Çin'den ABD'ye Hong Kong yaptırımlarına tepki

Pekin’i destekleyen kişiler dün Hong Kong’daki ABD Konsolosluğu önünde gösteri düzenledi (AFP)
Pekin’i destekleyen kişiler dün Hong Kong’daki ABD Konsolosluğu önünde gösteri düzenledi (AFP)
TT

Çin'den ABD'ye Hong Kong yaptırımlarına tepki

Pekin’i destekleyen kişiler dün Hong Kong’daki ABD Konsolosluğu önünde gösteri düzenledi (AFP)
Pekin’i destekleyen kişiler dün Hong Kong’daki ABD Konsolosluğu önünde gösteri düzenledi (AFP)

Pekin’in Hong Kong’daki en büyük temsilcilik ofisi dün yaptığı açıklamada, Washington’un ofisin üst düzey yetkililerine ve eski İngiliz kolonisindeki diğer mevcut ve eski yetkililere getirdiği yaptırımları şiddetle kınadı. ABD’nin yaptırımları Çin’in Ulusal Güvenlik Yasası’nın Hong Kong’a uygulanmasını öngören bir mevzuat çıkarmasının ardından gelmişti.
Hong Kong yönetimi yaptığı açıklamada söz konusu yaptırımları “utanç verici ve bayağı” olarak nitelendirdi. Yönetim açıklamada “Bu yaptırımlar, ABD’li siyasetçilerin Çin karşıtı insanları destekleme ve Hong Kong’da kaos çıkarma konusundaki kötü niyetlerinin bir göstergesi” dedi. Pekin tarafından yapılan açıklamalarda ise Hükümet Sözcüsü, ABD’yi yaptırımlar olarak tanımladığı şeyden ötürü “çifte standart ve ikiyüzlülük” ile suçladı ve üst düzey yetkililerin ifşa edilen bilgilerini “üzücü” olarak nitelendirdi.
ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin cuma günü konuya ilişkin yaptığı açıklamada “ABD, Hong Kong halkının yanındadır. Otonomisini baltalayanları hedef almak için tüm araç ve yetkilerimizi kullanacağız” dedi. Washington, aralarında Çin’in Hong Kong’daki İrtibat Bürosu Direktörü Luo Huining ve şehrin Baş Yöneticisi Carrie Lam’in de bulunduğu 10 yetkiliyi küresel finans merkezindeki siyasi özgürlükleri baltalamakla suçladı.
Ofis açıklamada “Vicdansız ABD’li siyasetçilerin Hong Kong’daki Çin karşıtı kaosu destekleme niyetleri gün yüzüne çıktı ve soytarıca davranışları gerçekten gülünç” ifadelerini kullandı. Söz konusu açıklamaya göre şehir yönetimi, merkezi hükümeti ABD’yi hedefleyen karşıt tedbirler alması için tamamen destekleyecek. Aynı zamanda Hong Kong Polis Gücü Komiseri Chris Tang ve Hong Kong Adalet Bakanı Teresa Cheng de yaptırım listesine alındı.
Yaptırımlar kapsamında listedeki yetkililerin ABD’de mal varlıkları dondurulurken ABD’dekilerin de bu kişilerle iş anlaşmaları yapmasına katı kısıtlamalar getirildi. Hong Kong Ticaret ve Ekonomik Kalkınma Sekreteri cumartesi günü yaptığı açıklamada, Washington’un
Hong Kong yetkililerine uyguladığı yaptırımların “acımasız ve mantıksız” olduğunu söyledi ve bunun küresel finans merkezinde ABD’nin ticari çıkarlarını etkileyebileceğine dair uyarıda bulundu. AFP’ye göre Edward Yau gazetecilere verdiği demeçte açıklamalarını şöyle sürdürdü:
“Bu tür bir yaptırım -başka bir ülkenin yetkililerini veya liderlerini hedef alıyorsa- acımasız, orantısız ve mantıksızdır. ABD tek taraflı olarak böyle mantıksız faaliyetlerde bulunmaya devam ederse, en nihayetinde bu ABD şirketlerini etkileyecektir.”
Çin’in Hong Kong’daki İrtibat Bürosu Direktörü Luo Huining kısa bir açıklama yaparak yaptırım listesine alınması karşısında rahatsız olmadığını söyledi ve “Ülke ve Hong Kong için ne yapmam gerekiyorsa onu yaptım. Bir kuruş bile yabancı mal varlığım yok” dedi.
Geçen ay ABD Başkanı Donald Trump, Pekin’in “Hong Kong’un özerklik statüsünü ortadan kaldırma” çabalarında parmağı olan kişilere yaptırım uygulanmasına izin veren bir kararname imzalamıştı. ABD tarafından gelen bu adım, teknoloji şirketlerinin çatışmasını kapsayan ve gittikçe büyüyen ticaret savaşı da dahil olmak üzere Çin ve ABD arasındaki gerilimin daha da tırmandığının bir göstergesi.
Washington, Çin’in geçen haziran ayında bir ulusal güvenlik yasasını kabul etmesinden sonra bu yaptırımları yürürlüğe koymuştu. Buna karşı çıkan kişiler ise bu yasanın Hong Kong’un 1997’de Çin idaresine devredildiği günden bu yana kişi özgürlüklerinde eşi görülmemiş bir gerilemeye sebep olacağını belirtmişti.
İki ülke arasındaki bu gerilim sürerken Washington, Çin dijital sektörünün iki incisi sayılan TikTok ve WeChat uygulamalarına karşı katı önlemler aldı. Donald Trump yönetimi söz konusu uygulamaları ABD’deki tüm faaliyetlerine son vermeye zorladı. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, “Bugünün eylemleri (yaptırımları), Hong Kong yetkililerinin eylemlerinin kabul edilemez olduğuna dair açık bir mesaj teşkil ediyor” dedi.



Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
TT

Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bugün Türkmenistan’da düzenlenen uluslararası bir forum kapsamında İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile yaptığı görüşmede, Moskova ile Tahran arasındaki ilişkilerin ‘son derece olumlu bir şekilde geliştiğini’ söyledi.

Şarku’l Avsat’ın Rus haber ajansı Sputnik’ten aktardığına göre Putin, görüşmede, Rusya’nın Birleşmiş Milletler’de (BM) İran’ın nükleer programı konusunda Tahran ile yakın koordinasyon içinde çalıştığını ifade etti.

dfrgt
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (AFP)

Putin, iki ülkenin Buşehr Nükleer Santrali başta olmak üzere çeşitli alanlarda iş birliği yürüttüğünü, ayrıca Uluslararası Kuzey-Güney Ulaştırma Koridoru gibi altyapı projelerinde birlikte çalıştıklarını belirtti. Rus lider, gaz ve elektrik sektörlerinde ortaklık imkanlarının da değerlendirildiğini dile getirdi.

Pezeşkiyan ise görüşmede, Tahran’ın Moskova ile imzalanan kapsamlı stratejik ortaklık anlaşmasının tüm maddelerine bağlı olduğunu vurguladı.


Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak
TT

Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak

Fildişi Sahili’nden iki güvenlik yetkilisi, ülkenin ABD Başkanı Donald Trump yönetiminden, El Kaide bağlantılı militanlara karşı sınır ötesi operasyonlarda kullanılmak üzere ülkenin kuzeyine Amerikan keşif uçakları konuşlandırmasını talep ettiğini söyledi. Yetkililer, Washington’dan gelecek kararın gelecek yıl netleşmesini beklediklerini belirtti.

Terörle mücadelede görevli üst düzey bir yetkili, Abidjan ile Washington’ın bölgesel güvenlik ihtiyaçları konusunda mutabakata vardığını, ancak zamanlamanın hâlâ kesinleşmediğini ifade etti.

Beyaz Saray yorum talebine yanıt vermezken, Pentagon şu anda Fildişi Sahili’nde operasyon planı olmadığını açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı ise değerlendirme yapmaktan kaçındı, ancak “Amerikan çıkarlarıyla bağlantılı olduğunda terörle mücadele hedeflerimizi sürdürmeye devam edeceğiz” açıklamasını yaptı.

Fildişi Sahili Savunma Bakanlığı da yorum talebine yanıt vermedi.

Washington, geçen yıl Batı Afrika’daki ana üssünü kaybetmişti. Nijer’in güvenlik desteği için Rusya’ya yönelmesi üzerine ABD, 100 milyon dolar değerindeki insansız hava aracı (İHA) üssünden çıkarılmıştı.

Bu üs, Sahel bölgesinde El Kaide ve DEAŞ bağlantılı gruplara ilişkin kritik istihbarat sağlıyordu. Küresel Terörizm Endeksi’ne göre, geçen yıl bölgede bu gruplarla bağlantılı faaliyetler nedeniyle 3 bin 885 kişi hayatını kaybetti. Bu sayı, dünya genelindeki terör kaynaklı ölümlerin yarısına denk geliyor.


Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
TT

Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)

Afganistan’daki Taliban yönetimi, iki ülke arasında günler önce yeniden alevlenen sınır çatışmalarının ardından, Pakistan’a yönelik dolaylı güvence mesajlarını yoğunlaştırdı. Kabil, kırılgan ateşkesi koruma çabalarının sürdüğü bir dönemde hem dinî hem de siyasi bir dizi taahhüdü arka arkaya açıkladı.

