İran Sağlık Bakanlığı: Maske takmayanlara para cezası verilecek

Dün Tahran’ın merkezindeki Hasan Abad bölgesinde el arabasında malzeme taşıyan İranlı bir işçi ve onun yakınında maske takan kişiler (AFP)
Dün Tahran’ın merkezindeki Hasan Abad bölgesinde el arabasında malzeme taşıyan İranlı bir işçi ve onun yakınında maske takan kişiler (AFP)
TT

İran Sağlık Bakanlığı: Maske takmayanlara para cezası verilecek

Dün Tahran’ın merkezindeki Hasan Abad bölgesinde el arabasında malzeme taşıyan İranlı bir işçi ve onun yakınında maske takan kişiler (AFP)
Dün Tahran’ın merkezindeki Hasan Abad bölgesinde el arabasında malzeme taşıyan İranlı bir işçi ve onun yakınında maske takan kişiler (AFP)

İran’da 2 bin 751 yeni tip koronavirüs (Kovid-19) vakası kaydedildi. Böylece bu, İran’ın bir aydan fazla bir süredir kaydettiği en yüksek günlük vaka sayısı oldu. Sağlık Bakanlığı maske almaya gücü yetmeyen kişiler istisna olmak kaydıyla maske takmayanlara para cezası kesileceğini duyurdu.
İran’da mart ayında en düşük vaka kaydedildiğinden beri yeni tip koronavirüs kaynaklı ölü ve vaka sayısında artış eğilimi olduğunu gözleniyor. Bu yüzden İran, kapalı alanlarda maske takma zorunluluğu getirmek ve ekonomisini açmak için Nisan ayından beri aşama aşama kaldırdığı kısıtlamaları tekrar yürürlüğe koymak zorunda kaldı.
Bununla birlikte AFP’ye göre başkentte bulunan mağazalarda ve bankalarda vatandaşların maske takmadığı görülüyor ve çoğu zaman devlet televizyonu bu kişileri eleştiriyor.
İran Sağlık Bakanlığı Sözcüsü Sima Sadat Lari televizyon tarafından yayınlanan açıklamasında “son 24 saatte 2 bin 751 yeni vakanın kaydedildiği” bilgisini paylaştı. Bu da bakanlığın bir günde 2 bin 886 vaka kaydedildiğini söylediği 5 Haziran’dan beri günlük en yüksek vaka sayısı sayılıyor.
Böylece Lari’nin açıklamalarına göre şubat ayının sonlarından beri İran’da kaydedilen toplam vaka sayısı 314 bin 786’ya ulaşmış oldu.

