operasyonlarla eski lider Muammer Kaddafi rejiminin devrilmesinde kilit rol oynamıştı.

zxscdfrgt
Bingazi'deki Libya Temsilciler Meclisi (TM) oturumundan (TM Medya Ofisi)

Bu oluşumlar, izleyen yıllar boyunca savaşçı örgütlenmeleri, silahlanmaları ve geniş toplumsal tabanlarına dayanarak Misrata’da ve kent dışında kayda değer bir askerî nüfuzu elinde tutmayı sürdürdü. Ayrıca devletin çeşitli askeri kilit noktalarında da varlık gösterdiler.

Öte yandan ülkenin batısındaki el-Esabia kentinde esrarengiz yangınlar yeniden çıktı. Kentte yaklaşık üç eş zamanlı yangın meydana gelirken, 19 Şubat’ta yaşanan ve onlarca, hatta yüzlerce evin yanmasına yol açtığı belirtilen yangınlar zinciri yeniden gündeme geldi.

El-Esabia Belediyesi, sınırlı imkânlar nedeniyle ekiplerin kapasitesini artırmak amacıyla ek bir itfaiye aracı ve bir ambulans tahsis edilmesi çağrısında bulundu. Şarku’l Avsat’ın Libya resmi haber ajansı LANA’dan aktardığına göre el-Esabia Belediyesi Basın Ofisi Müdürü Sıddık el-Mukattef, yetkili kurumlara acil destek çağrısı yaptı.

El-Mukattef, yangınların nedenlerinin ‘halen bilinmediğini’ belirterek, özellikle şubat ayından bu yana mayısta verilen kısa bir aranın ardından olayların tekrar etmesi nedeniyle takibin artırılması ve halkın korunmasına yönelik önlemler alınması çağrısında bulundu.

Ülkenin doğusunda ise Bingazi’de pazartesi ve salı günleri yapılması planlanan TM oturumunun gündemine ilişkin sessizlik hâkim. Oturumda üç ana dosyanın ele alınmasının beklendiği belirtiliyor. Bunlar arasında Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı İmad es-Sayih’in idari atamalara ilişkin adaylıklarının onaylanması, Mareşal Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu’nun (LUO) maaş çizelgesinde değişikliğe gidilmesi ve TM için yeni bir yönetim yapısının yeniden seçilmesi yer alıyor.


Naim Kasım, ‘silah taşıma münhasır hakkının’ ertelenmesini istedi

İsrail’in Lübnan'ın güneyindeki Aknit beldesinde hedef aldığı ve üç kişinin hayatını kaybettiği bir aracın yanında duran Lübnan askerleri (DPA)
İsrail’in Lübnan'ın güneyindeki Aknit beldesinde hedef aldığı ve üç kişinin hayatını kaybettiği bir aracın yanında duran Lübnan askerleri (DPA)
TT

Naim Kasım, ‘silah taşıma münhasır hakkının’ ertelenmesini istedi

İsrail’in Lübnan'ın güneyindeki Aknit beldesinde hedef aldığı ve üç kişinin hayatını kaybettiği bir aracın yanında duran Lübnan askerleri (DPA)
İsrail’in Lübnan'ın güneyindeki Aknit beldesinde hedef aldığı ve üç kişinin hayatını kaybettiği bir aracın yanında duran Lübnan askerleri (DPA)

Hizbullah Genel Sekreteri Şeyh Naim Kasım, Lübnan hükümetine, silahların münhasıran devletin elinde olması gerektiğini öngören ‘silahların münhasır kontrolü’ konusunu ertelemesi çağrısında bulunarak, bunu ‘İsrail'in devam eden saldırıları ışığında mantıksız’ olarak nitelendirdi.

Kasım, Hizbullah'ın silahsızlandırılmasının, bu aşamada ‘silahların devletle sınırlandırılması’ olarak adlandırılsa da, bir Amerikan-İsrail projesi olduğunu düşündüğünü belirtti.

Hizbullah Genel Sekreteri, bu projenin ‘Lübnan'ın askeri kapasitesini sona erdirmek ve Lübnan halkının dengeli bir kesimini vurmak’ amacını taşıdığını da sözlerine ekledi. Hükümetin karşılığında hiçbir şey almadan gereksiz tavizler verdiğini, İsrail'in ise hiçbir anlaşmaya bağlı kalmadığını vurguladı.

Şeyh Kasım, Hizbullah’ın etkinliğinde yaptığı konuşmada, ülkenin tarihi bir dönüm noktasında olduğunu belirterek, ‘şu anda önerilen planların yeniden gözden geçirilmesi’ çağrısında bulundu. Direnişin anlaşmaya devletten daha fazla bağlı olduğunu vurgulayan Şeyh Kasım, İsrail'in anlaşmaları ihlal etmeye devam ettiğini belirtti.


GGK, Hadramut'ta ciddi ihlallerle suçlanıyor

GGK güçleri sivillere karşı ihlallerde bulunmakla suçlanıyor (Sosyal medya platformu X)
GGK güçleri sivillere karşı ihlallerde bulunmakla suçlanıyor (Sosyal medya platformu X)
TT

GGK, Hadramut'ta ciddi ihlallerle suçlanıyor

GGK güçleri sivillere karşı ihlallerde bulunmakla suçlanıyor (Sosyal medya platformu X)
GGK güçleri sivillere karşı ihlallerde bulunmakla suçlanıyor (Sosyal medya platformu X)

Yemen’in insan hakları örgütleri tarafından hazırlanan raporlar, Güney Geçiş Konseyi (GGK) güçlerini Hadramut vilayetinde sivillere karşı keyfi tutuklamalar, zorla kayıplar ve ev baskınları dahil olmak üzere ciddi ihlallerde bulunmakla suçladı. Bu ihlaller, GGK güçlerinin aralık ayı başından beri tek taraflı olarak işgal ettiği vilayetteki kaos ve istikrarsızlığı daha da derinleştirebilir.

