Arılardaki eşeysiz üremenin gizemi keşfedildi

Arılar eşeysiz üremeyle çoğalıyorlar
Arılar eşeysiz üremeyle çoğalıyorlar
TT

Arılardaki eşeysiz üremenin gizemi keşfedildi

Arılar eşeysiz üremeyle çoğalıyorlar
Arılar eşeysiz üremeyle çoğalıyorlar

Bilim insanları, belirli arı türlerinin eşeysiz üremesini mümkün kılan “bekaret” genini keşfettiklerine inanıyorlar. Bal arılarının cinsel ilişki kurmayarak üreyebildikleri bilimsel olarak bilinen bir şeydi. Ancak araştırmacılar şimdi Güney Afrika’nın Cape bölgesindeki bal arılarında, bu bekarete neden olan bir gen keşfetti.
Bilim insanları, bu keşfin tarım üzerinde önemli etkilerinin olacağına inanıyorlar. Zira Güney Afrika’dan gelen bal arılarının geni, diğer bal arısı türlerinde olduğu gibi, normal erkeklerin yerine sadece dişilerin yumurtlamasına izin veriyor. Ancak bu üreme yöntemi aynı zamanda başka problemleri de beraberinde getiriyor. Çünkü kolonideki dişi arılardan hangisinin kraliçe konumu işgal edeceği konusunda şiddetli bir rekabete yol açıyor. Sydney Üniversitesi Yaşam ve Çevre Bilimleri Fakültesi'nde Profesör Benjamin Oldroyd, “Bu oldukça ilginç. Bilim insanları yaklaşık 30 yıldır bu geni arıyorlardı. Bizler şimdi bu genin kromozom sayısının 11 olduğunu biliyoruz. Gerçekten büyük bir gizemi keşfetmeyi başardık” ifadelerine yer verdi.
Bilimsel olarak “thelytokous parthenogenesis” olarak bilinen dişi arıların bu eşeysiz üreme kapasitesi, Güney Afrika’nın Cape bölgesindeki Cape bal arısı veya “apis mellifera capensis” olarak bilinen tek bir alt türüyle sınırlıdır. Güney Afrika’daki bal arılarını, diğer arı familyalarından ayıran başka birçok özelliği var. Özellikle işçi arıların yumurtalıkları daha büyük ve daha kolay aktif hale geliyor. Kraliçe feromonları üreterek kolonide üreme yetkisi iddia edebiliyor.
Bu özellikler, işçi arıların üremeye devam ederken aynı zamanda yabancı arı kolonilerini işgal etmeye ve diğer kolonilerin işçi arılarını larvalara yiyecek sağlamaya ikna etmeye yol açan sosyal parazitim eğitimi göstermelerine neden oluyor.
Profesör Benjamin Oldroyd, “Eşeyli üreme, çoğalmanın en tuhaf yollarından biri olmakla birlikte, gezegendeki hayvanlar ve bitkilerin en yaygın üreme şeklidir. Eşeyli üremenin neden bu kadar yaygın olduğu büyük bir biyolojik gizem ve evrimsel açıdan bir anlam ifade etmiyor. Eşeysiz üreme ise çoğalmanın çok daha etkili bir yoludur ve hayvanlar aleminde ara sıra bir türün bu üreme şekline döndüğünü görüyoruz. Güney Afrika’da her yıl, Cape bal arılarının sosyal parazit davranışları nedeniyle ticari amaçlı 10 bin kovan bal arısı ölmektedir.” ifadelerine yer verdi.



