Afganistan, Tahran’daki Taliban mitingine tepki gösterdi

İran, Taliban bayrağı taşıyan topluluğun fotoğraflarını yayan bir fotoğrafçıyı gözaltına aldı

Taliban militanları
Taliban militanları
TT

Afganistan, Tahran’daki Taliban mitingine tepki gösterdi

Taliban militanları
Taliban militanları

Afganistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Sıddık Sıddıki düzenlediği basın toplantısında, İran’ın başkenti Tahran’da Taliban bayrağının sallandığı görüntülerin sosyal medyada paylaşılması üzerine yapılan ilk yorumda, İran yönetimini Taliban’ın faaliyetlerine izin vermemeye çağırdı.
Sıddıki düzenlediği basın toplantısında, komşu ülkelerin “Afganistan halkı için ciddi bir tehdit oluşturan bir grubun faaliyetlerine” izin vermemelerini istedi.
Şarku’l Avsat’ın BBC Farsça’dan aktardığı habere göre TV, Kabil’den yaptığı yayında Sıddıki’nin, İran’ın başkenti Tahran’da bazı kişilerin ellerinde görülen Taliban bayraklarını, “Taliban propagandasının etkisi altında” olarak tanımladığı ve bunun “Afgan halkı için kabul edilemez” olduğu ifadelerine yer verildi. Afgan yetkili ayrıca, komşu ülkeleri “Afgan halkı ve hükümeti tarafından sürdürülen” barış sürecini desteklemeye çağırdı.
İranlı gazeteci ve aktivist Jila Beniyakub Twitter üzerinden paylaştığı bir mesajda, İran güvenlik güçlerinin Tahran’da oturan Afganistan asıllı fotoğrafçı Arif Ahmedi’yi, Tahran’ın kuzeyinde İran Radyo ve Televizyon Kurumu Genel Merkezi’nin bulunduğu koruma altındaki bölgenin yakınında bulunan Millet Parkı’nda toplanan Taliban taraftarlarının fotoğraflarını Faceboook üzerinden paylaşması sebebiyle gözaltına alındığını ifade etti. Beniyakub, “Taliban mitingiyle ilgili bir sorun yok, sadece toplananların fotoğraflarını çekmeniz sorun oluyor. Eğer fotoğraf çekerseniz bile bunları paylaşmayın!” şeklinde açıklamasına devam etti.
Gözaltına alındığını duyurmadan önce Afgan fotoğrafçı, İran’ın “Insaf News” internet sitesinde yaptığı açıklamada, geçen Cuma 70 ila 90 civarındaki Taliban taraftarlarının İran güvenlik güçleri tarafından herhangi bir müdahaleye maruz kalmadan Millet Parkı’nda toplandığını belirtti. Önceki gün İran’daki bazı web sitelerinde, İran Kamu Güvenlik Polisi Komiseri Ali Zülkadir’in, güvenlik kuvvetlerinin “Taliban taraftarlarının mitingine ait görüntülerin üretilmesi ve yayınlanmasından sorumlu olanların gözaltına alındığını” ifade etti.
Zülkadir, “düşmanca” olarak nitelendirdiği sosyal medyanın “suiistimal” edilmesini eleştirerek, gözaltına alınanlarla Taliban arasında herhangi bir bağlantının bulunduğu iddiasını reddetti. Yetkili, “şahıslar hakkındaki yasal prosedürler ve soruşturmaların tamamlanmasında sonra yargıya teslim edildiğini” belirtti.
İranlı yetkilinin, Taliban taraftarlarının Tahran’daki mitingleri hakkında yorum yapmaktan kaçınması dikkat çekiciydi. Bunun öncesinde, Tahran Eyaleti Siyaset ve Güvenlik İşleri Başkan Yardımcısı Şükrullah Hasan Bigi, Taliban taraftarlarının mitinginin “izinsiz bir gösteri” olduğunu ve bu tür eylemlere karşı “sıkı ve yasal” tedbirler alınacağının sözünü verdi.



Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)
TT

Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)

İran'ın kuzeybatısında pazartesi günü meydana gelen helikopter kazasında Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile birlikte hayatını kaybettiği açıklanan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tahran'ın İsrail ve Batı karşıtı politikalarının ateşli bir savunucusuydu.

Reisi, 60 yaşındaki Abdullahiyan’ı Ağustos 2021'de atadı.

