عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Irak’ta erken seçim ve yapılacaklar listesi

Kazimi, Haziran’da Basra kentini ziyareti sırasında basın toplantısında konuşuyor (AP)
Kazimi, Haziran’da Basra kentini ziyareti sırasında basın toplantısında konuşuyor (AP)
    Bağdat/Şarku’l Avsat
TT
TT

Irak’ta erken seçim ve yapılacaklar listesi

Kazimi, Haziran’da Basra kentini ziyareti sırasında basın toplantısında konuşuyor (AP)
Kazimi, Haziran’da Basra kentini ziyareti sırasında basın toplantısında konuşuyor (AP)

Irak Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi’nin erken seçimlerle ilgili ‘olağanüstü oturum düzenleme çağrısı’ karşılıksız kalırken, Başbakan Mustafa el-Kazimi sokak hareketlerinin liderleri ile diyaloğun devam ettiğini duyurdu.
Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih, Nasr Koalisyonu lideri Haydar el-İbadi ve Başbakan Kazimi ile yaptığı ayrı görüşmelerde seçim meselesini ele aldı. Görüşmeler sonrası yapılan açıklamalarda seçimler için uygun ortamın hazırlanması ve kontrol dışı silahların devlet elinde toplanması gibi alışılagelen ifadeler kullanıldı.
Bununla birlikte meclis oturumlarının yeniden başladığına dair henüz bir açıklama yapmaması nedeniyle seçimlerin beklenen tarihte düzenlenmesine şüpheyle bakılıyor. Zira Meclis’in bir an önce oturumları başlatarak yeni seçim yasasıyla ilgili pürüzleri gidermesi gerekiyor. Bu kapsamda yeni seçim yasasında seçim bölgelerinin hangi esasa göre belirleneceği sorunu çözüm bekliyor.
Irak’taki geleneksel siyasi grupları “seçim bölgelerinin vilayet bazında belirlenerek her vilayette iki seçim bölgesi oluşturma” formülünün uygulanmasını talep ederken, seçim bölgelerinin ilçe bazında belirlenmesi seçeneğine karşı çıkıyor. Çünkü söz konusu siyasi gruplar, talep ettikleri formülü, ülke siyasetindeki yerlerini korumanın reçetesi olarak görüyorlar. Sokak hareketleri de yeni seçim yasasında “birden fazla seçim bölgesi” sisteminin esas alınarak, yeni parti ve yüzlerin Meclis’e girmesinin önünün açılmasını istiyor. Kürt siyasi gruplar ise Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) ile merkezi Bağdat hükümeti arasında tartışmalı kabul edilen bölgelerde seçimlerin düzenlenmesi durumunda seçim sonuçlarının adil bir temsiliyeti yansıtmayacağını dile getiriyor. Kürtler tartışmalı bölgelerde birbirine karışan ilçelere yapılan müdahalelerin bölgede mezhep temelli güçlerin yükselişine yol açabileceğini ve böylece Kürtlerin bu bölgelerde dışlanabileceklerine dikkat çekiyor.
Iraklılar Koalisyonu Milletvekili Hüseyin Arab, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, Meclis oturumlarının yeniden başlamasının ardından seçim yasasıyla ilgili eksikliklerin giderileceğini söyledi.
Arab, “Seçim yasasının tamamlanması için 3 öneri üzerinde oylama yapılacak. Bu önerilerden hangisi kabul görürse Meclis bu doğrultuda hareket edecek. Bu önerilerin birincisi, Meclis’teki her bir sandalye için bir seçim bölgesinin oluşturulmasını; ikincisi, seçim bölgelerinin ilçe bazında belirlenmesini; üçüncüsü ise Meclis’teki her 4 sandalye için bir seçim bölgesi oluşturulmasını öngörüyor” diye konuştu.
Arab, seçim yasasındaki eksiklerin giderilmesinin erken seçimlere ortam hazırlama imkanına ilişkin soruya, “Seçim yasasının tamamlanması halinde erken seçimlerin yapılması bekleniyor. Yüksek Seçim Komiserliği erken seçimlerin belirlenen tarihte (6 Haziran 2021) düzenlenmesi için teknik çalışmalara başladı” diye yanıt verdi.
