Afganistan, Tahran’daki Taliban mitingine tepki gösterdi

İran, Taliban bayrağı taşıyan topluluğun fotoğraflarını yayan bir fotoğrafçıyı gözaltına aldı

Taliban militanları
Taliban militanları
TT

Afganistan, Tahran’daki Taliban mitingine tepki gösterdi

Taliban militanları
Taliban militanları

Afganistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Sıddık Sıddıki düzenlediği basın toplantısında, İran’ın başkenti Tahran’da Taliban bayrağının sallandığı görüntülerin sosyal medyada paylaşılması üzerine yapılan ilk yorumda, İran yönetimini Taliban’ın faaliyetlerine izin vermemeye çağırdı.
Sıddıki düzenlediği basın toplantısında, komşu ülkelerin “Afganistan halkı için ciddi bir tehdit oluşturan bir grubun faaliyetlerine” izin vermemelerini istedi.
Şarku’l Avsat’ın BBC Farsça’dan aktardığı habere göre TV, Kabil’den yaptığı yayında Sıddıki’nin, İran’ın başkenti Tahran’da bazı kişilerin ellerinde görülen Taliban bayraklarını, “Taliban propagandasının etkisi altında” olarak tanımladığı ve bunun “Afgan halkı için kabul edilemez” olduğu ifadelerine yer verildi. Afgan yetkili ayrıca, komşu ülkeleri “Afgan halkı ve hükümeti tarafından sürdürülen” barış sürecini desteklemeye çağırdı.
İranlı gazeteci ve aktivist Jila Beniyakub Twitter üzerinden paylaştığı bir mesajda, İran güvenlik güçlerinin Tahran’da oturan Afganistan asıllı fotoğrafçı Arif Ahmedi’yi, Tahran’ın kuzeyinde İran Radyo ve Televizyon Kurumu Genel Merkezi’nin bulunduğu koruma altındaki bölgenin yakınında bulunan Millet Parkı’nda toplanan Taliban taraftarlarının fotoğraflarını Faceboook üzerinden paylaşması sebebiyle gözaltına alındığını ifade etti. Beniyakub, “Taliban mitingiyle ilgili bir sorun yok, sadece toplananların fotoğraflarını çekmeniz sorun oluyor. Eğer fotoğraf çekerseniz bile bunları paylaşmayın!” şeklinde açıklamasına devam etti.
Gözaltına alındığını duyurmadan önce Afgan fotoğrafçı, İran’ın “Insaf News” internet sitesinde yaptığı açıklamada, geçen Cuma 70 ila 90 civarındaki Taliban taraftarlarının İran güvenlik güçleri tarafından herhangi bir müdahaleye maruz kalmadan Millet Parkı’nda toplandığını belirtti. Önceki gün İran’daki bazı web sitelerinde, İran Kamu Güvenlik Polisi Komiseri Ali Zülkadir’in, güvenlik kuvvetlerinin “Taliban taraftarlarının mitingine ait görüntülerin üretilmesi ve yayınlanmasından sorumlu olanların gözaltına alındığını” ifade etti.
Zülkadir, “düşmanca” olarak nitelendirdiği sosyal medyanın “suiistimal” edilmesini eleştirerek, gözaltına alınanlarla Taliban arasında herhangi bir bağlantının bulunduğu iddiasını reddetti. Yetkili, “şahıslar hakkındaki yasal prosedürler ve soruşturmaların tamamlanmasında sonra yargıya teslim edildiğini” belirtti.
İranlı yetkilinin, Taliban taraftarlarının Tahran’daki mitingleri hakkında yorum yapmaktan kaçınması dikkat çekiciydi. Bunun öncesinde, Tahran Eyaleti Siyaset ve Güvenlik İşleri Başkan Yardımcısı Şükrullah Hasan Bigi, Taliban taraftarlarının mitinginin “izinsiz bir gösteri” olduğunu ve bu tür eylemlere karşı “sıkı ve yasal” tedbirler alınacağının sözünü verdi.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.