Suudi Arabistan, WTO Genel Direktörü adayını açıkladı

Suudi Arabistan dün, Dünya Ticaret Örgütü (WTO) Genel Direktörlüğü için eski Ekonomi ve Planlama Bakanı Muhammed bin Mezid et-Tuveyciri’yi aday gösterdiğini duyurdu. Suudi Arabistan’ın WTO’daki misyon notunda, Krallığın çok taraflı ticaret sistemine ve örgütün bu sistemdeki hayati rolüne yönelik derin inancı ve bu sistemin kurallarına dayalı açılımı sağlamlaştıran güçlü bir sistemin varlığının önemi vurgulandı.
Suudi misyonu, Krallığın WTO’nun uluslararası ticaret kurallarını formüle etme ve uygulama, aynı zamanda ekonomi ve uluslararası ticaretin gelişimi ve gözetiminde oynadığı kilit rolün öneminin idrakinde olduğunu vurguladı. Krallık Divanı müsteşarlığındaki Tuveyciri’nin adaylığının da dünyanın ticaret sisteminde büyük değişikliklere tanıklık ettiği, Krallığın G20 Zirvesi başkanlığındaki sorumluluklarını yerine getirdiği bir vakitte geldiği belirtildi. Bununla birlikte söz konusu adaylığın Krallığın ekonomik büyümeyi tetikleme ve devamlı kalkınmanın sağlanmasındaki ticaretin önemli rolünü artırma ve WTO’nun kalkındırılması yolundaki stratejik vizyonunu şekillendirme çabalarına verdiği devamlı desteği yansıttığı vurgulandı.

Varoluşsal kriz
Krallığın Tuveyciri’yi WTO Genel Direktörlüğü’ne aday göstermesi, Suudi Arabistan Başkanlığındaki G20 ülkelerinin bakış açısına göre yeni tip koronavirüsün yansımaları ve ticari çatışmanın görüldüğü mevcut dönemde WTO’nun işlevinin giderek daha da azalmasının ardından varoluşsal kriz yaşadığı bir zamanda geliyor. G20 liderliği aracılığıyla küresel ekonomi eksenlerindeki reformlar üzerinde çalışan Suudi Arabistan, WTO’nun bölünmeleri ve öncelikleri belirlediği tutarlı bir yaklaşım sağlamada kolektif bir liderlik rolüne sahip olmasını umuyor. Nitekim kurallarını küresel ekonomik dinamiklere adapte edecek reformlara ihtiyaç duyan WTO’nun kendi prosedürleri ve normlarını gözden geçirmesi gerekiyor.

Hararetli rekabet
Kovid-19’un neden olduğu küresel ekonomik kriz öncesinde dahi ciddi zorluklarla karşılaşan WTO’nun Genel Direktörlüğü pozisyonuna ilişkin hızlı rekabet, adaylığın dün sona ermesi öncesinde daha da kızıştı. Halihazırda Genel Direktör olan Brezilyalı diplomat Roberto Azevedo’nun yerini ağustos ayı sonunda 8 adaydan hangisinin alacağı merakla bekleniyor.
62 yaşındaki Azevedo mayıs ayı ortalarında, kişisel nedenlerden dolayı ikinci dört yıllık döneminin başlarında görevini bırakacağını duyurmuştu. Bu durum, 164 ülkeyi kapsayan Cenevre merkezli örgütü, her zamanki gibi dokuz yerine üç ay içinde başka bir genel müdür aramaya itti.