Şarku’l Avsa’ta konuşan Eski Bağımsız Milletvekili Haydar el-Molla, “Başbakan Kazimi’nin 6 Haziran 2021 olarak belirlediği tarihte erken seçimlerin gerçekleştirilmesi oldukça zor” dedi.
Molla, seçimlerin belirlenen tarihte yapılabilmesi için 4 şartın yerine getirilmesi gerektiğini belirterek, bunları şöyle sıraladı:
1- Halkın iradesi gözetilerek seçim yasası üzerinde uzlaşı sağlanması. Yani birden fazla seçim bölgesi sisteminin esas alınması.
2- Yüksek Seçim Komiserliği’nin bu seçimleri ülkenin dört bir yanında düzenlemesine imkan sağlayacak uygun ortam hazırlanması.
3- Gangsterlerin seçim döneminde sahaya çıkmaları engellenerek, oyların çalınması ve sahte oyların önüne geçilmesi.
4- Seçimlerde katılım oranlarında düşüşe yol açan toplumsal sebeplerin ortadan kaldırılması.
Kazimi’nin Seçimden Sorumlu Danışmanı Hüseyin el-Hindavi, katıldığı bir televizyon programında, yeni seçim yasasıyla ilgili eksiklerin giderilmemesi halinde eski yasayı tatbik edeceklerinin sinyalini verdi.
Hindavi, konuşmasında şunları kaydetti:
- Yeni seçim yasasının onaylanmasının üzerinden 7 ay geçmesine rağmen seçim bölgelerinin sınırlarının belirlenmesi başta olmak üzere yasadaki eksikler halen tamamlanmadı. Aynı şekilde yasanın resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girebilmesi için henüz Cumhurbaşkanı’nın onayına sunulmadı. Böyle bir durumda, yasa olmadan seçimler yapılamaz. Bu da şeffaf, adil ve özgür seçimleri güvence altına almakta başarısız olan ve adaleti sağlayamamakla suçlanan eski seçim yasasına dönüş anlamına geliyor.
- Seçim yasası başta olmak üzere yasa çıkarma sorumluluğu bulunan yegane otorite Meclis’tir. Seçim yasası, oy kullanma özgürlüğü, demokrasi, eşitlik ve adalete vurgu yapılan anayasaya dayanmalı ve yönetimlerin kaynağının halk olarak kabul edildiği ilkeyi esas almalıdır. Seçim yasası, kişisel ve hizipçi dar çıkarları halkın ve ülkenin çıkarlarına ve geleceğine tercih edilmesine ve kota sistemine dayanmamalıdır. Başbakan Mustafa el-Kazimi’nin gelecek yıl 6 Haziran olarak belirlediği tarih erken seçimlerin düzenlenmesi için oldukça uygun. Bu nedenle, erken seçimlere gerekli ortamı hazırlamak için şimdiden sabırla çalışmak gerekiyor.
- Seçim sürecinin şeffaf bir şekilde yürütülmesi için birçok koşulun sağlanması gerekiyor. Bunların başında modern gözleme yöntemlerini geliştirmek. Bunun yanı sıra Yüksek Seçim Komiserliği Yasası, komiserliğin çalışmalarında yüksek düzeyli şeffaflığı sağlayacak şekilde düzenlenmesi önemlidir. Aynı şekilde kontrol dışı silahlar meselesi başta olmak üzere partiler yasası düzenlenmeli ve aktifleştirilmelidir. Seçimlerde yasa dışı bir şekilde siyasi ve yabancı kaynaklı paraların kullanımı, korkutma, tehdit, oyların satın alınması ve seçim sürecini kontrol altına alma girişimleri cezalandırılmalı. Gelecek seçimler ya BM’nin güçlü katılımı ile uluslararası standartlar gözetilerek şeffaf, adil ve özgür bir şekilde gerçekleşecek ya da hiçbir anlamı olmayacak.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Yemen Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi Başkanı Alimi: Hadramut ve el-Mahra'da zorla bir fiili durum dayatılmasına izin vermeyeceğiz

