Mısır’da zorbalığa karşı mücadelede emsal karar: İki kişiye hapis ve para cezası

Mısır ülkedeki zorbalık olgusunu ortan kaldırmaya ve kanunen cezalandırmaya çalışıyor (Reuters)
Mısır ülkedeki zorbalık olgusunu ortan kaldırmaya ve kanunen cezalandırmaya çalışıyor (Reuters)
TT

Mısır’da zorbalığa karşı mücadelede emsal karar: İki kişiye hapis ve para cezası

Mısır ülkedeki zorbalık olgusunu ortan kaldırmaya ve kanunen cezalandırmaya çalışıyor (Reuters)
Mısır ülkedeki zorbalık olgusunu ortan kaldırmaya ve kanunen cezalandırmaya çalışıyor (Reuters)

Mısır’da ülkenin batısında yer alan Gize’deki Imbaba Mahkemesi, geçtiğimiz Pazar günü “zorbalık” konusunda emsal bir karar verdi. Yaklaşık bir yıl önce Kahire’deki bir mahallede Sudan asıllı bir çocuğa karşı zorbalıkta bulunup saldıran iki kişi, 2’şer yıl hapis cezası ve 100 biner cüneyh (6 bin 250 dolar) para cezasına çarptırıldı. Mahkemenin bu kararı, Sudanlı çocuğun hakkının iade edilmesi olarak değerlendirildi.
Karar, 3 Temmuz’da Cumhuriyet Savcılığı tarafından onaylanmıştı. Zanlıların Sudanlı çocuğun onur ve haysiyetini ihlal edecek şekilde hakaret etme suçlamasıyla yargılanmaları sırasında önlem olarak tutuklanmalarına karar verilmişti. Mahkemenin vermiş olduğu bu kararla, bireyler arasında millet temelli ayrım yapılmaması, halklar arasında barışın bozulmaması ve Mısır toplumundaki aile değerlerine saygı ilkelerine vurgu yapıldığı belirtildi.
Mısır Cumhuriyet Başsavcılığı, 14 yaşındaki Sudanlı çocuğun ifadesine başvurduğunda, zanlılardan birinin kendisine taş atarken diğerinin telefonunun kamerasıyla o anları kayıt altına aldığını öğrendi. Çocuk kendini savunmaya başladığında ise renk ve milliyet farkı nedeniyle şahıslardan birinin hakaretlerine maruz kaldığını söyledi. Sudanlı çocuk, çantası ve eşyalarını ele geçirene kadar şahısların kendisine saldırmaya devam ettiğini belirtti. Savcılık tarafından yapılan açıklamada, polisin söz konusu video kaydı hakkında soruşturmalarını sürdürdüğü bildirildi. Zanlıların tespit edilip yakalandıkları ve sorgu sırasında suçlarını itiraf ettiği belirtildi. Şahıslar ayrıca çektikleri videoyla takipçi ve beğeni toplamak için sosyal medya platformlarında paylaştıklarını ifade etti.
 
Hakların iadesi
Öte yandan mağdur Sudanlı çocuk Nail Muhammed’in ailesi, ‘haklarının iadesi’ konusunda yorumda bulundu.
Nail’in kız kardeşi yerel medyaya yaptığı açıklamalarda, aile ve kardeşlerin sanıklar tarafından maruz bırakıldıkları tehditler nedeniyle hayal kırıklığına uğradıklarını söyledi. Ancak yine de umutsuzluğuna düşmediklerini söyleyen kız kardeş, bundan sonra zulme uğramayacaklarından emin olduklarını belirtti.
Karar, Mısır Bakanlar Kurulu’nun ceza yasasının bazı hükümlerini değiştiren bir yasa tasarısını onaylamasından bir hafta sonra alındı. Söz konusu değişiklikte zorbalığın tanımı yapılarak verilecek yeni ceza belirlendi.
Mısır hükümeti tarafından yapılan açıklamaya göre eklenen yeni madde uyarınca, zorbalık şu ifadelerle tanımlandı: “Fail tarafından yapılan her güç gösterisi ve egemenlik kurması, mağdurun zayıflığının sömürülmesi, cinsiyet, ırk, din, fiziksel, zihinsel açılardan rahatsız edilmesi ve sosyal statüsüne zarar verilmesi, mağduru korkutma, alay konusu etme, küçük düşürme ve sosyal çevresinden dışlamanın hedeflenmesi.” Kabadayılık ve zorbalıkta bulunanların 6 aydan başlayan hapis cezalarına ek olarak en az 10 bin, en fazla 30 bin cüneyh (625-1900 dolar) para cezasına çarptırılmasına karar verildi.
Suçu işleyen kişileri birden fazla olması ve bu şahıslardan birinin mağdurun eğitim ve gözetiminden sorumlu olması halinde cezaların arttırılacağı vurgulandı. Bu durumda cezanın en az bir yıla çıkarılacağı ve para cezasının ise en az 20 bin, en fazla 100 bin cüneyhe (1250-6250 dolar) yükseltileceği bildirildi. Gerektiğinde cezanın iki katına çıkarılabileceği ifade edildi.

Kararın etkileri nelerdir?
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia kaynaklı haberine göre, avukat Muhammed Lutfi, yaptığı açıklamada,  bu emsal kararın devletin Mısırlı aileler ve toplumun uyumu üzerinde olumsuz etkileri olan zorbalığın tüm yönleriyle mücadele etme ve bu olguyu ortadan kaldırma arzusunu yansıttığını söyledi.
Lutfi, "Sudanlı çocuk davası, Mısır Kabinesi'nin yakın zamanda ceza kanununa eklediği hukuki makalenin hızlı ve pratik bir uygulamasıdır, zorbalık yapanların cezalandırılmasıdır" ifadelerini kullandı. Muhammed Lutfi, bu durumun Mısır sokaklarındaki zorbalık olgusunu azaltacağına inandığını dile getirdi.
Lutfi son olarak, yeni yasa ve Sudanlı çocuk davasında verilen kararın, Mısır’da zorbalığa uğrayan bazı kimselerin mahkemede haklarını geri kazanamama korkusunu yenmesine yardımcı olabileceğini ifade etti.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.