Araştırmalar ortaya koydu: Kovid-19'a karşı kazanılan bağışıklık birkaç ayda yitiriliyor

Bir doktor güney Almanya'daki bir hastayı inceler (AFP)
Bir doktor güney Almanya'daki bir hastayı inceler (AFP)
TT

Araştırmalar ortaya koydu: Kovid-19'a karşı kazanılan bağışıklık birkaç ayda yitiriliyor

Bir doktor güney Almanya'daki bir hastayı inceler (AFP)
Bir doktor güney Almanya'daki bir hastayı inceler (AFP)

Yeni araştırma, koronavirüs hastalarının hastalığa karşı bağışıklıklarını kaybedebileceğini öne sürüyor. Bu da Kovid-19'a neden olan virüsün, tıpkı soğuk algınlığı gibi hastalığı geçmişte geçirmiş kişilere yeniden bulaşmaya devam edebileceğini gösteriyor.
Birleşik Krallık'ta (BK) yapılan araştırma, insanların yüzde 60'ının belirtilerin ilk görülmeye başlamasından iki hafta kadar sonra gelecekteki bulaşmalara direnmek için gereken "etkili" antikor seviyesini koruduğunu buldu.
Fakat King's College London'daki araştırmacılara göre bu oran üç ay sonra yüzde 17'nin altına düştü.
Uzmanlar bulguların "tehlikeli sürü bağışıklığı kavramının tabutuna bir çivi daha çaktığını" söyledi. Bazı kişiler bu kavram üzerinden halkın geniş çapta Kovid-19'a maruz kalması durumunda direnç oluşturacağını umuyordu.
Ayrıca çalışmanın bazı aşı adaylarının etkililiği üzerinde de sonuçları olabilir. Çalışmanın ortak yazarı Profesör Stuart Neil, The Guardian'a şunları söyledi:
"Bu koronavirüslerle ilgili bildiğimiz tek şey, insanların epey sık şekilde yeniden enfekte olabildiği. Bu, insanların ürettiği koruyucu bağışıklığın çok uzun sürmediği anlamına geliyor. Görünüşe bakılırsa, Kovid-19'a neden olan Sars-CoV-2 de bu şekilde davranıyor olabilir."
King's College London'ın araştırması henüz hakem değerlendirmesinden geçmemiş olsa da Çin'deki Chongqing Tıp Üniversitesi'ndeki bilim insanlarının yaptığı çalışmanın bulgularını yineliyor.
37 semptomatik hastayı ve 37 asemptomatik (belirti göstermeyen) hastayı inceleyen Çin'deki araştırma, hastalığın sebep olduğu ana antikor türlerinden biri olan IgG antikorunun varlığını tespit etmek için yapılan testte pozitif sonuç verenlerin yüzde 90'dan fazlasının iki ya da üç ayda keskin düşüşler gösterdiğini ortaya çıkarmıştı.
Hem semptomatik hem de asemptomatik hastalarda düşüş yüzdesinin orta değeri yüzde 70'in üzerindeydi.
Cambridge Üniversitesi'nden virolog Profesör Jonathan Heeney, Kovid-19 bağışıklığının kısa ömürlü olduğuna dair kanıtların arttığını söyledi.
BK'daki çalışmadan bahseden Heeney, "Hepsinden önemlisi, bu çalışma tehlikeli sürü bağışıklığı kavramının tabutuna bir çivi daha çakıyor" dedi.
Virüsten koruyacak geleceğin potansiyel aşısı üzerinde çalışan bilim insanları, virüsle savaşmak için gereken bağışıklık düzeyinin anlaşılmasının çalışmaları için hayati önem taşıdığını söylüyor.
Imperial College London'ın aşı ekibini yöneten Profesör Robin Shattock, şu ana kadar 15 gönüllünün aşılandığını, "gelecek haftalarda" da 200 ile 300 arasında katılımcının daha eklenmesiyle bunun hızlandırılacağını söyledi.
Pazar günü Sky News'ten Sophy Ridge'le yaptığı röportajda Shattock şunları söyledi:
"Bence tahmin etmesi çok zor. Şu anda anlamadığımız şeylerden biri, hastalığı önlemek için ne kadar bir bağışıklık seviyesine ihtiyaç duyduğunuz. Çok küçük miktarda bağışıklığa ihtiyacınız varsa, geliştirilmekte olan aşıların çoğunun gerçekten işe yarayacağını düşünüyorum ama çok güçlü bir bağışıklık tepkisine ya da belirli kalitedeki bir bağışıklık tepkisine ihtiyacınız varsa, bunun bu adaylardan bazılarını bizzat silkeleyip attığını göreceğiz."
Şu anda insan nüfusunda dolaşan 4 koronavirüs var ki soğuk algınlığı da bunlardan biri.