2013'ten 2021'e kadar bu görevi yürüten Muhammed Cevad Zarif'in yerine geçmek gibi zor bir görevi vardı; Zarif, önde gelen aktif bir diplomat, akıcı bir İngilizce konuşan, uluslararası çevrelerde tanınan bir yüz ve İran'ın dış politikasını yöneten deneyimli bir isimdi.

İran devlet televizyonu Emir Abdullahiyan'ı, Tahran tarafından yönetilen ve Lübnan Hizbullah'ı, Filistinli Hamas ile İslami Cihad hareketleri ve Iraklı silahlı gruplar gibi İran'ın ezeli düşmanı İsrail karşıtı grupların yer aldığı "Direniş Ekseni'nden üst düzey bir diplomat" olarak tanıttı.

Emir Abdullahiyan atandığı gün yaptığı açıklamada, bu grupların "İran'ın müttefikleri" olduğunu ve "onları güçlendirmenin hükümetin gündeminde olduğunu" söyledi.

Kapsamlı geziler

Ekim 2023'te İsrail ile Hamas arasında Gazze'de savaşın başlamasından beri bölgeye yaptığı ziyaretleri yoğunlaştırdı. Tahran, İsrail'e karşı Filistin hareketini ve savaşın çıkmasına yol açan 7 Ekim 2023 operasyonuna desteğini gizlemedi, ancak aynı zamanda bu operasyonun içinde yer almadığını da vurguladı.

Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)

Geçtiğimiz nisan ayında, Tahran'ın Yahudi devletini sorumlu tuttuğu ve Şam'daki İran konsolosluk binasını yerle bir eden hava saldırısına karşılık olarak, İran'ın İsrail'e 300'den fazla insansız hava aracı ve füzeyle gerçekleştirdiği benzeri görülmemiş saldırıyı savundu.

İran'ın tepkisinin "meşru savunma ve uluslararası hukuk çerçevesinde" gerçekleştirildiğini söyledi.

Emir Abdullahiyan daha sonra İsrail'in İran'ın orta kesimindeki İsfahan eyaletine bir misilleme amaçlı saldırı düzenlediğine dair haberleri "çocuk oyuncağı" diyerek küçümsedi.

İzolasyonun Azaltılması

Mesleki kariyeri boyunca Devrim Muhafızları ile olan yakın ilişkileriyle tanınan Emir Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu olan Kudüs Gücü'nün komutanı ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan kariyeri boyunca Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu. Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü'nün komutanı olan ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan, üç yıl boyunca İran'ın uluslararası sahnedeki izolasyonunu azaltmak ve ABD yaptırımlarının ülkesinin ekonomisi üzerindeki etkisini azaltmak için çalıştı.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Çin'in himayesindeki bir anlaşma çerçevesinde Mart 2023'te Suudi Arabistan ile uzlaşmaya varılmasına yol açan süreçte kilit bir figür olmasa da İran'ın Arap komşularıyla ilişkilerin geliştirilmesinde rol oynadı.

1964 yılında Tahran'ın doğusundaki Damgan şehrinde doğan Abdullahiyan, 1991 yılında Tahran Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun oldu.

1997-2001 yılları arasında Irak'ta ve 2007-2010 yılları arasında ise Bahreyn'de görev yaptı.

2011'den bu yana Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Bu görevinde, Ali Ekber Salihi (Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın ikinci hükümetinde) ve Zarif (Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin ilk hükümetinde) gibi iki farklı bakanla çalıştı.

Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri) Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri)

Ancak 2016 yılında Zarif onu görevden aldı. Bu hareket muhafazakârlar tarafından, Ruhani ve bakanına yönelik büyük eleştiriler yapılmasına neden oldu.

ISNA'ya göre daha sonra Umman Büyükelçiliği görevini reddetti ve 2021 yılında Dışişleri Bakanlığı'na gelmeden önce, Meclis Başkanı'nın uluslararası işlerden sorumlu özel yardımcısı olarak çalışmaya başladı.

Emir Abdullahiyan, uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerini kısıtlayan 2015 anlaşmasının çökmesinin ardından, Washington'un 2018'de eski Başkan Donald Trump tarafından anlaşmadan çekilmesi sonrasında, İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerin yeniden başlatılması çabalarına dahil oldu.