Rusya ve Cezayir arasında Libya uzlaşısı

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, 22 Temmuz’da Cezayirli mevkidaşı Sabri Bukadum ile Libya’daki gelişmeleri ve Moskova ile Cezayir arasındaki ikili işbirliğini farklı noktalarda güçlendirme beklentilerini ele aldı. İki taraf, siyasi bir çözüme dayalı olarak, Libya krizine çözüm sağlamak, çatışma tarafları arasında ‘çıkar dengesi sağlayan’ bir çözüm bulmak üzere önerilere değindi.

Lavrov, Bukadum ile düzenlediği basın toplantısında ‘Suriye ve Libya krizleri de dahil olmak üzere Ortadoğu’daki mevcut çatışmaların, uzlaşma ve menfaat dengesi temelinde müzakereler yoluyla çözülebileceğini’ vurguladı. Rus Bakan, Moskova’nın Libya krizinin tüm taraflarıyla çalıştığını ve düşmanlıkların derhal sona erdirilmesine özel bir önem gösterdiğini belirtti. Acil bir ateşkesin kendi başına bir hedef olmadığını söyleyen Sergey Lavrov, çözümün, Berlin Konferansı’nın çıktıları ve ilgili uluslararası kararlara dayanarak kapsamlı bir diyalog için başlangıç noktası olduğunu ifade etti.

Rus Bakan, ülkesinin ‘tüm taraflarla çalıştığını, komşu ülkelerle Libya ve diğer dış aktörlerle iletişim kurduğunu’ söylerken, düşmanlıkların derhal durdurulması gerektiğine özellikle dikkat ettiklerini vurguladı. Ancak siyasi bir çözüm üzerine diyalog çerçevesinde, Libya’nın tüm bölgelerinde eşit çıkarlar dikkate alınarak çalışılması gerektiğini ifade etti.

Lavrov, Libya’da bir bölünme olduğu sürece harici aktörlerin koşulları etkilemeye çalışacağına dikkati çekerken, Moskova’nın ‘Mısır parlamentosunun Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’ye Libya’ya askeri müdahale yetkisi vermesine’ ilişkin tavrı hususunda doğrudan yorum yapmaktan ise kaçındı. Rus Bakan, “Libya sorununun, 2011 yılında NATO güçlerinin saldırganlığı nedeniyle başladı ve bu durum da bu ülkenin ve kurumlarının birliğini baltaladı. Şimdi bir tarafta bir hükümet ve diğer tarafta bir parlamento var ve bu bölünme devam ettiği sürece, dış aktörlerin bu veya şu tarafa bağlı olma riskleri her zaman var olacaktır. Ancak koşulların gerektirdiği şey bu değil, aksine tüm tarafları aynı müzakere masasında bir araya getirmeyi ve uzlaşma bulmalarına yardımcı olmayı gerektirir” dedi.

Sergey Lavrov, bu aşamada, ortak çabalarla tüm Libyalı tarafların doğrudan müzakerelere katılmaları ve tüm komşu ülkelerin Libyalılar arasında bir uzlaşma için rol alması gerektiğine inandığını ifade etti. Lavrov, “Bu açıdan Cezayirli dostlarımızın, Rusya gibi istisnasız tüm Libya siyasi güçleriyle çalıştığını ve bunun gelecek bir çözümde başarı anahtarı olduğunu onaylıyoruz” dedi. Ülkesinin Libya çatışmasının hiçbir tarafına bahis oynamadığını vurgulayan Rus Bakan, bir çözüme ulaşmak için tüm taraflarla temasların yürütüldüğüne dikkati çekti.

Öte yandan Cezayir Dışişleri Bakanı Sabri Bukadum ise Lavrov ile ‘krize askeri bir çözüm olmadığı’ hususunda hem fikir olduklarını söylerken, ateşkesin sağlanması ve Libya’da siyasi bir çözüme geçiş için gerginliğin azaltılması gerektiğini vurguladı.

Bu çerçevede Bukadum, Berlin Konferansı çıktıları ve ilgili Güvenlik Konseyi (BMGK) kararları uyarınca, Libya'nın egemenliğine, toprak bütünlüğüne ve halkının iradesine saygıya dayalı siyasi bir çözüm bulmak için tüm tarafların katıldığı müzakerelerin gerçekleştirilmesi gerektiğini ifade etti. Bukadum ayrıca, Cezayir’in tüm Libyalı taraflara aynı mesafede durduğunu ve Libya’da askeri tırmanışa yol açabilecek tüm nedenleri ortadan kaldırmak için çalıştığını vurguladı. Cezayirli Bakan, Lavrov ile ‘Libya hususunda istişare ve koordinasyon mekanizmasını harekete geçirmeye, Libya halkının çıkarlarına hizmet eden bir çözüm bulmak amacıyla tüm istişare ve koordinasyon mekanizmalarını harekete geçirmeye’ karar verdiklerini kaydetti.

Moskova ve Cezayir’in Libya’da çözüm sağlayacak ortak bir yol haritası olup olmadığına değinen Sergey Lavrov ise, “Libya hususunda bir Rusya - Cezayir yol haritası bulunmuyor. İki ülke tüm tarafların katılımıyla Libya’daki sorunları çözüme kavuşturmak için adımlar ve mekanizmalar öneren Berlin Konferansı’nın çıktılarını uygulamaya kararlıdır” dedi.