Otizmde devrim niteliğinde gelişme

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Otizmde devrim niteliğinde gelişme

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Araştırmacılar, otizmin 4 alt tipini keşfederek bu genetik durumun altında yatan biyolojiyi anlamaya yönelik "dönüştürücü bir adım" attı.

Princeton Üniversitesi ve Simons Vakfı'ndan bilim insanları, otizm kohort çalışması SPARK'taki 5 bin çocuğun verilerini analiz ederek bireyleri özellik kombinasyonlarına göre gruplandırdı.

Araştırmacılar belirli özelliklerle ilgili genetik bağlantılar aramak yerine, sosyal etkileşimlerden tekrarlayan davranışlara ve gelişimsel kilometre taşlarına kadar 230'dan fazla özelliği her bir kişide değerlendirdi.

Bu analiz sayesinde otizmin farklı genetik varyasyon modellerine sahip 4 alt tipini tanımlamayı başardılar.

Flatiron Enstitüsü'nde yardımcı araştırmacı bilim insanı ve çalışmanın ortak başyazarı Natalie Sauerwald, "Otizmin tek bir biyolojik hikayesi değil, birden fazla farklı anlatısı olduğunu görüyoruz" diyor.

Bu, geçmişteki genetik çalışmaların neden genellikle yetersiz kaldığını açıklamaya katkı sağlıyor; aslında birbirine karışmış birden fazla farklı bulmacaya baktığımızı fark etmeden bir yapbozu çözmeye çalışıyorduk. Bireyleri ilk başta alt tiplere ayırana kadar resmin tamamını, genetik örüntüleri göremedik.

Bu 4 alt tip Sosyal ve Davranışsal Zorluklar, Gelişimsel Gecikmeyle Birlikte Karma OSB (Otizm Spektrum Bozukluğu), Orta Derecede Zorluklar ve Geniş Çaplı Etkilenme olarak belirlendi.

İlk tip, otizmi olmayan çocuklarla benzer bir hızda gelişimsel kilometre taşlarına ulaşan fakat genellikle dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, anksiyete veya depresyon gibi eşlik eden sorunlar yaşayan çocukları kapsıyor.

İkinci tipte gelişimsel kilometre taşlarına ulaşmada gecikme görülürken eşlik eden rahatsızlıklara dair herhangi bir belirtiye rastlanmıyor.

Üçüncü tip olan Orta Derecede Zorluklar'da otizmle ilgili temel davranışlar olsa da diğer gruplar kadar güçlü değil. Otizmi olmayan çocuklarla benzer bir hızda kilometre taşlarına ulaşıyor ve eşlik eden rahatsızlıklar görülmüyor.

4. tipte en uç ve geniş kapsamlı zorluklar yaşanıyor.

Katılımcıların yüzde 37'sinin yer aldığı birinci ve yüzde 34'ünün bulunduğu üçüncü tip en yaygın gruplar. Yüzde 19'unu içeren ikinci ve yüzde 10'unun olduğu 4. tiplerse en nadir olanlar. 

Bulgular, genetik farklılıkların "yüzeyde benzeyen klinik görünümlerin ardındaki farklı mekanizmalara işaret ettiğini" vurguluyor.

Örneğin hem Geniş Çaplı Etkilenme hem de Karma OSB gruplarındaki çocuklar gelişimsel gecikme ve zihinsel engellilik gibi bazı önemli özellikleri paylaşıyor. Ancak ilk grupta, ebeveynlerden geçmeyen de novo mutasyonların en yüksek oranı görülürken, ikinci grubun nadir kalıtsal genetik varyantları taşıma olasılığı daha fazla.

Bulgular otizmin sadece 4 alt tipi olduğu anlamına gelmiyor; en az 4 tane bulunduğunu ve bunların hem klinik seviyede hem de genom düzeyinde araştırmalar için anlamlı olduğunu gösteren veri odaklı bir çerçevenin keşfedilmesini sağlıyor.

Otizmle mücadele eden ailelerin, çocuklarının hangi otizm alt tipine sahip olduğunu bilmesi yeni bir netlik, kişiye özel bakım, destek ve topluluk imkanı sunabilir.

Independent Türkçe