Son 24 saatte 212 kişinin daha Kovid-19 yüzünden hayatını kaybetmesiyle ülke genelinde toplam ölü sayısı 17 bin 617’ye ulaştı.
Başkent Tahran’ın batısında bulunan Kerec şehri kırmızı duruma geçti. Aynı zamanda Kum şehri de kırmızı şehirler listesine alındı.
Sağlık Bakanı Yardımcısı İreç Herirçi maske takma kurallarına uymayan kişilere para cezası kesilmesi için çağrıda bulundu ve uygulanan tek ceza halka açık yerlerde hizmet vermeyi reddetmek. İran’ın yarı resmi haber ajansı ISNA’nın aktardığına göre Herirçi “Caydırma yöntemleri doğal olarak uygulanmalıdır, bunlardan biri de maske takmayan insanlara para cezası kesilmesi. Bunun yanı sıra maske satın almaya gücü yetmeyen kişilerin bu karardan muaf tutulması gerekiyor” ifadelerini kullandı ancak muaf tutulan kişilerin nasıl belirleneceğine ilişkin bilgi vermedi. İran’da asgari ücret günlük 2,60 dolar iken bir maskenin fiyatı türüne göre 15 ABD senti ile 68 sent arasında değişiyor.
Herirçi maskelerin tedarik edilmesinden ve satışından Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın sorumlu olduğu söyledi ancak bir kısmının İran’daki eczanelere dağıtıldığını ve maskelerin buradan alınması gerektiğini söyledi.
Tahran Emniyet Müdürlüğü Operasyon Merkezi Komutanı Albay Said Rasti yaptığı açıklamada başkent Tahran’ın kuzeyinde “sağlığa uygun olmayan” 20 bin maske ele geçirildiğini duyurdu.
Rasti İranlılara, eczane gibi bilinen merkezlerden maske satın almaları çağrısında bulunarak ikinci dalganın gelmesiyle piyasada sağlıksız maskelerin dolaştığına dikkati çekti.
Aynı bağlamda İran Sağlık Bakanlığı Halkla İlişkiler Sorumlusu Kiyanuş Cihanpur yaptığı açıklamada Sağlık Bakanlığı’nın ülke genelinde bu ayın sonunda 10 gün sürecek Aşure merasimlerini düzenlemek üzere sağlık protokolüne ilişkin henüz bir bilgilendirme yapmadığını belirtti.
Cihanpur İran web sitelerinde protokolün çıktığına ilişkin haberlerin geçerlilik payı olmadığını söyleyerek “hazırlanma aşamasında ve henüz kesinleşmedi” dedi.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani tıbbi uyarılara rağmen Aşure Günü’nün yapılmasında ısrar ederken Koronavirüsle Mücadele Ulusal Komitesi’nin, Aşure merasimlerini düzenlemek üzere sağlık protokolünü onaylaması bekleniyor.
Şarku’l Avsat’ın İran İşçiler Haber Ajansı’ndan (ILNA) aktardığı habere göre İran’ın taklit mercilerinden Ayetullah Nasır Mekarim Şirazi “Ulusal Komite’nin taziye meclislerini kapatma hakkı yok” dedi.
Bu sırada İran Eğitim Ve Öğretim Bakan Yardımcısı Rıdvan Hekimzade dün yaptığı açıklamada 14 milyon İranlı öğrenciden 3,2 milyonunun bakanlık tarafından online olarak başlatılan pogramlara katılamadığını söyledi.
İran Öğrenciler Haber Ajansı ISNA’ya konuşan İranlı yetkili bu kadar öğrencinin gerekli eğitim araçlarına sahip olmadığı için “eğitimden mahrum kalma tehlikesiyle” karşı karşıya olduğunu söyledi. Yetkilinin bu açıklamaları Eğitim Bakanı Muhsin Hacı Mirzai’nin bakanlığın düşük gelirli ailelerden gelen öğrencilere 50 tablet sağlayacağına yönelik açıklamalarda bulunmasının ardından geldi.
Ekonomi konusunda Sanayi, Maden ve Ticaret Bakanlığı Müsteşarı Hüseyin Müderris Hıyabani, İran’ın aktif ticaret sınırlarının yaklaşık yüzde 90’ının yeniden açıldığını duyurdu.
Hemşehri gazetesinin Hıyabani’den aktardığına göre “ticaret Kovid-19 döneminden önceki haline döndü.”
Uzmanlar Meclisi Sözcüsü Ayetullah Ahmed Hatemi önde gelen din adamlarının yer aldığı meclisin yıllık toplantılarının yarısının ertelendiğini duyurdu ve mevcut liderin yerine gelecek kişinin seçilmesinin öncelikli görevleri arasında olduğunu söyledi.
Bu arada, İran Tıbbi Araştırmalar Enstitüsü Halkla İlişkiler Ofisi, Kovid-19 ile mücadelede arı sokmasının faydalarına ilişkin TV3 Kanalı’nda yayınlanan bir program hakkında yorum yaptı. IRNA’nın haberine göre enstitü “iddiaların soruşturulmadığını” söyledi.
Bir alternatif tıp uzmanının açıklamaları, geçtiğimiz iki gün boyunca sosyal medya sitelerinde geniş çaplı tartışmalara yol açmıştı. Enstitü, ülkedeki yetkili makamlar tarafından onaylanmadığı sürece herhangi bir tedavi yöntemine başvurulmasına karşı uyardı.



Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)
TT

Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)

İran'ın kuzeybatısında pazartesi günü meydana gelen helikopter kazasında Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile birlikte hayatını kaybettiği açıklanan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tahran'ın İsrail ve Batı karşıtı politikalarının ateşli bir savunucusuydu.

Reisi, 60 yaşındaki Abdullahiyan’ı Ağustos 2021'de atadı.