Bilim insanları "boş boş oturan" robot süpürgelere başka işler yaptırmayı önerdi

Bilim insanları, robot süpürgelerin çalışmadığı süreyi en aza indirmek amacıyla bir Roomba'yı evcil hayvanlarla oynamak da dahil 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı (Unsplash)
Bilim insanları, robot süpürgelerin çalışmadığı süreyi en aza indirmek amacıyla bir Roomba'yı evcil hayvanlarla oynamak da dahil 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı (Unsplash)
TT

Bilim insanları "boş boş oturan" robot süpürgelere başka işler yaptırmayı önerdi

Bilim insanları, robot süpürgelerin çalışmadığı süreyi en aza indirmek amacıyla bir Roomba'yı evcil hayvanlarla oynamak da dahil 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı (Unsplash)
Bilim insanları, robot süpürgelerin çalışmadığı süreyi en aza indirmek amacıyla bir Roomba'yı evcil hayvanlarla oynamak da dahil 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı (Unsplash)

Araştırmacılar, robot süpürgelerin bitki sulamak gibi basit ev işlerini yapacak şekilde modifiye edilebileceğini ortaya koydu.

Bath Üniversitesi'ndeki bilgisayar bilimcilerden oluşan bir ekip, bir Roomba'yı, boşta kaldığı saatlerde faydasını en üst düzeye çıkarmak amacıyla 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı.

Yeni işlevler arasında telefonları şarj etmek, evcil hayvanların canlı görüntüsünü sağlamak, ekranları duvarlara yansıtmak ve rahatsızlık verebilecek kişileri engellemek yer alıyor.

Araştırmacılar robot süpürgenin nispeten basit bazı değişikliklerle gerçekleştirebileceği, üzerine takılı bir lazer kalemle kedilerle oynamak ve arabadan eve alışveriş torbası taşımak gibi yüzün üzerinde görev belirledi. 

Bath Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri Bölümü'nde doktora öğrencisi olan ve modifikasyonları bulan Yoshiaki Shiokawa "Elektrikli robot süpürgeler ve çim biçme makineleri gibi mobil ev robotları sınırlı, tek görevli cihazlar olarak algılanıyor ancak pratik görevlerde yeterince kullanılmadıklarına dair güçlü bir argüman var. Günün büyük bir bölümünde boş boş oturuyorlar" diyor.

Onları bir dizi ek işlevi yerine getirmek üzere evde fiziksel olarak gezinecek şekilde programlayarak kullanımlarını temel görevlerinin ötesine taşımalıyız. Roomba'lar ev asistanlarına dönüştürülebilseydi hanelerin ne kadar daha verimli çalışacağını bir düşünün.

Shiokawa, robot süpürgelerin halihazırda günde ortalama sadece 1 saat 47 dakika temizlik yaptığını, bunun da büyük miktarda değerlendirilmeyen potansiyel anlamına geldiğini belirtiyor.

Araştırmacılar tarafından önerilen diğer uygulamalar arasında kayıp eşyaları aramak, kargoları alıp teslim etmek ve "kart oyunu oynamak" var.

Benzer işlevler robotik çim biçme makineleri gibi diğer ev robotlarına da eklenebilir.

Bath Bilgisayar Bilimleri Bölümü öğretim üyesi Dr. Adwait Sharma, "Boş durdukları vakit, değer katan etkileşimler için benzersiz fırsatlar sunuyor ve günlük hayatımıza sorunsuz bir şekilde uyum sağlayabilen uyarlanabilir robotlara ve entegre sistemlere yönelik artan ihtiyaçla uyumluluk gösteriyor" diyor.

Örneğin bir robot süpürge boş zamanlarını ev güvenliğini izlemek, bitkileri sulamak veya oturan yaşlı bir kişinin ayağa kalkmasına yardım etmek için kullanabilir. Bu görevler robotun gelişmiş sensörlerinin yanı sıra hareket kabiliyetinden de yararlanır.

vfgbhyju
Araştırmacılar robot süpürgeler için 104 potansiyel uygulama belirledi ( Bath Üniversitesi)

Bilim insanları geliştirilmiş robotu "Beyond vacuuming: How can we exploit domestic robots’ idle time?" (Süpürmenin ötesinde: Ev robotlarının boş zamanlarından nasıl faydalanabiliriz?) başlıklı yeni bir makalede detaylandırıyor.

Çalışma bu hafta Japonya'nın Yokohama kentinde düzenlenen CHI Bilgisayar Sistemlerinde İnsan Faktörleri Konferansı'nda sunuldu.

Independent Türkçe