İngiltere, Rusya’yı Kovid-19 aşı araştırmalarını çalmakla suçluyor

Rusya'nın geçen çarşamba günü geliştirdiği aşının ilk denemelerinin sona ermesiyle ilgili açıklamalarını dinleyen gazeteciler. (EPA)
Rusya'nın geçen çarşamba günü geliştirdiği aşının ilk denemelerinin sona ermesiyle ilgili açıklamalarını dinleyen gazeteciler. (EPA)
TT

İngiltere, Rusya’yı Kovid-19 aşı araştırmalarını çalmakla suçluyor

Rusya'nın geçen çarşamba günü geliştirdiği aşının ilk denemelerinin sona ermesiyle ilgili açıklamalarını dinleyen gazeteciler. (EPA)
Rusya'nın geçen çarşamba günü geliştirdiği aşının ilk denemelerinin sona ermesiyle ilgili açıklamalarını dinleyen gazeteciler. (EPA)

İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab yaptığı açıklamada Moskova'nın koronavirüse karşı aşı geliştirmek için yürütülen çalışmalara ait verileri çalmayı amaçlayan siber saldırılara karıştığından "kesinlikle emin" olduğunu söyledi. Rusya ise siber saldırı iddialarını reddederek "kabul edilemez" bir eylem olarak nitelendirdi.
İngiltere, ABD ve Kanada hükümeti perşembe günü yaptıkları açıklamada, Rus istihbarat teşkilatının parçası olduğu söylenen bir Rus hacker grubunun İngiltere, Kanada ve Amerika’da koronavirüse karşı aşı geliştirilmesinde rol oynayan akademik kurumlara siber saldırıda bulunduğunu iddia etmişti.
İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab Sky News TV'ye yaptığı açıklamada, "Rus istihbarat servislerinin aşı geliştirilmesine yönelik araştırmalardan yararlanmak veya sabote etmek için bir siber saldırıya katıldığından eminiz” dedi.
Bakan, açıklamasının devamında şu ifadelere yer verdi:
"Dünya koronavirüse karşı mücadelede özellikle bir aşı bulmak için birleşirken Rus hükümetinin bu eyleme  katılmasının utanç verici ve kabul edilemez olduğunu düşünüyorum. Rusya'ya hesap soracağız ve tüm dünyayı yaptıklarından haberdar edeceğiz.”
Rusya'nın Londra Büyükelçisi Andrei Kelin ise dün yaptığı açıklamada Rus istihbarat servislerinin koronavirüs aşı araştırmalarına yönelik siber casusluk yapmaya çalıştığı iddialarını yalanladı.
Kelin, BBC'de yayınlanan The Andrew Marr Show'da yaptığı röportajda, "Bu hafta Londra, Ottava ve Washington tarafından Rus istihbarat servislerinin aşı geliştiren kurumları hedef alan ve saldırganların Rus istihbarat servislerinin bir parçası olduğunu "neredeyse kesin" gördükleri suçlamaları asılsız” dedi. Kelin sözlerinin devamında, "Bu asılsız hikayeye hiç inanmıyorum. Mantıksız" ifadelerini kullandı. Söz konusu korsanları ilk kez İngiliz medyasında duyduğunu belirten Kelin "günümüzde siber korsanlık eylemlerinin bir ülkeyle ilişkilendirilmesinin imkansız olduğunu” ifade etti.
İngiltere Ulusal Siber Güvenlik Merkezi (NCSC), Cozy Bear olarak da bilinen hacker grubu APT29'un Rus istihbarat servislerinin bir parçası olduğunu "neredeyse kesin" gördüklerini doğruladı ve Kanadalı ve ABD’li meslektaşlarının da aynı sonuca ulaştığını kaydetti.
Kelin, İngiliz hükümetinin "Rus aktörlerin" 12 Aralık'ta seçim kampanyası dönemi sırasında, Londra ve Washington arasında serbest ticaret anlaşmasına yönelik Brexit müzakereleriyle ilgili belgeler yayınlayarak yasama seçimlerini engellemeye çalıştığına yönelik suçlamalarını da reddetti. Rus büyükelçisi, Rusya'nın bu iki noktadan ayrı olarak, Londra ile son diplomatik tartışmalara son verip İngiltere ile ticari ilişkiler geliştirmeye hazır olduğunu açıkladı.
Eski bir Rus ajanı Sergey Skripal'ın İngiltere’nin güneybatı bölgesindeki Salisbury kentinde zehirlenmesinden bu yana Londra ve Moskova arasındaki ilişkiler kötü bir şekilde ilerledi. Rusya zehirlenme olayı ile ilgili herhangi bir müdahaleyi reddetti, ancak konu Londra ve müttefikleri ile Moskova arasında diplomatların karşılıklı olarak sınır dışı edilmesine yol açtı. İki ülke arasındaki diyalog, 11 aylık bir aradan sonra Şubat 2019'a kadar yenilenmedi.



Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
TT

Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bugün Türkmenistan’da düzenlenen uluslararası bir forum kapsamında İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile yaptığı görüşmede, Moskova ile Tahran arasındaki ilişkilerin ‘son derece olumlu bir şekilde geliştiğini’ söyledi.

Şarku’l Avsat’ın Rus haber ajansı Sputnik’ten aktardığına göre Putin, görüşmede, Rusya’nın Birleşmiş Milletler’de (BM) İran’ın nükleer programı konusunda Tahran ile yakın koordinasyon içinde çalıştığını ifade etti.

dfrgt
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (AFP)

Putin, iki ülkenin Buşehr Nükleer Santrali başta olmak üzere çeşitli alanlarda iş birliği yürüttüğünü, ayrıca Uluslararası Kuzey-Güney Ulaştırma Koridoru gibi altyapı projelerinde birlikte çalıştıklarını belirtti. Rus lider, gaz ve elektrik sektörlerinde ortaklık imkanlarının da değerlendirildiğini dile getirdi.

Pezeşkiyan ise görüşmede, Tahran’ın Moskova ile imzalanan kapsamlı stratejik ortaklık anlaşmasının tüm maddelerine bağlı olduğunu vurguladı.


Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak
TT

Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak

Fildişi Sahili’nden iki güvenlik yetkilisi, ülkenin ABD Başkanı Donald Trump yönetiminden, El Kaide bağlantılı militanlara karşı sınır ötesi operasyonlarda kullanılmak üzere ülkenin kuzeyine Amerikan keşif uçakları konuşlandırmasını talep ettiğini söyledi. Yetkililer, Washington’dan gelecek kararın gelecek yıl netleşmesini beklediklerini belirtti.

Terörle mücadelede görevli üst düzey bir yetkili, Abidjan ile Washington’ın bölgesel güvenlik ihtiyaçları konusunda mutabakata vardığını, ancak zamanlamanın hâlâ kesinleşmediğini ifade etti.

Beyaz Saray yorum talebine yanıt vermezken, Pentagon şu anda Fildişi Sahili’nde operasyon planı olmadığını açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı ise değerlendirme yapmaktan kaçındı, ancak “Amerikan çıkarlarıyla bağlantılı olduğunda terörle mücadele hedeflerimizi sürdürmeye devam edeceğiz” açıklamasını yaptı.

Fildişi Sahili Savunma Bakanlığı da yorum talebine yanıt vermedi.

Washington, geçen yıl Batı Afrika’daki ana üssünü kaybetmişti. Nijer’in güvenlik desteği için Rusya’ya yönelmesi üzerine ABD, 100 milyon dolar değerindeki insansız hava aracı (İHA) üssünden çıkarılmıştı.

Bu üs, Sahel bölgesinde El Kaide ve DEAŞ bağlantılı gruplara ilişkin kritik istihbarat sağlıyordu. Küresel Terörizm Endeksi’ne göre, geçen yıl bölgede bu gruplarla bağlantılı faaliyetler nedeniyle 3 bin 885 kişi hayatını kaybetti. Bu sayı, dünya genelindeki terör kaynaklı ölümlerin yarısına denk geliyor.


Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
TT

Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)

Afganistan’daki Taliban yönetimi, iki ülke arasında günler önce yeniden alevlenen sınır çatışmalarının ardından, Pakistan’a yönelik dolaylı güvence mesajlarını yoğunlaştırdı. Kabil, kırılgan ateşkesi koruma çabalarının sürdüğü bir dönemde hem dinî hem de siyasi bir dizi taahhüdü arka arkaya açıkladı.

Başbakan Ahund ve üst düzey isimlerin katıldığı, binden fazla din adamını bir araya getiren toplantıda yayımlanan fetva, Afgan topraklarının hiçbir ülkeye karşı kullanılmayacağını ilan etti. Siyasi–fiqhî bildiri, sınır ötesi çatışmalara müdahil olanlara karşı yaptırım uygulanacağını vurguladı.