Başbakan Ahund ve üst düzey isimlerin katıldığı, binden fazla din adamını bir araya getiren toplantıda yayımlanan fetva, Afgan topraklarının hiçbir ülkeye karşı kullanılmayacağını ilan etti. Siyasi–fiqhî bildiri, sınır ötesi çatışmalara müdahil olanlara karşı yaptırım uygulanacağını vurguladı.

Bildirinin ardından Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki, hükümetin fetvadaki taahhütlere “tam bağlılık” göstereceğini açıkladı. Açıklama, Pakistan içini hedef alan ve sorumluluğu başta Pakistan Talibanı (TTP) olmak üzere çeşitli gruplara atfedilen saldırıların ardından yükselen gerilimi yatıştırma girişimi olarak değerlendirildi.

Sınırdaki son saldırıda, salı günü Afganistan sınırına yakın Kurram bölgesindeki bir güvenlik noktasının hedef alınması sonucu 6 Pakistan askeri hayatını kaybetmişti. İslamabad, saldırıların Afgan topraklarını kullanan silahlı gruplarca planlandığını savunurken, Kabil bu iddiaları reddediyor ve TTP ile operasyonel bağları olmadığını öne sürüyor.

dfgt
3 Aralık 2025'te Afganistan sınırında düzenlenen saldırıda hayatını kaybeden Pakistanlı güvenlik görevlileri için düzenlenen cenaze töreninden bir kare (AFP)

Din adamları kurultayının sonunda yayımlanan bildiride, Afgan hükümetinin ülke topraklarının hiçbir devlete karşı kullanılmaması taahhüdünü “şer’î bir sorumluluk” olarak üstlendiği belirtildi. Açıklamada, bu taahhüdü ihlal edenlerin asi sayılacağı ve gerekli işlemlerin uygulanacağı ifade edildi.

Bildiride, ülke egemenliğini savunmanın dinî bir görev olduğu vurgulanırken, aynı zamanda “Afgan topraklarının başka herhangi bir devlete zarar vermek için kullanılmasının caiz olmadığı” yeniden teyit edildi. Ayrıca Afgan vatandaşlarının sınır ötesindeki askerî faaliyetlere katılmak üzere ülke dışına gitmesinin yasak olduğu, bunu yapanların “muhalif ve asi” kabul edileceği kaydedildi.

Toplantıda Başbakan Ahund’un yanı sıra Yüksek Mahkeme Başkanı, İyiliği Emretme ve Kötülükten Sakındırma Bakanı, Yükseköğrenim Bakanı ve diğer üst düzey isimlerin bulunması, Taliban yönetiminin Pakistan’a hem dinî hem de siyasi nitelikte çift katmanlı güvence sunma çabasının işareti olarak değerlendirildi. Kabil yönetimi, özellikle sınır aşan silahlı gruplar konusunda artan uluslararası baskıyla karşı karşıya.

hyju
Afganlar, 6 Aralık 2025'te Pakistan güçleriyle sınır çatışmalarında öldürülen bir adam için yas tutuyor (AFP)

Dışişleri Bakanı Muttaki, devlet medyasına yaptığı açıklamada, ülke genelindeki din alimlerinin “İslami düzenin korunmasına yönelik birleşik fetvalarını” yenilediklerini belirterek, Afganistan’ın hiçbir ülkeye zarar verecek bir faaliyete izin vermeyeceğini yineledi. Muttaki, “Bu, alimlerin tavsiyesidir ve tüm Müslümanlar için yerine getirilmesi gereken bir görevdir” dedi.

Muttaki, fetvayı ihlal ederek sınır ötesi faaliyetlerde bulunanlara karşı Afgan yönetiminin gerekli adımları atma hakkına sahip olduğunu vurguladı. Bu ifade, TTP’ye katılan Afgan unsurlara yönelik üstü kapalı bir mesaj olarak değerlendirildi.

Açıklamasının sonunda “birlik ve fitneden uzak durma” çağrısı yapan Muttaki, Afgan halkının tarih boyunca din alimlerinin fetvalarına uyduğunu ve bugün de bu çizginin sürdürüleceğini belirtti.

Gözlemcilere göre fetva, siyasi bildiri ve resmî açıklamaların tamamı, son haftalarda tırmanan saldırılar nedeniyle artan Pakistan tepkisini yatıştırmaya ve Kabil’in güvenlik taahhütlerine bağlılık gösterdiğini ispatlamaya yönelik koordineli bir çabanın parçası niteliğinde. Geçen cuma yaşanan ve 4 kişinin ölümüne yol açan sınır çatışması, iki ülke arasındaki gerilimi yeniden tırmandırmıştı.