8 aday
Söz konusu pozisyon için Suudi Arabistan, Mısır, Kenya, Meksika, Moldova, Nijerya, Güney Kore ve İngiltere’den 8 aday yarışıyor. Yarışı kazanacak yeni genel direktörün donmuş ticaret görüşmelerini canlandırması ve komisyon tarafından düzenlenen en önemli etkinliklerden biri olan 2021 Bakanlar Konferansı'na hazırlanması gerekecek.
WTO’nun bir sonraki genel direktörünü seçme süreci, seçimler yerine adayların kademeli olarak eleneceği oybirliğiyle yönetilecek. Örgütün kuruluş tarihinde daha önce hiç gerçekleşmemiş yeniden oylamalar ise son çare olacak. İki aday arasından seçim yapılamadığı 1999 yılında, adayların her biri üç yıllığına göreve gelmişti.
WTO kurulduğu 1995 yılından bu yana Avrupa'dan üç, Okyanusya, Asya ve Güney Amerika'dan da birer isim tarafından yönetildi. Afrika Kıtası, daha önce herhangi bir Afrikalı tarafından yönetilmemiş olan örgüte bu sefer genel direktör göndermek istiyor.

Suudi iktisatçı Tuveyciri dışındaki diğer adaylar şunlar:
-Güney Kore Ticaret Bakanı Yoo Myung-hee
-Kenya eski Spor Bakanı Emine Muhammed
-WTO’nun eski Genel Müdür Yardımcısı Meksikalı Dr. Jesus Seade Kuri
-Nijerya eski Dışişleri ve Maliye Bakanı Dr. Ngozi Okonjo-Iweala
-Mısırlı eski diplomat Hamid Memduh
-Moldova eski Dışişleri Bakanı Tudor Ulianovschi
-İngiltere eski Uluslararası Ticaret Bakanı Liam Fox

Örgütsel zorluklar
ABD ile Çin arasındaki anlaşmazlıkların arasında kalan WTO’ya başkanlık etmek kolay bir görev olmayacak. Dünya Ticaret Örgütü'nden çekilmekle tehdit eden ABD, WTO’nun Uyuşmazlık Çözümü Birimindeki (DSB) temyiz mahkemesini aralık ayından bu yana dondurdu. Washington, Çin'in gelişmekte olan ekonomiye sahip ülkeler listesinden çıkarılmasını talep ediyor.
Diplomatik bir kaynak, AFP’ye yaptığı açıklamada “Bir sonraki genel müdürü seçme süreci büyük ölçüde siyasileştirilirse, bu durum işleri engelleyebilir” ifadelerinde bulundu. Belirlenen vakitte uzlaşmaya varılamaması durumunda, Dört genel müdürden biri, Eylül ayında kuruluşu geçici olarak devralacak.

8 reform
Suudi Arabistan başkanlığındaki G20 vizyonuna göre Dünya Ticaret Örgütü'nün yeni tip koronavirüs etkilerini azaltmak, örgütün içerisindeki işler hakkında yeni reformlar sunmak ve küresel ekonomi ile uluslararası toplumu teşvik hamleleri için beklenen yeni görevler doğrultusunda 8 farklı reforma ihtiyacı var.
G20 Ticaret ve Yatırım Çalışma Grubu, ticaret anlaşmazlıkların çözümündeki başarılı katkısı konusunda zorluklarla karşı karşıya olan WTO’nun rolünü güçlendiren bir yol haritası çizmek için çalışıyor. Zira WTO üyeleri arasındaki uyuşmazlıklarla ilgili itirazları dinleyen temyiz organı, jüriye yeni hâkimlerin atanması konusundaki anlaşmazlık sebebiyle felç olmuş durumda.
Söz konusu reformlar arasında örgüt üyeleri arasındaki sorunları tespit ederek çözmek, üyeler arasındaki diyalogun iyileştirilmesi, koronavirüs salgının olumsuz etkilerini azaltmak için acil olarak ticaret alanında önlemler almak, ödenek başlığındaki gerginlikleri azaltmak, WTO denetimini güçlendirmek, ticari engelleri uyumlu hale getirmek, WTO ile şeffaf muamele etmek, ticaretin dijitalleşmesi konusunda disipline ulaşmak ve DSB’deki durgunluğa çözüm bulmak gibi başlıklar var.

