Uzayda radyasyona maruz kalan astronotlara şaşırtıcı çözüm: Çernobil'de yetişen mantarlar

1986'da yaşanan Çernobil felaketinin yaklaşık 200 bin kişinin doğrudan ya da dolaylı olarak ölümüne sebep olduğu düşünülüyor (Wikimedia Commons)
1986'da yaşanan Çernobil felaketinin yaklaşık 200 bin kişinin doğrudan ya da dolaylı olarak ölümüne sebep olduğu düşünülüyor (Wikimedia Commons)
TT

Uzayda radyasyona maruz kalan astronotlara şaşırtıcı çözüm: Çernobil'de yetişen mantarlar

1986'da yaşanan Çernobil felaketinin yaklaşık 200 bin kişinin doğrudan ya da dolaylı olarak ölümüne sebep olduğu düşünülüyor (Wikimedia Commons)
1986'da yaşanan Çernobil felaketinin yaklaşık 200 bin kişinin doğrudan ya da dolaylı olarak ölümüne sebep olduğu düşünülüyor (Wikimedia Commons)

Çernobil nükleer fekaketinin yaşandığı alanda bulunan bir tür mantar, astronotların derin uzay görevinde rasyasyondan korunmasını amaçlayan bir proje kapmsamında uzaya gönderildi.
Hakem onayı bekleyen makalelerin yayımlandığı biorXiv’de projeyi açıklayan bilim insanları, “Derin uzay araştırma görevlerinde insanlar için en büyük tehlike radyasyon” ifadelerini kullandı.
NASA yetkilileri ve SpaceX gibi özel şirketler, insanları Mars’a gönderme arzusunu açıkça ortaya koyuyor. Ancak bu gerçekleşmeden önce birçok teknik zorluğun üstesinden gelinmesi gerekiyor. En ciddi sorunlardan biri de astronotları radyasyondan korumak.
Bu nedenle astronotları korumanın uygun yollarını arayan bilim insanları, Dünya’daki en radyoktif bölgelerden biri olan Çernobil’deki yıkık reaktörlerin içinde yetişebildiği gözlenen bir mantar türüne odaklandı.
Cladosporium sphaerospermum isimli mantarın kullanıldığı araştırma projesini, Kuzey Carolina Charlotte Üniversitesi, Stanford Üniversitesi ve Kuzey Carolina Bilim ve Matematik Okulu'ndan bilim insanları başlattı.
Çernobil’de yetişen mantarın gama radyasyonunu kimyasal enerjiye dönüştürmek için melanin kullandığı ve “radyosentez” yaptığı düşünülüyor. Proje kapsamında mantarın bulunduğu bir petri kabının, Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki (UUİ) astronotlar tarafından izlendiği ifade ediliyor.

Cladosporium sphaerospermum'un büyümesi ve iyonlaştırıcı radyasyonu hafifletme yeteneği UUİ’de 30 gün incelendi.
İnceleme sonucunda mantarın uzayda, Alçak Dünya Yörüngesi’nde yetiştirilebileceği keşfedildi. Araştırmacılar, konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı:
"Büyüme özellikleri, mantarın uzay radyasyonuna adapte olmakla kalmayıp, ona karşı koruma sağladığını gösterdi."



Meta insanüstü yapay zeka için yeni laboratuvar kurdu

Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)
Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)
TT

Meta insanüstü yapay zeka için yeni laboratuvar kurdu

Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)
Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)

Mark Zuckerberg, insan zekasını aşan yapay zeka geliştirmeye odaklanacak yeni bir yapay süper zeka biriminin Meta'da kurulduğunu duyurdu.

Meta Süper Zeka Laboratuvarı, teknoloji devinin yapay zekayı Facebook, Instagram ve WhatsApp gibi tüm ürünlerine entegre etme yolunda büyük çaba sarf ettiği bir dönemde kuruldu.

Bu son girişim, ChatGPT'nin yaratıcısı OpenAI'dan birkaç üst düzey araştırmacının transfer edilmesiyle şimdiden tartışmalara yol açtı.

OpenAI CEO'su Sam Altman'a göre Zuckerberg, ChatGPT çalışanlarına şirketine katılmaları için 100 milyon dolara kadar teklifte bulundu ve birkaç kişi yeni süper zeka laboratuvarında işe alındı.

Meta Süper Zeka Laboratuvarı'na katılan eski OpenAI çalışanları arasında Shuchao Bi, Huiwen Chang, Ji Lin, Hongyu Ren, Jiahui Yu ve Shengjia Zhao yer alırken, yeni atananlar arasında eski Google ve Anthropic araştırmacıları da var.

Meta'nın patronu pazartesi günü çalışanlarına gönderdiği bilgi notunda, yeni yetenek dalgasının milyarlarca kullanıcıya "kişisel süper zeka" sunmayı sağlayacağını söyledi.

İlk kez CNBC'nin bildirdiği notta "Yapay zekanın ilerleme hızı arttıkça süper zekanın geliştirilmesi de ufukta beliriyor. Bunun insanlık için yeni bir çağın başlangıcı olacağına inanıyorum ve Meta'nın bu yola öncülük etmesi için ne gerekiyorsa yapmaya kararlıyım" diye yazdı.

Meta dünyaya süper zeka sunmak için eşsiz bir konumda. Daha küçük laboratuvarlara kıyasla çok daha büyük bilgi işlem kapasitesini destekleyen güçlü bir altyapımız var. Milyarlarca kişiye ulaşan ürünler oluşturup büyütme konusunda daha derin deneyime sahibiz. Çok hızlı büyüyen yapay zeka gözlükleri ve giyilebilir cihazlar kategorisine öncülük ve liderlik ediyoruz. Ve şirket yapımız muazzam bir inanç ve cesaretle hareket etmemizi sağlıyor.

Yeni laboratuvar, Meta'nın ScaleAI adlı girişimine 14,3 milyar dolar yatırım yapmasının ardından şirkete katılan Meta'nın baş yapay zeka sorumlusu Alexandr Wang tarafından yönetiliyor.

Zuckerberg çalışanlarına gönderdiği notta, Meta'nın "aşağı yukarı gelecek bir yıl içinde" süper zekanın "sınırına ulaşmasını" beklediğini söylerken bu, Altman'ın benzer tahminlerini yansıtıyor.

Meta'nın yeni süper zeka laboratuvarı, çeşitli uygulamalarında Meta yapay zekasına güç veren Llama modellerini geliştirmek için de çalışacak.

Independent Türkçe