Yemen Haklar ve Özgürlükler Ağı, yerleşim bölgelerini ve özel evleri etkileyen baskıcı uygulamaları kınayan sert bir açıklama yayınladı. Bu eylemlerin Yemen anayasası ve ulusal yasaların hükümlerinin yanı sıra Yemen'in uluslararası insan hakları hukuku ve uluslararası insani hukuk kapsamındaki uluslararası yükümlülüklerinin açık bir ihlali olduğunu vurguladı.

Sahadan tanıklıklara göre GGK güçleri sivillerin evlerine baskın düzenleyerek sivilleri keyfi olarak gözaltına alırken bazı sivilleri zorla kaybederek kişinin özgürlük ve güvenlik hakkı, evin dokunulmazlığı ve adil yargılanma garantisini ihlal etti.

Yemen Haklar ve Özgürlükler Ağı, bu uygulamaları keyfi gözaltı ve zorla kaybedilmenin sistematik bir örneği olarak nitelendirirken hesap verilmeden devam etmelerinin tehlikesine karşı uyardı.

wdvrfgthy
Hadramut'taki kabile toplantısı GGK güçlerinin ihlallerini kınadı (Sosyal medya platformu X)

Yemen Haklar ve Özgürlükler Ağı ayrıca GGK'nın Wadi Herd, Halfun ve Gayl Bin Yamin dahil olmak üzere Hamum kabilelerinin yaşadığı geniş bölgelere yasadışı askeri abluka uyguladığını da belgeledi. Bu abluka, hareket özgürlüğünü kısıtladı, hastaların acil bakıma erişimini engelledi ve temel sağlık hizmetlerini aksattı. Özel mülkiyete yönelik saldırılar ve yaygın yağma ve hırsızlık olayları da rapor edildi.

Ablukanın meşru bir güvenlik önlemi olarak haklı gösterilemeyeceğinin vurgulandığı, aksine uluslararası insani hukuk tarafından yasaklanan toplu cezalandırma olarak nitelendirilen raporda, bu ablukanın, GGK projesini açıkça reddeden bu bölgelerin sakinlerine yönelik siyasi zulüm örneği olduğu, ayrımcılık yapmama ve fikir, ifade ve siyasi görüş özgürlüğü ilkelerinin açık bir ihlali olduğu ve askeri gücün siyasi baskı aracı olarak kullanıldığı belirtildi.

Sistematik ihlaller

Yemen Haklar ve Özgürlükler Ağı, siyasi görüşlere dayalı olarak yerleşim bölgelerini hedef almanın ve bölge sakinlerine toplu kısıtlamalar uygulamanın, onların yaşamlarını, onurlarını ve geçim kaynaklarını etkilediğini ve uluslararası standartlara göre bireysel cezai sorumluluk gerektiren ağır suçlar teşkil edebilecek ciddi bir suç olduğunu belirtti.

Rapor, GGK’yı askeri ve siyasi liderliğini ihlallerden tam olarak yasal olarak sorumlu tuttu ve tüm kuşatma ve toplu cezalandırma eylemlerinin derhal sona erdirilmesini, hareket özgürlüğüne getirilen kısıtlamaların kaldırılmasını ve sağlık ve insani yardım hizmetlerine engelsiz erişimin sağlanmasını talep etti.

Yemen Haklar ve Özgürlükler Ağı ayrıca keyfi olarak gözaltına alınan tüm kişilerin derhal serbest bırakılmasını, zorla kaybedilenlerin akıbetinin açıklanmasını ve bu ihlallerden sorumlu olanların uluslararası adalet standartlarına göre hesap vermesi için hızlı, bağımsız ve etkili soruşturmaların başlatılmasını talep etti.

Uluslararası topluma ve Birleşmiş Milletler (BM) organlarına sivilleri korumak, uluslararası insani hukuka saygı gösterilmesini sağlamak ve faillerin cezasız kalmasını önlemek için acil önlemler almaları çağrısında bulundu.

İhlalleri tarafsız ve profesyonel bir objektiflikle izlemeye ve belgelemeye devam edeceğini belirten Yemen Haklar ve Özgürlükler Ağı, tüm Hadramut sakinlerini, mağdurları ve tanıkları, yasal belgeleme için herhangi bir ihlali bildirmeleri ve ulusal ve uluslararası hesap verebilirlik için gerekli dosyaları hazırlamaları, böylece mağdurlara adalet sağlanması ve faillerin cezasız kalmasının önlenmesi için çağrıda bulundu.

Yemen Haklar ve Özgürlükler Ağı, açıklamasında sivillerin korunmasının siyasi bir tercih değil, vazgeçilmez bir hukuki ve insani yükümlülük olduğunu ve herhangi bir sessizlik veya kayıtsızlığın koruma sorumluluğunun ağır bir ihlali olduğunu vurguladı.