Bildirinin ardından Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki, hükümetin fetvadaki taahhütlere “tam bağlılık” göstereceğini açıkladı. Açıklama, Pakistan içini hedef alan ve sorumluluğu başta Pakistan Talibanı (TTP) olmak üzere çeşitli gruplara atfedilen saldırıların ardından yükselen gerilimi yatıştırma girişimi olarak değerlendirildi.

Sınırdaki son saldırıda, salı günü Afganistan sınırına yakın Kurram bölgesindeki bir güvenlik noktasının hedef alınması sonucu 6 Pakistan askeri hayatını kaybetmişti. İslamabad, saldırıların Afgan topraklarını kullanan silahlı gruplarca planlandığını savunurken, Kabil bu iddiaları reddediyor ve TTP ile operasyonel bağları olmadığını öne sürüyor.

dfgt
3 Aralık 2025'te Afganistan sınırında düzenlenen saldırıda hayatını kaybeden Pakistanlı güvenlik görevlileri için düzenlenen cenaze töreninden bir kare (AFP)

Din adamları kurultayının sonunda yayımlanan bildiride, Afgan hükümetinin ülke topraklarının hiçbir devlete karşı kullanılmaması taahhüdünü “şer’î bir sorumluluk” olarak üstlendiği belirtildi. Açıklamada, bu taahhüdü ihlal edenlerin asi sayılacağı ve gerekli işlemlerin uygulanacağı ifade edildi.

Bildiride, ülke egemenliğini savunmanın dinî bir görev olduğu vurgulanırken, aynı zamanda “Afgan topraklarının başka herhangi bir devlete zarar vermek için kullanılmasının caiz olmadığı” yeniden teyit edildi. Ayrıca Afgan vatandaşlarının sınır ötesindeki askerî faaliyetlere katılmak üzere ülke dışına gitmesinin yasak olduğu, bunu yapanların “muhalif ve asi” kabul edileceği kaydedildi.

Toplantıda Başbakan Ahund’un yanı sıra Yüksek Mahkeme Başkanı, İyiliği Emretme ve Kötülükten Sakındırma Bakanı, Yükseköğrenim Bakanı ve diğer üst düzey isimlerin bulunması, Taliban yönetiminin Pakistan’a hem dinî hem de siyasi nitelikte çift katmanlı güvence sunma çabasının işareti olarak değerlendirildi. Kabil yönetimi, özellikle sınır aşan silahlı gruplar konusunda artan uluslararası baskıyla karşı karşıya.

hyju
Afganlar, 6 Aralık 2025'te Pakistan güçleriyle sınır çatışmalarında öldürülen bir adam için yas tutuyor (AFP)

Dışişleri Bakanı Muttaki, devlet medyasına yaptığı açıklamada, ülke genelindeki din alimlerinin “İslami düzenin korunmasına yönelik birleşik fetvalarını” yenilediklerini belirterek, Afganistan’ın hiçbir ülkeye zarar verecek bir faaliyete izin vermeyeceğini yineledi. Muttaki, “Bu, alimlerin tavsiyesidir ve tüm Müslümanlar için yerine getirilmesi gereken bir görevdir” dedi.

Muttaki, fetvayı ihlal ederek sınır ötesi faaliyetlerde bulunanlara karşı Afgan yönetiminin gerekli adımları atma hakkına sahip olduğunu vurguladı. Bu ifade, TTP’ye katılan Afgan unsurlara yönelik üstü kapalı bir mesaj olarak değerlendirildi.

Açıklamasının sonunda “birlik ve fitneden uzak durma” çağrısı yapan Muttaki, Afgan halkının tarih boyunca din alimlerinin fetvalarına uyduğunu ve bugün de bu çizginin sürdürüleceğini belirtti.

Gözlemcilere göre fetva, siyasi bildiri ve resmî açıklamaların tamamı, son haftalarda tırmanan saldırılar nedeniyle artan Pakistan tepkisini yatıştırmaya ve Kabil’in güvenlik taahhütlerine bağlılık gösterdiğini ispatlamaya yönelik koordineli bir çabanın parçası niteliğinde. Geçen cuma yaşanan ve 4 kişinin ölümüne yol açan sınır çatışması, iki ülke arasındaki gerilimi yeniden tırmandırmıştı.