11 bin çifti inceleyen yapay zeka, başarılı ilişkinin sırrını çözdü

İlişkiye özgü unsurların, bireysel özelliklerden daha ön planda olduğu görüldü (Pixabay)
İlişkiye özgü unsurların, bireysel özelliklerden daha ön planda olduğu görüldü (Pixabay)
TT

11 bin çifti inceleyen yapay zeka, başarılı ilişkinin sırrını çözdü

İlişkiye özgü unsurların, bireysel özelliklerden daha ön planda olduğu görüldü (Pixabay)
İlişkiye özgü unsurların, bireysel özelliklerden daha ön planda olduğu görüldü (Pixabay)

Uluslararası bir araştırma ekibi, hangi kişisel farklılıkların ve ilişkiye özgü hangi değişkenlerin daha güçlü bir ilişkiye işaret ettiğini yapay zekadan yararlanarak inceledi.
Araştırmaya göre ilişkinin başarısını gösteren en güvenilir unsur, bireylerin, partnerlerinin bağlılığına ve kararlığına inancı.
İlişkilerdeki tatmini ölçmek için makine öğrenmesini ilk kez sistematik şekilde uygulayan ekibin başarılı bir ilişkide saptadığı diğer önemli etkenler arasında partnere yakın hissetme, ondan takdir görme ve cinsel tatmin yer aldı.
Western Üniversitesi’nden psikoloji profesörü Samantha Joel, “Romantik ilişkilerdeki memnuniyetin sağlık, esenlik ve iş verimliliği üzerinde ciddi sonuçları var. Ancak ilişki kalitesinin öngörücü unsurlarıyla ilgili araştırmalar, kapsam ve ölçek açısından genellikle sınırlı kalıyor ve ayrı laboratuvarlarda bağımsız yürütülüyor” dedi.
Başarılı ilişkinin en sağlam ve en güvenilir unsurlarını bulmak için bir tür yapay zeka yöntemi olan makine öğrenmesini kullanan bilim insanları, bu sayede bir araştırmacının ömrü boyunca analiz edebileceğinden daha fazla veriyi inceledi.
Dünya çapından 85 araştırmacının imza attığı büyük araştırmaya 11 binden fazla çift katıldı.
Hakemli bilim dergisi PNAS’ta yayımlanan makalede farklı koşullar altında çiftlere şu soru yöneltildi: “Partnerimle ilişkimde mutlu olmam neye bağlı?”
Makaleye göre, “bireylerin birbirinin bağlılığına inancı,” “takdir görme” ve “cinsel tatmin” gibi ilişkiye özgü unsurlar, bir ilişkinin kalitesinin yaklaşık yarısından sorumlu.
Ancak ilişki kalitesinin yüzde 21’i, partnerlerin birbirinden bağımsız, bireysel özelliklerine bağlı. İlişki kalitesini belirleyen en güçlü 5 kişisel özellik şu şekilde
*Yaşam memnuniyeti
*Depresyon
*Bireyin deneyimlediği olumsuz duyguları ve zayıf özbenliği ifade eden negatif duygulanım
*Halk arasında bağlanma problemi diye bilinen kaçıngan bağlanma
*Yoğun bir terkedilme korkusu ve onaylanma ihtiyacıyla kendini gösteren kaygılı/ikircikli bağlanma
Öte yandan, modelleme ve simülasyon (M&S) yönteminde bireysel farklılıkların, ilişkiye özgü değişkenleri düzenlediği ya da yönettiği görülmedi.
Araştırmanın yazarlarından, Kaliforniya Üniversitesi, Davis’ten (UC Davis) Paul Eastwick, bunu şöyle açıkladı:
"‘Kim olduğum’, ‘seninle birlikteyken kim olduğumu’ öğrendiğimde önemsiz hale gelir."
Ayrıca Joel, bir partnerin yaşam memnuniyeti, depresyon ya da uzlaşılabilirlik gibi kişisel farklılıklarının, diğer partnerin ilişkideki memnuniyetini sadece yüzde 5 etkilediğini gördüklerini ifade etti.
Ancak söz konusu sonuç bireylerin partner seçiminin önemsiz olduğu anlamına gelmiyor. Joel bunu şöyle açıkladı:
"Partnerler çatışma, yakınlık ve bağlılığın algılanma biçimi gibi ilişkiye özgü süreçlerin şekillenmesine katkıda bulunabilir. Bunlar ilişkinin sürdürülmesi için çok önemli gibi görünüyor."
Geniş ölçekli makine öğrenmesi yaklaşımı, gelecekteki ilişki araştırmaları için de değerli bir model sunuyor.
Bu çalışma için Kanada, ABD, İsrail, Hollanda, İsviçre ve Yeni Zellanda’dan gelen verileri kullanan araştırmacılar, sonraki çalışmalarını Güney Amerika, Asya ve Afrika’ya genişletmeyi hedefliyor.



İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
TT

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Çin'in güneybatısında keşfedilen 300 bin yıllık nadir ahşap aletler, bölgedeki ilk insanların büyük ölçüde kök ve yumrular gibi yeraltı bitkileriyle beslendiğini gösteriyor.

Hakemli dergi Science'da perşembe günü yayımlanan bulgular, Doğu Asya'daki erken insan atalarının gelişmiş bilişsel becerilerine, yaşantılarına, beslenme biçimlerine ve çevrelerine ışık tutuyor.

Yunnan eyaletinin Jiangchuan bölgesinde yer alan göl kıyısındaki Gantangqing arkeolojik kazı alanında, oksijenden yoksun kil tortularda ahşap aletlerin korunması sayesinde bu nadir buluntu elde edildi.

Araştırmacılar tortularda yaklaşık bin organik kalıntı da buldu.

Ortaya çıkarılan kalıntıları gelişmiş teknikler kullanarak tarihlendiren bilim insanları, aletlerin 250 bin ila 350 bin yıllık olduğunu tespit etti.

Bilim insanları, çeşitli biçim ve işlevlere sahip "son derece nadir" ahşap aletlerin yaklaşık 300 bin yıllık katmanlardan çıkarıldığını söylüyor.

Bugüne kadar bu döneme ait, biri Avrupa'da diğeri Afrika'da olmak üzere ahşap alet içeren sadece iki keşif yapılmıştı.
 

Görsel kaldırıldı.

Gantangqing'deki ahşap aletler (Liu ve ekip arkadaşları/Science)


Yeni keşfedilen çubuklardan ikisi, İtalya'nın Poggetti Vecchi bölgesinde bulunan 171 bin yıllık aletlere benzerlik gösteriyor.

Kanca biçimli benzersiz 4 aletin daha ortaya çıkarıldığını belirten bilim insanları, bunların muhtemelen kökleri kesmek için kullanıldığını söylüyor.

Ayrıca araştırmacıların ahşap aletlerin üzerinde kasıtlı cilalama ve kazıma izleri, kenarlarındaysa toprak kalıntıları saptaması, bunların kök ve yumrular gibi yeraltı bitkilerini kazmak için kullanıldığına işaret ediyor.

Bilim insanları, "Ahşap aletler arasında kazma çubukları ve küçük, eksiksiz, elle tutulan sivri uçlu aletler var" diye yazıyor.

Bilim insanları bu bulgulara dayanarak insanların Doğu Asya'daki atalarının muhtemelen bitki temelli bir beslenme biçimi izlediğinden şüphelenirken, bölgede çam fıstığı, fındık, kivi meyvesi ve su yumrularına dair kanıtlar tespit edildi.

Buna karşılık Avrupa ve Afrika'da saptanan ahşap aletler av aletleri, mızraklar ve mızrak uçlarıydı.

Çalışmanın ortak yazarı arkeolog Bo Li şöyle diyor:

Bu keşif, erken insan adaptasyonuna ilişkin önceki varsayımlara meydan okuyor. Çağdaş Avrupa yerleşimleri (Almanya'daki Schöningen gibi) büyük memelileri avlamaya odaklanırken, Gantangqing subtropik bölgelerde bitki temelli, eşsiz bir hayatta kalma stratejisini ortaya koyuyor.

Dr. Li, "Ahşap aletlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı da arkeolojik kayıtlardaki önemli bir boşluğu dolduruyor, çünkü 100 bin yıldan daha eski ahşap aletler Afrika ve Batı Avrasya dışında son derece nadir görülüyor" ifadelerini kullanıyor.

Keşif, ahşap aletleri kullanan erken insanların dünya genelinde çok daha geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca farklı ortamlarda yaşayan tarih öncesi kültürlerin yerel olarak işlerine yarayacak aletler geliştirdiğine de işaret ediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news