Uzmanlar uyarıyor: İran seyir füzesi ihraç edebilir

İran, birkaç gün önce, bin kilometre menzilli bir cruise (seyir) füzesi geliştirdiğini, bu füzeye Haşdi Şabi lideri Ebu Mehdi el-Mühendis’in isminin verildiğini duyurmuştu (Reuters)

Askeri analistler, İran'ın Birleşmiş Milletler (BM) tarafından uygulanan ambargonun Ekim ayında kaldırılmasıyla silah pazarına girmeyi başardığı taktirde yeteneklerini geliştirmek için silah ithalatı alanında önemli bir merkez olmayı, aynı zamanda cruise (seyir) füzeleri ihraç etmeyi amaçladığı uyarısında bulundu.
Askeri analistler, İran'ın Ortadoğu'daki en büyük ve en çeşitli füze cephanesine sahip olduğunu, bunlar arasında kara saldırılarında kullanılan seyir füzelerinin, aynı zamanda gemilere yönelik saldırılarda karadan, deniz veya havadan fırlatılabilen seyir füzelerinin de yer aldığını bildirdi.
İran, geçtiğimiz Ocak ayında İran Devrim Muhafızları'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani suikastı sonrasında, Irak’ta ABD güçlerinin de bulunduğu iki farklı üsse balistik füzeler fırlatmış; ancak söz konusu füzeler ABD tarafında önemli kayıplara neden olmamıştı.
Uzmanlar, İran'ın ABD ile arasındaki krizi körüklememek için kasıtlı olarak bu şekilde hareket ettiğini, ancak yine de itibarını korumak için füze fırlatarak Süleymani suikastına cevap vermek istediğini ifade etti.
DPA’nın ABD merkezli The National Interest dergisinden dün naklettiği analize göre, bazı uzmanlar İran’ın gelecekte söz konusu suikast gibi benzer bir durumla karşılaştığı taktirde üst düzey savaş kapasiteli seyir füzeleri fırlatabileceği uyarısında bulundu. Rusya’daki MAKS havacılık fuarında geçen yaz sergilediği 280 mil menzile ve saatte 250 mil hıza sahip, aynı zamanda 265 kiloluk savaş başlığı taşıyabilen ve radar denetiminden kaçma yönünde üst düzey yeteneğe sahip Mubiyn seyir füzesi de bu füzeler arasında yer alıyor.
Önde gelen veri-analiz şirketi GlobalData'dan havacılık ve savunma analisti Dr. Mathew George, bu konuda şu ifadelerde bulunuyor:
“İran'ın silah geliştirme ve üretimi alanındaki adımlarını gözden geçirmesi, yalnızca yeni müşterileri çekmeyi amaçlayan stratejik bir yaklaşım değildir. Bu adımlar, aynı zamanda İran’ın yeteneklerini geliştirmek için silah ithalatı alanında önemli bir merkez olma olasılığını ortaya koyuyor. Nitekim İran, kendisine uygulanan silah ambargosunu aşmak için son 10 yılda yurt içindeki askeri yeteneklerini artırdı; çeşitli uçak türleri ve yeni silahlar geliştirdiğini duyurdu. Böylece, Ortadoğu ve diğer bölgelerdeki istikrar aleyhinde endişe teşkil edecek şekilde, küresel pazarda bir silah tedarikçisi olma yönünde adımlar atmaya başladı. Diğer yandan bu durum, İran yapımı silahlarla ilgilenen ve gerekli koşullar olmaksızın bu silahlara daha düşük maliyetle ulaşabilecek olan birçok ülke tarafından memnuniyetle karşılanacaktır. Bunlar, klasik silah tedarikçileriyle yüzleşmede sorun teşkil edecek hususlar. Ancak İran, ürünlerini büyük ölçüde açık pazarda satmak konusunda ciddi zorluklarla karşı karşıya kalabilir. Zirâ İran’dan silah satın almaya çalışan her ülke, BM ve ABD’nin yaptırımları ile karşı karşıya kalacak.”
Öte yandan belki de İran, herhangi bir yerel faaliyetinin silah ambargosunun kaldırılma olasılığını baltalamaması taraftarıdır.
Uzman George ise açıklamalarına “İran'ın silah satışlarının gelecekte önemli bir gelir kaynağı olma ihtimali yüksek; nitekim ülkedeki petrol rezervleri ilelebet var olmayacak” ifadeleri ile devam etti.
ABD, nükleer anlaşma kapsamında Ekim ayında sona eren silah ambargosunun uzatılması da dahil olmak üzere İran'a yönelik uluslararası yaptırımları yeniden uygulamaya koymak için oldukça çaba sarf etmişti.
ABD’nin müttefiki ve 2015’te İran ile imzalanan nükleer anlaşmanın tarafları olan İngiltere, Fransa ve Almanya bu adımı reddederken ABD ise bu konuda BM ile resmi temasta bulundu.
BM Güvenlik Konseyi (BMGK) Başkanı, Salı günü yaptığı açıklamada, ABD'nin yaptırımların yeniden uygulanması çabalarıyla ilgili daha fazla adım atılamayacağını bildirdi.
BMGK Dönem Başkanı Endonezyalı Büyükelçi Dian Triansyah Djani, “Bu konuda Konseyde fikir birliği mevcut değil. Dolayısıyla, Konsey Başkanı da daha fazla adım atacak durumda değil” açıklamalarında bulundu.