Nahda Hareketi, siyasi suikastların kanıtlarını gizlemekle suçlanıyor

Raşid Gannuşi.
Raşid Gannuşi.
TT

Nahda Hareketi, siyasi suikastların kanıtlarını gizlemekle suçlanıyor

Raşid Gannuşi.
Raşid Gannuşi.

Nahda Hareketi’ne bağlı gizli bir örgütün, ülkenin yıllar önce sahne olduğu siyasi suikastlara karıştığı, kanıtların ise gizlendiğine yönelik görülen davası dün yeniden Tunus siyasi gündemine oturdu.
Siyasi muhalifler Şükri Belaid ve Muhammed Brahmi, Şubat ve Temmuz 2013 tarihlerinde suikasta uğramıştı. Belaid ve Brahmi’yi Savunma Komisyonu, gerçeklerin Tunuslulardan gizlenmesi için Nahda Hareketi’nin yürüttüğü engellere ve baskılara rağmen adli soruşturmaların harekete bağlı gizli örgütün söz konusu siyasi suikastların arkasında olduğunu kanıtladığını öne sürdü.
Sol görüşlü liderlerler Brahmi ve Belaid'in davalarını takip etmekle görevli Avukatlar Komitesi de Nahda Hareketi’ne suikastlara karıştığı suçlamasında bulundu. Nihai mahkeme kararlarının Geçen yıl 20 Mayıs'ta çıkmasının ardından hareketin suikastlar ile doğrudan bağlantısı olduğunu vurgulayan Komite, hareketin gizli unsuru Mustafa Hadar ve diğer bazı üyeleri de Brahmi’nin suikast süreciyle ilgili bilgileri yetkililere bildirmemekle suçladı.
Brahmi suikastının yedinci yıldönümü vesilesiyle dün Tunus'ta düzenlenen basın toplantısında açıklamada bulunan Komite, ‘Nahda’nın gizli örgütünün’ Zeynel Abidin bin Ali hükümetinin Ocak 2011’de düşmesinin ardından Tunus'ta bir dizi şiddet ve terör eylemi gerçekleştirdiğini öne sürdü.
Nahda Hareketi’nin gizli örgütü meselesi, Belaid ve Brahmi’yi Savunma Komisyonu’nun Nahda'nın devlete paralel gizli bir güvenlik aygıtına sahip olduğunu gösteren belge ve kanıtların varlığını açıklamasının ardından Ekim 2018’de patlak vermişti. Söz konusu dönemde Belaid ve Brahmi’ye suikast düzenleyen söz konusu örgütün casusluk, devlet kurumlarına sızma ve parti muhaliflerinin peşine düşme eylemlerine karıştığı öne sürülmüş ancak davada herhangi bir çözüme ulaşılmamıştı.
Belaid ve Brahmi’yi Savunma Komisyonu üyesi avukat Enver el-Basıti dün, “siyasi suikastlar dosyasında hem suç hem de suçlama departmanlarından yargı kararlarına ulaşarak bazı engellerin aşılmaya başlandığını” duyurdu. Aynı zamanda, “söz konusu gizli örgütün bu dosyada doğrudan veya dolaylı parmağının olduğu, gerçeklerin ve kanıtların bu aygıt ile siyasi suikastlar arasında bir bağ kurduğunu” belirtti.
Komisyon avukatlarından Vefa el-Alibi, mahkemeye bağlı suçlama idaresi kararının “Vahid et-Tucani, Mustafa bin Ömer ve Mahzar ez-Zuvari haklarında çok önemli veriler içerdiğini” söyledi. Aynı zamanda Savunma Komisyonu hakkındaki kararın eski Başbakan Ali el-Ureyd ile birlikte Cumhuriyet Savcılığı’na sevk edildiğini bildirdi.
Söz konusu idarenin kararında 28 Mayıs'ta yer alan verilerde Nahda Hareketi eski yetkililerinden Amir el-Bilazi, Mustafa Hadar, Muhammed el-Akkari’ye kasıtlı cinayete karışma ithamlarında bulunulduğunu ve Tunus'taki Sulh Mahkemesi ceza dairesine sevkinin istendiğini belirten Alibi, Amir el-Bilazi’nin cinayet aletlerini gizleme görevini üstlenen isim olduğuna dikkat çekti.
Nahda Hareketi’nin gizli örgütünün de gerçeği örtbas etmek için belge ve kanıtları gizlemeye dahil olduğunu, bunlar arasında terörist Ebubekir el-Hakim hakkındaki belgelerin yer aldığını, bazı önemli belgelerin ise kaybolduğunu doğrulayan Savunma Komisyonu üyesi İman Gizara, Hakim’in birkaç SIM kartı ve yaklaşık 15 telefona sahip olduğu bilgisine de ulaşıldığını söyledi.
Gizara; Nahda Hareketi lideri ve Meclis Başkanı Raşid Gannuşi ile söz konusu gizli aygıt arasında yakın ilişkilerin olduğunu, zirâ Mustafa Hadar’ın telefon konuşmaları dosyasının bu kişinin siyasi ve güvenlik liderleriyle bağlarını ortaya çıkardığını doğruladı. Nitekim bu konuşmalarda Gannuşi’nin Brahmi suikastından bir gün önce Hadar’ı 11 kez aradığı, aynı zamanla onunla kendi güvenlik personelini denetleyen Kemal el-Bedevi isimli kişi aracılığıyla da temasa geçtiği belirtildi.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.