Alimi, Danışma Kurulu ile bir araya geldi (SABA)
Alimi, Danışma Kurulu ile bir araya geldi (SABA)
TT
TT

Yemen Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi Başkanı Alimi: Hadramut ve el-Mahra'da zorla bir fiili durum dayatılmasına izin vermeyeceğiz

Alimi, Danışma Kurulu ile bir araya geldi (SABA)
Alimi, Danışma Kurulu ile bir araya geldi (SABA)

Yemen Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi Başkanı Reşad el-Alimi, Hadramaut ve el-Mahra illerinde yeni bir askeri gerçeklik dayatma girişimlerine karşı net bir tavır sergiledi. Alimi, bu bölgelerde yaşananların siyasi bir anlaşmazlığın parçası olmadığını, aksine geçiş dönemi yetkililerine karşı tek taraflı eylemlerin ve isyanın kademeli bir seyri olduğunu vurguladı.

Alimi, Danışma Konseyi ile genişletilmiş bir toplantıda yaptığı açıklamada, sivilleri korumanın devletin sorumluluğu olduğunu ve siyasi liderliğin, gerilimi durdurmak, kan dökülmesini sona erdirmek ve durumu normale döndürmek için hemen müdahale eden Yemen’de Meşruiyeti Destekleme Koalisyonu’nun müdahalesini resmi olarak talep ettiğini vurguladı.

Toplantı sırasında doğu illerindeki gelişmeleri değerlendiren Alimi, devletin, Güney Geçiş Konseyi'nin (GGK) zorla bir fiili durum dayatmak ve başta iktidarın devrinin ilanı ve Riyad Anlaşması olmak üzere geçiş döneminin referanslarını baltalamak amacıyla yaptığı askeri eylemlerle ortaya çıkan ve kendisinin ‘yüksek derecede sorumluluk’ olarak nitelendirdiği tehlikeli bir tırmanışla başa çıktığını belirtti.

Hadramut’taki gerilimin Ghayl Bin Yamin, Şihr ve ed-Deys eş-Şarkiye bölgelerini de kapsayacak şekilde yayıldığını, terörle mücadele iddiasının sahadaki kontrol dengesini değiştirmek için bir bahane olarak kullanıldığını belirtti.

cdfgth
Lahic ilindeki GGK destekçileri (AFP)

Terörle mücadelenin devlet kurumlarının münhasır sorumluluğu olduğunu vurgulayan Yemen Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi Başkanı Alimi, bu çerçeve dışında atılan adımların aşırılığı engellemek bir yana, sivil barışı ve sosyal dokuyu tehdit eden tehlikeli güvenlik boşlukları yarattığını vurguladı.

Alimi, gerilimle birlikte insani ihlallere değinerek, sivil kayıpları ve kamu ve özel mülkiyete yönelik saldırıları doğrulayan saha ve insan hakları raporlarına ve Yemen devletinin yasal statüsünün zayıflatılmasına atıfta bulundu.

GGK’nın eylemleri ve arabuluculuk desteği

Resmi kaynaklara göre Alimi, Danışma Konseyi'ne Ulusal Savunma Konseyi toplantısının sonuçları hakkında bilgi verdi. Toplantıda, gerginliğin geçiş döneminin şartlarını açıkça ihlal ettiği ve devletin meşru kurumlarına karşı bir isyan olduğu sonucuna varıldı.

Devletin sivilleri korumak, sükuneti sağlamak ve kan dökülmesini önlemekle yükümlü olduğunu vurgulayan Alimi, Danışma Konseyi'nin tavsiyeleri doğrultusunda, siyasi liderliğin Hadramut'taki sivilleri korumak için acil önlemler alınması talebiyle Meşruiyeti Destekleme Koalisyonu'na resmi bir talepte bulunduğunu ve ortak kuvvetler liderliğinin kan dökülmesini durdurmak ve istikrarı yeniden sağlamak amacıyla bu talebe derhal yanıt verdiğini söyledi.

cdfvg
Alimi, GGK’yı Hadramut'ta sivillere karşı ihlallerde bulunmakla suçladı (EPA)

Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi Başkanı Alimi, gerilimi azaltma çabalarını ihlal eden ve sivilleri tehlikeye atan her türlü askeri harekete karşı, hayatların korunmasını sağlayacak, Suudi Arabistan ve BAE'nin çabalarının başarısını devam ettirecek, GGK güçlerinin Hadramut ve el-Mahra’daki mevzilerden çekilmesini, bu mevzilerin Vatan Kalkanı Güçleri’ne devredilmesini ve yerel yetkililerin anayasal yetkilerini kullanmalarının önünü açacak şekilde derhal müdahale edileceğini vurguladı.

Riyad ve Abu Dabi'nin liderliğindeki arabuluculuk çabalarını desteklediğini bir kez daha dile getiren Alimi, Suudi Arabistan ve BAE’nin Yemen'in birliğini ve istikrarını desteklemede üstlendikleri öncü role övgüde bulunurken Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman'ın devlet kurumlarını yeniden kurma konusundaki samimi ve kardeşçe arzuyu yansıtan açıklamalarını takdir etti.

Ayrıca, güney meselesinin çözülmesinin uzlaşı ve güven tesis edilmesi yoluyla kesin bir taahhüt olmaya devam edeceğini vurgulayan Alimi, Yemen'in düşmanlarına hizmet eden tek taraflı eylemlerin sonuçlarına karşı uyardı. Yemen Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi Başkanı, diyalog kanallarının açık tutulmasının ve İran destekli Husi milisleriyle mücadele için tüm imkanların seferber edilmesinin önemini vurguladı.