Suudi Arabistan Hac ve Umre Bakanlığı Sözcüsü Gassan en-Nuveymi, hacıların hareketinin herhangi bir tıkanıklık kaydedilmeden, nitelikli saha ekiplerinin gözetimi altında ve sistemin ortaklarıyla koordinasyon içinde sorunsuz bir şekilde gerçekleştirildiğini doğruladı. En-Nuveymi, teknolojinin sezonda sessizce çalıştığını ve amacının hacıların üzerindeki zorluğu kaldırmak olduğunu açıkladı.

Suudi Arabistan Hac ve Umre Bakanlığı dün, onaylanan tur programlarına uyulmasının, hiçbir koşulda ihlal edilmemesinin ve yüksek sıcaklıklar ışığında doğrudan güneş ışığına maruz kalmamak için Teşrik günlerinde sabah 10'dan 4'e kadar kamplarda kalınmasının önemini yineledi.

En-Nuveymi dün düzenlenen basın toplantısında şunları söyledi: “Suudi Arabistan, Hac organizasyonunu sadece bir görev olarak değil, dini ve tarihi olarak bağlı olduğumuz sorumluluk duygusuyla ve Suudi cömertliği ve misafirperverliği ruhuyla yerine getirilen büyük bir onur olarak görmektedir. En iyi hizmetin görüldüğünde değil, hissedildiğinde olduğuna inanıyoruz.”

“Kalabalık yönetim modeli bir Suudi endüstrisidir; çok sayıda, çevresel, zamansal ve mekânsal belirleyicileri olan en karmaşık ve gelişmiş modellerden biridir ve yine de en yüksek güvenlik ve akış seviyelerine ulaşmaktadır” diyen en-Nuveymi, bakanlığın ortaklarıyla birlikte sezon tamamlanana kadar hacılara verilen hizmeti takip etmeye devam edeceğini belirtti.

Mekke'de dün Hac sezonu için düzenlenen basın toplantısından (SPA)

En-Nuveymi, Nusuk kartının hacıların rotalarının kontrolü ve düzenlenmesinde önemli bir rol oynamaya devam ettiğini söyledi. Bugüne kadar yaklaşık 5,5 milyon elektronik okumada kullanıldı, Nusuk uygulaması ve interaktif harita hizmeti 35 binden fazla hacı adayına rehberlik etti ve yaklaşık 400 bin hacı adayının çantası Nusuk QR'a bağlandı.

En-Nuveymi, Nusuk yardım merkezlerinin bugüne kadar 50 binden fazla rehberlik ve danışmanlık hizmeti verdiğini ve bu hizmetlerin Mekke ve kutsal mekânlara yayılmış 236 merkez ve irtibat noktasına dağıtıldığını belirtti. Çağrı merkezi (1966) ise Haccın tüm aşamalarında sorulara cevap vermek ve rehberlik etmek için 3 saniyelik bir yanıt oranıyla yaklaşık 310 bin hizmet sağladı.

Denetleme turlarıyla ilgili olarak en-Nuveymi, merkezlerin cuma akşamı itibariyle hacıların konutları ve çeşitli hizmet sunum tesisleri de dahil olmak üzere 65 binden fazla denetleme turu gerçekleştirdiğini açıkladı. Eksikliklerin sadece yüzde 10'la sınırlı kaldığını ve bunların da uzman izleme ekipleri tarafından derhal giderildiğini, bunun da saha performansı ve hizmet kalitesine yansıdığını belirtti.

En-Nuveymi’ye göre, Hac ve Umre Bakanlığı'nın sistem ortaklarıyla iş birliği içinde yürüttüğü büyük farkındalık ve organizasyon çabalarının etkinliği, gözlemlenen gözlem sayısının geçen yıla kıyasla yüzde 71'den fazla azalarak 23 binden 6 bine düşmesine katkıda bulundu.

Suudi Arabistan, WTO Genel Direktörü adayını açıkladı