2013'ten 2021'e kadar bu görevi yürüten Muhammed Cevad Zarif'in yerine geçmek gibi zor bir görevi vardı; Zarif, önde gelen aktif bir diplomat, akıcı bir İngilizce konuşan, uluslararası çevrelerde tanınan bir yüz ve İran'ın dış politikasını yöneten deneyimli bir isimdi.

İran devlet televizyonu Emir Abdullahiyan'ı, Tahran tarafından yönetilen ve Lübnan Hizbullah'ı, Filistinli Hamas ile İslami Cihad hareketleri ve Iraklı silahlı gruplar gibi İran'ın ezeli düşmanı İsrail karşıtı grupların yer aldığı "Direniş Ekseni'nden üst düzey bir diplomat" olarak tanıttı.

Emir Abdullahiyan atandığı gün yaptığı açıklamada, bu grupların "İran'ın müttefikleri" olduğunu ve "onları güçlendirmenin hükümetin gündeminde olduğunu" söyledi.

Kapsamlı geziler

Ekim 2023'te İsrail ile Hamas arasında Gazze'de savaşın başlamasından beri bölgeye yaptığı ziyaretleri yoğunlaştırdı. Tahran, İsrail'e karşı Filistin hareketini ve savaşın çıkmasına yol açan 7 Ekim 2023 operasyonuna desteğini gizlemedi, ancak aynı zamanda bu operasyonun içinde yer almadığını da vurguladı.

Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)

Geçtiğimiz nisan ayında, Tahran'ın Yahudi devletini sorumlu tuttuğu ve Şam'daki İran konsolosluk binasını yerle bir eden hava saldırısına karşılık olarak, İran'ın İsrail'e 300'den fazla insansız hava aracı ve füzeyle gerçekleştirdiği benzeri görülmemiş saldırıyı savundu.

İran'ın tepkisinin "meşru savunma ve uluslararası hukuk çerçevesinde" gerçekleştirildiğini söyledi.

Emir Abdullahiyan daha sonra İsrail'in İran'ın orta kesimindeki İsfahan eyaletine bir misilleme amaçlı saldırı düzenlediğine dair haberleri "çocuk oyuncağı" diyerek küçümsedi.

İzolasyonun Azaltılması

Mesleki kariyeri boyunca Devrim Muhafızları ile olan yakın ilişkileriyle tanınan Emir Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu olan Kudüs Gücü'nün komutanı ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan kariyeri boyunca Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu. Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü'nün komutanı olan ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan, üç yıl boyunca İran'ın uluslararası sahnedeki izolasyonunu azaltmak ve ABD yaptırımlarının ülkesinin ekonomisi üzerindeki etkisini azaltmak için çalıştı.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Çin'in himayesindeki bir anlaşma çerçevesinde Mart 2023'te Suudi Arabistan ile uzlaşmaya varılmasına yol açan süreçte kilit bir figür olmasa da İran'ın Arap komşularıyla ilişkilerin geliştirilmesinde rol oynadı.

1964 yılında Tahran'ın doğusundaki Damgan şehrinde doğan Abdullahiyan, 1991 yılında Tahran Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun oldu.

1997-2001 yılları arasında Irak'ta ve 2007-2010 yılları arasında ise Bahreyn'de görev yaptı.

2011'den bu yana Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Bu görevinde, Ali Ekber Salihi (Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın ikinci hükümetinde) ve Zarif (Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin ilk hükümetinde) gibi iki farklı bakanla çalıştı.

Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri) Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri)

Ancak 2016 yılında Zarif onu görevden aldı. Bu hareket muhafazakârlar tarafından, Ruhani ve bakanına yönelik büyük eleştiriler yapılmasına neden oldu.

ISNA'ya göre daha sonra Umman Büyükelçiliği görevini reddetti ve 2021 yılında Dışişleri Bakanlığı'na gelmeden önce, Meclis Başkanı'nın uluslararası işlerden sorumlu özel yardımcısı olarak çalışmaya başladı.

Emir Abdullahiyan, uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerini kısıtlayan 2015 anlaşmasının çökmesinin ardından, Washington'un 2018'de eski Başkan Donald Trump tarafından anlaşmadan çekilmesi sonrasında, İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerin yeniden başlatılması çabalarına dahil oldu.