ARAP DÜNYASI

Mısır ve 20 diğer ülkeden açıklama: İsrail'in Somaliland’ı tanıması kararını reddederken kararı Filistinlileri yerinden etme planlarıyla ilişkilendirdiler

Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdulati (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdulati (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
TT
TT

Mısır ve 20 diğer ülkeden açıklama: İsrail'in Somaliland’ı tanıması kararını reddederken kararı Filistinlileri yerinden etme planlarıyla ilişkilendirdiler

Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdulati (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdulati (Mısır Dışişleri Bakanlığı)

Mısır, 20 diğer ülke ve İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) tarafından dün yapılan açıklamalarda İsrail'in Somaliland'ın bağımsızlığını tanıma kararı kategorik olarak reddedilirken, Filistinlileri yerinden etme planlarıyla ilişkilendirdikleri kararı ‘biçim ve içerik olarak kabul edilemez’ olarak nitelendirdiler.

Mısır Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, İsrail'in Somali Federal Cumhuriyeti'nden ayrılmak isteyen ayrılıkçı bölgeyi tanıma kararının uluslararası hukuku ve Birleşmiş Milletler (BM) Şartı'nı açıkça ihlal ettiği belirtildi.

Açıklamada, Mısır ve diğer imzacı tarafların Somali Federal Cumhuriyeti'nin egemenliğini destekledikleri ve ülkenin birliğini, toprakları üzerindeki egemenliğini ve toprak bütünlüğünü zedeleyen her türlü eylemin reddedildiği belirtildi.

Bildiriyi imzalayanlar taraflar arasında Mısır, Suudi Arabistan, Cezayir, Komorlar, Cibuti, Gambiya, İran, Irak, Ürdün, Kuveyt, Libya, Maldivler, Nijerya, Umman, Pakistan, Filistin, Katar, Somali, Sudan, Türkiye, Yemen ve İİT yer aldı.

Bakanlık açıklamasında, ‘diğer ülkelerin topraklarının bir kısmının bağımsızlığını tanımak tehlikeli bir emsal teşkil eder ve uluslararası barış ve güvenliği tehdit eder’ diyerek uyardı.

İsrail, geçtiğimiz cuma günü Somaliland'ın bağımsızlığını tanıdığını duyurdu.

Karar, Somali Cumhuriyeti’nin Arap Birliği (AL) üyesi olmasından dolayı Arap dünyasında yaygın bir tepkiyle karşılandı.

DÜNYA

İsrail, son saldırıların akabinde Batı Şeria'daki bazı bölgeleri kuşattı

Dün Cenin'in güneyindeki Kabatiya beldesinde gerçekleştirilen bir operasyon sırasında iki İsrail asker (AP)
Dün Cenin'in güneyindeki Kabatiya beldesinde gerçekleştirilen bir operasyon sırasında iki İsrail asker (AP)
TT
TT

İsrail, son saldırıların akabinde Batı Şeria'daki bazı bölgeleri kuşattı

Dün Cenin'in güneyindeki Kabatiya beldesinde gerçekleştirilen bir operasyon sırasında iki İsrail asker (AP)
Dün Cenin'in güneyindeki Kabatiya beldesinde gerçekleştirilen bir operasyon sırasında iki İsrail asker (AP)

İşgalci İsrail askerleri, Filistinliler tarafından İsrail'in kuzeyinde ve Ramallah yakınlarında gerçekleştirilen saldırıların ardından, Batı Şeria'daki birçok şehirde yer alan köy ve beldeye boğucu bir kuşatma uyguladı. Bu saldırılar, çeşitli bölgelerde yerleşimciler tarafından Filistinlilere karşı her gün düzenlediği saldırılar ve işgalci İsrail güçleri tarafından gerçekleştirilen tutuklamaların devam ettiği bir dönemde gerçekleşti.

Filistinliler tarafından gerçekleştirilen son saldırılardan önce, İsrail'in Batı Şeria'daki saldırıları devam etti. Bu saldırılar sırasında çeşitli koşullarda birçok Filistinli öldü. İsrail, Filistinlilere yönelik baskınlarını, tutuklamalarını ve diğer saldırgan eylemlerini sürdürüyor.

