İran’da vaka sayısı çeyrek milyonu aştı

Önceki gün Tahran merkezindeki bir metro durağında maske takan İranlı kadınlar (AP)
Önceki gün Tahran merkezindeki bir metro durağında maske takan İranlı kadınlar (AP)
TT

İran’da vaka sayısı çeyrek milyonu aştı

Önceki gün Tahran merkezindeki bir metro durağında maske takan İranlı kadınlar (AP)
Önceki gün Tahran merkezindeki bir metro durağında maske takan İranlı kadınlar (AP)

İran, bir haftadan daha kısa bir süre içinde günlük vefat bilançosunda yeni bir rekor kaydetti. Salgından en çok etkilenen eyaletler listesindeki sayı 19’a yükselirken, İran hükümeti 10 gün süreyle sportif faaliyetlerin durdurulduğunu duyurdu. Yetkililer Kovid-19 salgınında yeni bir dalga meydana geldiğini kabul ettikten sonra Tahran’da arka arkaya iki gündür kısıtlamalar ilan ediliyor.
Sağlık Bakanı Said Nemeki, başkent Tahran’da herhangi bir karantina uygulamasına gidilmeden önce, “akıllı” sosyal mesafe, protokolleri denetleme ve maske kullanımına yönelik bir çalışmaya ihtiyaç olduğuna dikkati çekerek, koronavirüs salgınını kontrol altına almak için yeni çözüm yolları aranması çağrısında bulundu.
Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ‘Koronavirüsle Mücadele Ulusal Komitesi’nin üst düzey yetkilileriyle yaptığı toplantıda, İran’ın tüm bölgelerinde “akıllı” kısıtlamaların uygulanmasını emretti. Ruhani, “Salgının ilk dalgasını kontrol altına alabilme başarımızın en önemli sebebi, insanların uygulanan tedbirlere uyarak yetkililere yardımcı olmasıydı. Güvenlik Komitesi’nin, salgının yayılmasının en önemli sebeplerinden olan özellikle düğün ve cenaze merasimleri gibi çeşitli meclisler ve etkinliklerin kurulmasını önlemek için planlar yapması gerekiyor” dedi. Ruhani, “Muharrem ayında Hüseyniye Matemi meclisleri için doğru ve şeffaf talimatların hazırlanması” gerektiği çağrısında bulundu.
Öte yandan hükümete yakın medya kuruluşları, Tahran’da ikinci bir karantina dalgasının başladığına ve dün itibariyle tüm stadyumların kapatılıp sportif faaliyetlerin iptal edildiğini aktardı. Tahran Belediyesi tarafından yapılan açıklamada, koronavirüs salgınının ikinci dalgasında salgın seviyesini düşürmeye destek olunması amacıyla Tahran’daki tüm stadyumların ve spor salonlarının kapatılacağı bildirildi.
Tahran Belediye Başkanı Muhsin Haşimi (Refsencani), salgının yeni dalgasını kontrol altına alma girişimi bağlamında, yaz tatiline girerken Nevruz tatiline benzer bir şekilde, başkentteki resmi kurumların iki hafta süreyle kapatılması önerisinde bulundu.
Sağlık Bakanlığı sözcüsü Sima Sadat Lari, son 24 saat içinde 2 bin 79 kişinin koronavirüsten etkilendiğinin tespit edildiğini, bunlardan 995’inin tedavi edilmek üzere çeşitli hastanelere yatırıldığını, böylece İran genelindeki vaka sayısı toplamının çeyrek milyonu aştığını duyurdu.
Virüs sebebiyle dün 221 kişi hayatını kaybederken, İran Kovid-19 salgının ilk başladığı Şubat ayından bu yana en yüksek ölüm vakasını kaydetti. Bu hafta, günlük vefat sayılarında ikinci kez rekor kırıldı. Böylece ülke genelindeki vefat sayısı toplamı 12 bin 305 yükseldi. Sağlık Bakanlığı verilerine göre İran hastanelerinde 3 bin 224 kritik vaka bulunuyor.
Virüs salgındaki yüksek dalganın ardından İran’daki 19 eyalette de alarm durumuna geçildi. Sağlık Bakanlığı ülkenin batısında ve doğusundaki 9 eyaletin kırmızı renkte sınıflandırıldığını bildirirken, Tahran dahil olmak üzere 10 eyalette alarm durumuna geçildi.
Sağlık Bakanlığı sözcüsü Lari, İran halkına hitap ederken vakalardaki endişe verici artışı ifade etmek için, “Bulaş vakaları tüm dünyada artış gösteriyor. Dünya genelindeki enfekte vaka sayısı 12 milyona ulaştı. Bu durum, dünyanın tüm ülkelerinde virüs salgınının yukarı yönlü bir seyir takip ettiğini gösteriyor” dedi.
ISNA haber ajansı, Tahran’ı da içine alan Elburz Eyalet valisinin, “Hasta kuyrukları, hastanelerde yatacak yatak bekliyor” ifadelerini aktarırken, halihazırda hastanelerden taburcu edilen hasta sayısının “son derece düşük” olduğuna dikkati çekti.
Mazendaran Eyaleti Dalgıçlık ve Deniz Altı Kurtarma Kurumu Başkanı, konuyla ilgili olarak, koronavirüs salgınının İranlıların yaz tatillerini geçirmek için önemli destinasyonlarından olan kuzey eyaletinde, boğulma oranlarının geçen yıla kıyasla dikkat çekici bir biçimde azaldığını ifade etti.
İnternet sitelerinin İranlı yetkililerden naklettiğine göre, Mazendaran Eyaleti sahillerinde 950 cankurtaranın çalıştığı belirtiliyor.
Mazendaran Eyalet Valisi Hüseyin Zâdegân devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, yetkililerin salgını önlemek için plajlara kalabalık gruplar halinde girilmesine izin vermeyeceğini söyledi.
Mazendaran Eyaleti, koronavirüs salgının ilk iki ayında salgından en çok etkilenen dört eyaletin arasında yer alıyordu.



Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)
TT

Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)

İran'ın kuzeybatısında pazartesi günü meydana gelen helikopter kazasında Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile birlikte hayatını kaybettiği açıklanan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tahran'ın İsrail ve Batı karşıtı politikalarının ateşli bir savunucusuydu.

Reisi, 60 yaşındaki Abdullahiyan’ı Ağustos 2021'de atadı.

2013'ten 2021'e kadar bu görevi yürüten Muhammed Cevad Zarif'in yerine geçmek gibi zor bir görevi vardı; Zarif, önde gelen aktif bir diplomat, akıcı bir İngilizce konuşan, uluslararası çevrelerde tanınan bir yüz ve İran'ın dış politikasını yöneten deneyimli bir isimdi.

İran devlet televizyonu Emir Abdullahiyan'ı, Tahran tarafından yönetilen ve Lübnan Hizbullah'ı, Filistinli Hamas ile İslami Cihad hareketleri ve Iraklı silahlı gruplar gibi İran'ın ezeli düşmanı İsrail karşıtı grupların yer aldığı "Direniş Ekseni'nden üst düzey bir diplomat" olarak tanıttı.

Emir Abdullahiyan atandığı gün yaptığı açıklamada, bu grupların "İran'ın müttefikleri" olduğunu ve "onları güçlendirmenin hükümetin gündeminde olduğunu" söyledi.

Kapsamlı geziler

Ekim 2023'te İsrail ile Hamas arasında Gazze'de savaşın başlamasından beri bölgeye yaptığı ziyaretleri yoğunlaştırdı. Tahran, İsrail'e karşı Filistin hareketini ve savaşın çıkmasına yol açan 7 Ekim 2023 operasyonuna desteğini gizlemedi, ancak aynı zamanda bu operasyonun içinde yer almadığını da vurguladı.

Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)

Geçtiğimiz nisan ayında, Tahran'ın Yahudi devletini sorumlu tuttuğu ve Şam'daki İran konsolosluk binasını yerle bir eden hava saldırısına karşılık olarak, İran'ın İsrail'e 300'den fazla insansız hava aracı ve füzeyle gerçekleştirdiği benzeri görülmemiş saldırıyı savundu.

İran'ın tepkisinin "meşru savunma ve uluslararası hukuk çerçevesinde" gerçekleştirildiğini söyledi.

Emir Abdullahiyan daha sonra İsrail'in İran'ın orta kesimindeki İsfahan eyaletine bir misilleme amaçlı saldırı düzenlediğine dair haberleri "çocuk oyuncağı" diyerek küçümsedi.

İzolasyonun Azaltılması

Mesleki kariyeri boyunca Devrim Muhafızları ile olan yakın ilişkileriyle tanınan Emir Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu olan Kudüs Gücü'nün komutanı ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan kariyeri boyunca Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu. Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü'nün komutanı olan ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan, üç yıl boyunca İran'ın uluslararası sahnedeki izolasyonunu azaltmak ve ABD yaptırımlarının ülkesinin ekonomisi üzerindeki etkisini azaltmak için çalıştı.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Çin'in himayesindeki bir anlaşma çerçevesinde Mart 2023'te Suudi Arabistan ile uzlaşmaya varılmasına yol açan süreçte kilit bir figür olmasa da İran'ın Arap komşularıyla ilişkilerin geliştirilmesinde rol oynadı.

1964 yılında Tahran'ın doğusundaki Damgan şehrinde doğan Abdullahiyan, 1991 yılında Tahran Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun oldu.

1997-2001 yılları arasında Irak'ta ve 2007-2010 yılları arasında ise Bahreyn'de görev yaptı.

2011'den bu yana Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Bu görevinde, Ali Ekber Salihi (Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın ikinci hükümetinde) ve Zarif (Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin ilk hükümetinde) gibi iki farklı bakanla çalıştı.

Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri) Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri)

Ancak 2016 yılında Zarif onu görevden aldı. Bu hareket muhafazakârlar tarafından, Ruhani ve bakanına yönelik büyük eleştiriler yapılmasına neden oldu.

ISNA'ya göre daha sonra Umman Büyükelçiliği görevini reddetti ve 2021 yılında Dışişleri Bakanlığı'na gelmeden önce, Meclis Başkanı'nın uluslararası işlerden sorumlu özel yardımcısı olarak çalışmaya başladı.

Emir Abdullahiyan, uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerini kısıtlayan 2015 anlaşmasının çökmesinin ardından, Washington'un 2018'de eski Başkan Donald Trump tarafından anlaşmadan çekilmesi sonrasında, İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerin yeniden başlatılması çabalarına dahil oldu.