20 kişinin ölümüne neden olan şiddetli yağmur ve seller, Yemen’in tarihi yapılarını tehdit ediyor

Sana’daki caddelerden birinin birkaç gün önceki hali (EPA)
Sana’daki caddelerden birinin birkaç gün önceki hali (EPA)
TT

20 kişinin ölümüne neden olan şiddetli yağmur ve seller, Yemen’in tarihi yapılarını tehdit ediyor

Sana’daki caddelerden birinin birkaç gün önceki hali (EPA)
Sana’daki caddelerden birinin birkaç gün önceki hali (EPA)

Yemenli sağlık kaynakları, son günlerde başta Marib, Sana, Hucce ve Hudeyde olmak üzere bazı Yemen illerini vuran şiddetli yağışlar nedeniyle en az 20 kişinin hayatını kaybettiğini, birçoğunun yaralandığını, binlerce ailenin ise evlerini kaybettiğini bildirdi. Meteorologlar ise yağmurların önümüzdeki günlerde de devam edeceğini öngörüyor.
Sana'daki tarihi surların bir kısmının ve birkaç evin yıkılmasının ardından, başkentte Husi grubuna tabi Eski Eserler ve Tarihi Şehirler Genel Müdürlüğü, yardım çağrısında bulundu.
Marib’deki sağlık dairesi, resmi Facebook sayfasından yaptığı açıklamada, şehri vuran şiddetli yağmur ve sel nedeniyle Sirvah, Cuba, Harib, Vadi ilçeleri ve şehrin kırsalında toplamda 17 kişinin hayatını kaybettiğini, 4 kişinin ise yaralandığını bildirdi. 16 kişinin boğulduğu, 1 kişiye ise şimşek çarptığı, bu kişilerden 8’inin çocuk, 9’unun ise yaşça büyük kişiler olduğu belirtildi. İbb ve Sana şehirlerinden başka bir kaynak ise er-Radma ilçesindeki yağmurlarda yaşanan heyelanda en az 2, Beni Matar ilçesindeki heyelanda ise 1 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı.
Yerlerinden edilmişlerin kaldığı kamplar idaresindeki icra biriminin daha önceki raporunda, Marib, Abyan ve Dali illerindeki şiddetli yağmur ve rüzgarların, bu kamplarda ciddi hasara yol açtığı, 2 bin 242 kişinin kaldığı çadırların bu afetlerden etkilendiği belirtilmişti.
Rapor, Marib’in batısında bulunan Sirvah’daki baraj havzası suyunda yaşanan yükselmenin es-Savabin, er-Ruda, Zennet el-İyal ve Arak kamplarında hasara yol açtığını ortaya koydu. Baraj yakınlarında bulunan bu kamplardaki toplamda 4 bin 871 aileden bin 340’nın taşkından etkilendiği belirtildi. Binaların sulara, çadırların ise erozyona kapıldığı, 430 ailenin çadırının tamamen etkilendiği, bin ailenin kaldığı çadırın ise kısmen etkilendiği bildirildi. 900 ailenin elindeki tüm gıda maddeleri ve diğer eşyaların yağmur sularından etkilendiği, 123 ailenin sahip olduklarının ise kısmen etkilendiği, aynı zamanda kamplardaki lavaboların, kanalizasyon şebekeleri ve su depolarının da zarar aldığı söylendi.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Hacca ve Hudeyde’de yaşanan şiddetli sel ve yağışlar, 9 binden fazla aileye zarar verdi” ifadelerini kullandı. UNHCR ekiplerinin binlerce kişiye yardım etmek, bu kişilere sığınak, yatak ve battaniye gibi elzem malzemeler sağlamakta hızlı davrandığı zikredildi.
Sana'daki Tarihi Eserler Kurulu, şehrin yüzlerce yıldır ayakta duran eski binalarının şiddetli yağmurlar nedeniyle yıkılmaya devam ettiğini dile getirdi. Darbeci Husi otoritelerine bağlı olan kurul, şehrin güney ve kuzeyindeki surların çatı ve duvarlarının da kısmen yıkıldığını aktardı.
Yemen Başbakanı Muin Abdülmelik, Marib Barajı'ndan yükselen sürekli sel akışının getirdiği olası risklere acil çözümler uygulama, bu durumdan zarar görenlere yardım çabalarının yoğunlaştırılması ve yerinden edilmişlerin içinde bulunduğu vaziyete önem verilmesi konularına odaklandı.
Resmi kaynaklara göre, Başbakan Abdülmelik, Marib valisi Tuğgeneral Sultan el-Arade ile gerçekleştirdiği telefon konuşmasında, Sirvah ilçesindeki şiddetli yağmur ve fırtınalardan etkilenenler için güvenli yollar inşa etmek ve geçitler açmak için yapılan çalışmaları gözden geçirdi.
Aynı zamanda, yerel otoritenin tüm Marib bölgelerinde yağışlardan zarar görenlere yapılması gerekli yardımın hızlandırılması, yerinden edilmişler konusunda ise insani yardım ortakları ile işbirliği ve koordinasyonun kurulması gerektiğini vurguladı.
Yemen Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı, aynı zamanda Yüksek Yardım Komitesi Başkan Yardımcısı İbtihac el-Kamil, insani müdahalelerin yoğunlaştırılması, etkilenen insanlara yardım ve barınma sağlanması çağrısında bulundu.
Özel ve kamu kuruluşlarında, hayvancılık ve tarım alanlarında ciddi zararların kaydedildiğine, durumun trajik olduğuna değinen Kamil, Hudeyde ve batı kıyılarında yağış ve sellerden ciddi derecede etkilenenlerin gerekli tüm ihtiyaçlarını sağlamak için acil müdahale ihtiyacını vurguladı.
Yemenli Bakan, bölgesel ve uluslararası örgütlere, mağdurların karşı karşıya olduğu zararın karşılanması, bu kişilere gıdadan barınmaya gerekli her türlü ihtiyaç ve yardımın sağlanması ve acılarının hafifletilmesi çağrısında bulundu. Bu konuda toplum ve iş insanları düzeyindeki girişimlerin de önemine vurgu yaptıç
Resmi kaynaklar, Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi’nin Marib, Abyan, Dali, Hacca ve diğerleri gibi şiddetli yağış ve sellerden etkilenen illerde zarar görenlere ve yerinden edilen kimselere yardım edilmesi ve afetlerin yansımalarının üstesinden gelinmesi yönünde gerekli önlemlerin derhal alınması emri verdi.
Saba’nın haberine göre, illerin valileri telefon konuşması gerçekleştiren Cumhurbaşkanı, tüm mağdurların elinden tutmak için yardım ve kurtarma alanındaki saha komitelerinin çalışmalarının etkinleştirilmesi, kaydedilen zararların Yüksek Acil Durum Komitesi ile işbirliği içerisinde giderilmesi gerektiğini vurguladı.



Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

 Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.