Cuma günü İsrail'in kuzeyindeki Afula yakınlarındaki Beysan kentinde iki İsraillinin öldürüldüğü saldırının ardından, İsrail güçleri saldırının failinin geldiği Cenin'in güneyindeki Kabatiya beldesine boğucu bir kuşatma uyguladı.

fv
İsrail ordusunun dün Cenin'in güneyindeki Kabatiya beldesinde düzenlediği operasyon sırasında barikatlarla katılan bir yol (AP)

İşgalci İsrail güçleri, Kabatiya ve çevresindeki onlarca eve baskın düzenlerken birçok Filistinliyi gözaltına alarak sahada sorguya çekti. Gözaltına alınanların bir kısmı yakınlardaki gözaltı merkezlerine nakledildi. Gözaltına alınanlar arasında saldırılara karışanlardan Ahmed Ebu er-Rub'un ailesi, arkadaşları ve saldırıyla bağlantılı olduğundan şüphelenilen kişiler de vardı.

Baskın düzenlenen evlerin bazı odaları, ev sakinlerinin gözaltına alınmasının ardından askeri karargaha dönüştürüldü. Diğer evlerin sakinleri ise sokakların ve altyapının geniş çapta tahrip edilmesi ve beldenin yan girişlerinin çoğunun toprak setlerle kapatılması nedeniyle tamamen terk etmek ve bölgenin dışına kaçmak zorunda kaldı.

Öte yandan İsrail, Batı Şeria'nın merkezindeki Ramallah'ın kuzeybatısındaki yaklaşık 10 köye ve beldeye, Modi'in Illit Yahudi yerleşim biriminden 700 metre uzaklıktaki Hashmonaim kontrol noktası yakınlarındaki güvenlik çitine Filistinli silahlı bir kişinin ateş açtığı gerekçesiyle, herhangi bir can kaybı olmamasına rağmen, bir başka boğucu kuşatma uyguladı.

İsrail güçleri, Ni'lin köyünün ana girişini kapatarak insan ve araç giriş ve çıkışlarını engelledi. Kharbatha Bani Harith köyüne giden yol da kapatılırken bölge sakinlerinin giriş-çıkışları sırasında sıkı önlemler alındı. Atara askeri kontrol noktası da kapatıldı. Bunun sonucunda Filistinliler, Ramallah'ın kuzeybatısı ve batısındaki birkaç köye ve beldeye ulaşmalarını engelleyen ciddi bir trafik kriziyle karşı karşıya kaldı.

Filistin hükümetinin bir organı olan Duvar ve Yerleşim Direniş Komisyonu, geçtiğimiz ekim ayında yayınladığı bir raporda Filistin topraklarını bölen kalıcı ve geçici bariyerlerin toplam sayısının, askeri kontrol noktaları ve kapılar dahil olmak üzere 916'ya ulaştığını bildirdi. Rapora göre bunların 243'ü 7 Ekim 2023'ten sonra inşa edilen demir kapılardı.

gbh
Dün Cenin'in güneyindeki Kabatiya beldesinde düzenlenen operasyona katılan İsrail güçleri (AP)

İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth'un bildirdiğine göre Ramallah yakınlarında meydana gelen olayın milliyetçi bir saldırı değil, bir Filistinlinin kuş avına çıktığı bir olay olduğu sonradan ortaya çıktı. İsrail ordusu tarafından daha sonra yapılan açıklamada, kuş avı için kullanılan silaha el koymak ve soruşturma yapmak amacıyla avcıyı aramak için bölgeye uygulanan kuşatmanın devam ettiği belirtildi.

Tüm bunlar olurken Batı Şeria'nın çeşitli bölgelerinde günlük olarak tutuklama kampanyaları da devam ediyor. Bu tutuklama kampanyalarında, çoğu El Halil’den olmak üzere en az 14 Filistinli tutuklandı. Bunların arasında bir kadın ve bir çocuk da vardı. Cuma akşamı İsrail'in kuzeyinde bir bölge sakini tarafından düzenlenen saldırının ardından operasyonun sürdürüldüğü Kabatiya beldesinde tutuklananlar bu sayıya dahil değil.

Öte yandan Batı Şeria'nın çeşitli bölgelerinde yerleşimcilerin saldırıları devam ederken, yerleşimciler Ramallah'ın batısındaki Bil'in beldesi girişinde Filistinlilere ait araçlara saldırarak maddi hasara yol açtı. Nablus'un güneyindeki Akraba bölgesine bağlı Khirbet Yanoun yerleşim biriminde yerleşimcilerin düzenlediği başka bir saldırıda bir Filistinli yaralandı.

Duvar ve Yerleşim Direniş Komisyonu’na göre işgalci İsrail güçleri ve yerleşimciler kasım ayı boyunca 2 bin 144 saldırı gerçekleştirdi. Bu saldırılardan 360’ı Ramallah ve el-Bireh illerinde, 348’i El Halil’de, 342’si Beytlahim’de ve 334’ü Nablus’ta meydana geldi.