Bilgisayar faresinin mucidi hayatını kaybetti

Teknolojik çalışmalar, tabletlerin ve akıllı telefonların önünü açtı
Teknolojik çalışmalar, tabletlerin ve akıllı telefonların önünü açtı
TT

Bilgisayar faresinin mucidi hayatını kaybetti

Teknolojik çalışmalar, tabletlerin ve akıllı telefonların önünü açtı
Teknolojik çalışmalar, tabletlerin ve akıllı telefonların önünü açtı

Bilgisayar faresinin mucidi William English’in meslektaşlarından biri onun hakkında şunları söyledi:
“William English, bilgisayar sektörünün öncülerinden biriydi. Bize bilgisayar ara yüzünün neleri başarabileceğini ve nasıl bir görüntüye sahip olması gerektiğini gösterdi.”
William English, bilgisayar faresinin (mouse) ortaya çıkmasına yardımcı olan bir mühendis ve araştırmacıydı. 1968 yılında bugün dünyamızda var olan bilgisayarları, tabletleri ve akıllı telefonların ortaya çıkmasını sağlayan teknoloji çalışmalarına liderlik yaptı. English, 26 Temmuz'da Kaliforniya’nın San Rafael şehrinde 91 yaşındayken hayatını kaybetti. New York Times'ın haberine göre bir hastanede hayata gözlerini yuman William English’ın eşi Roberta English, ölüm nedeninin solunum yetmezliği olduğunu belirtti.
William English, 1950'lerde, ABD Donanması’ndan ayrıldıktan sonra Kuzey Kaliforniya'da S.R.I olarak bilinen Stanford Araştırma Enstitüsü (günümüzde SRI International olarak biliniyor) adlı bir araştırma laboratuarındaki çalışmalara katıldı. English burada, yeni bir bilgisayar oluşturma çalışmaları yürüten mühendis Douglas C. Engelbart ile tanıştı.
Sadece uzmanların bilgisayar kullanabildiği, bir dizi delikli kart, daktilo ve baskı ile bilgi girip alabildiği bir zamanda, Engelbart herkesin sadece ekran görüntüleri kullanarak kullanabileceği bir makine yapmayı umuyordu. Bu görüş zamanla, bilgi çağını şekillendirmeye başlayan genel bir özelliğe dönüştü. Fakat Engelbart, başkalarına bu görüşünü açıklamakta zorlandığını kendisi de kabul ediyordu.
Yakın çevresi tarafından Bill olarak çağrılan English, Engelbart’ın bu görüşünü anlayan az sayıdaki kişiden biriydi. Bu görüşü hayata geçirmek için gerekli mühendislik yeteneğine, sabra ve sosyal becerilere sahipti. 
O yıllarda English ile birlikte çalışan Bill Duvall bu konuda şunları söyledi:
“Her şeyi başarabilen oydu. Ona yapılması gereken şeyleri anlatırken, o bunun nasıl yapılacağını hemen anlardı.”
Öte yandan 2013 yılında 88 yaşındayken ölen Engelbart, diğer şeylerin yanı sıra, bir imleci ekran boyunca hareket ettirebilen ve belirli sembolleri veya görüntüleri seçerek farklı görevleri başarabilen mekanik bir cihaz yapmayı düşündü. English de ilk bilgisayar faresini oluşturarak bu düşünceyi gerçeğe dönüştürmeyi başardı. Bir dizi test sayesinde bu imlecin ekranda ‘oNLine System’ veya ‘NLS’ olarak adlandırılan sistemden hızla hareket edebileceğini gösterdi. 9 Aralık 1968'de araştırmacı ekip, San Francisco'da düzenlenen bir etkinlik sırasında geliştirdikleri bu yeni cihazı tanıttı.
Engelbart, Civic Auditorium'daki makineyi sahnede gösterdiğinde, arkasındaki duvara fare imleci ve bilgisayar ekranı arasındaki kesintisiz etkileşimi gösteren canlı bir video yansıtıldı. English ise bu ayrıntılı etkinliği, 30 mil uzaktaki Kaliforniya, Milno Park'ta bulunan laboratuardan kameralar ve mikrofonlar aracılığıyla salonun dışından yönetti.
English, 27 Ocak 1929'da doğdu. Babası, Doğu Kentucky ve Batı Virginia'da yerel maden işleten bir elektrik mühendisiydi. Annesi ise ev hanımıydı. Babasının, önceki evliliğinden John ve Robert adlı iki oğlu daha vardı.
English, 1940'ların başlarında, İkinci Dünya Savaşı'nın başlamasından sonra Tucson yakınlarındaki bir yatılı okula kayıt olmak için Arizona'ya gitti.  Memleketine geri döndüğünde burada Kentucky Üniversitesi'nde elektrik mühendisliği bölümünden mezun oldu.



Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
TT

Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Bir uydu takipçisi, Venüs'e iniş yapabilecek dayanıklılıkta tasarlanan yarım tonluk Sovyet uzay sondasının iki hafta içinde Dünya'ya geri döneceği ve meteor gibi "sert düşebileceği" uyarısında bulundu.

1972'de fırlatılan uzay aracı hiçbir zaman Dünya'nın yörüngesini geçemedi ve kalıntıları 50 yılı aşkın süredir gezegenin etrafında dönüyor.

Sonda, 10 Mayıs civarında alevler içinde Dünya'ya geri düşmeye başlayacak.

Hollandalı uydu takipçisi Marco Langbroek blog yazısında, "Bundan yaklaşık 2 hafta sonra, alışılmadık bir kontrolsüz yeniden giriş gerçekleşecek: Başarısız bir Sovyet Venera görevinden 53 yıllık iniş kapsülü Dünya yörüngesinde sıkışıp kaldı" dedi.

Uzay sondasının yeniden giriş sırasında yanma ihtimali az da olsa var ancak Venüs'e inişe dayanmak üzere inşa edildiği için bu pek olası görünmüyor.

Delft Teknoloji Üniversitesi'nde uzay durumsal farkındalığı dersi veren Dr. Langbroek, "Bu, Venüs atmosferinden geçerken hayatta kalmak üzere tasarlanmış bir iniş aracı olduğundan, Dünya atmosferine yeniden girişte ve çarpışmada sağlam kalması mümkün" dedi.

Uzay aracı paraşütle donatılmış olsa da bu paraşüt çalışır durumda olmayabilir.

Dr. Langbroek, Popular Science'a "Eğer yeniden girişten sağ çıkarsa, sertçe düşecektir" diye konuştu.

Dr. Langbroek, yaklaşık 1 metre genişliğinde ve 500 kg'ın biraz altında ağırlığa sahip sondanın atmosfere yeniden girebileceğini ve saatte yaklaşık 250 km hızla Dünya'ya çarpabileceğini, bunun da meteor çarpmasına benzer riskler oluşturduğunu söyledi.

Casus uydu, meteor ve asteroitleri izleyen öğretim görevlisi, "Söz konusu riskler özellikle yüksek olmasa da sıfır da değil" dedi.

Düşen sondanın ne zaman ve nereye çarpabileceği belirsizliğini koruyor.

Dr. Langbroek, "51,7 derecelik yörünge eğimiyle, yeniden giriş 52 Kuzey ve 52 Güney enlemleri arasında herhangi bir yerde gerçekleşebilir" dedi.

Bu, Birleşik Krallık kadar kuzeyden Yeni Zelanda kadar güneye herhangi bir yer olabilir.

Gök cismi takipçisi, "Mevcut modellememize göre yeniden giriş, aşağı yukarı 10 Mayıs civarında gerçekleşecek" dedi.

Geçen birkaç ay boyunca, model sürekli 9-10 Mayıs 2025'ten civarında yeniden girişe işaret ediyor.

İzleyiciler daha fazla veri toplamak ve ne zaman ve nereye çarpabileceğini belirlemek için uzay sondasını gözlemlemeyi sürdürüyor.

Dr. Langbroek, "Yeniden giriş tarihindeki belirsizlik, gerçek yeniden girişe yaklaştıkça azalacak ancak o gün bile belirsiz oranı hâlâ yüksek olacak" dedi.

Independent Türkçe, independent.co.uk/space