Zarif'in istifasına yönelik spekülasyonlar sürüyor

İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif'in en son 12 Ağustos'ta kabine toplantısında görüntülenmiş, fotoğraf İran Cumhurbaşkanlığı web sitesinde yayınlanmıştı.

İran’da reformist web siteleri dün Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif'in istifasına ilişkin bir süredir dolaşımda olan ‘spekülasyonların’ doğru olduğunu öne sürdüler. itekim Zarif, üç hafta süreyle hükümet oturumlarını boykot etti. İran Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanı Mahmud Vaizi ise önceki gün bu iddiaları yalanlamıştı.
Eslahatnews haber sitesi, İran Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanı’nın reddetmesine rağmen bazı kaynakların Dışişleri Bakanı'nın istifasını bildirdiğine, Zarif’in hükümet toplantılarına katılmayacağı yönündeki söylentilere işaret etti.
Zira Zarif'in yakın zamandaki hükümet toplantılarında yer almaması, istifasıyla ilgili spekülasyonlara yol açtı. Öncesinde ise İran dış politikası konusunda İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile aralarında görüş ayrılıkları olduğu gün yüzüne çıkarılmıştı.
Dün konuya dair devlet televizyonunda da yerini aldı. Konuyla ilgili yayınlanan kısa bir haberde “Kanıtlara göre Dışişleri Bakanı’mızın istifası doğrulanmadı” ifadeleri kullanıldı. Ajanslara göre devlet televizyonu, Zarif ile Pakistanlı mevkidaşı Şah Mahmud Kureyşi’nin ikili ilişkiler, Afganistan'daki en son gelişmeler, Keşmir meselesi ve Şanghay İşbirliği Örgütü başlıklarını tartıştıkları bir telefon görüşmesini kanıt olarak temel aldılar.
İstifasına yönelik gazetecilerin dün yönelttiği soruları cevapsız bırakan Zarif de şunları söyledi:
“Hem mevcut koşullar hem de Trump rejimi ve İsrail'in İran'a ekonomik, siyasi ve güvenlik alanlarındaki baskıları ışığında, meslektaşlarım ve ben Dışişleri Bakanlığı'nda bu çabaları engellemek için günün her saati çalışıyoruz. Bu zorlu yolda uygun materyallere ihtiyacımız olsa da ulusal çıkarlarımızı korumaya yönelik hiçbir eylem ve çabaya göz yummayacağız.”
İran web siteleri ise daha önce, Zarif'in son üç haftadır hükümet oturumlarına katılmadığını ve en son 12 Ağustos'ta düzenlenen oturumda yer aldığını bildirmişti.
Zarif, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in Tahran'a yaptığı ziyaret ve Şam'a dönüşünün ardından, Kasım 2019'da tartışmalı bir şekilde görevinden istifasını sunmuştu. Tahran Rejim Lideri Ali Hamaney’in istifayı reddetmesi üzerine ise geri adım atmıştı.
Konuya dair bilgiler, Zarif'in diplomatik organın görevleri hakkındaki anlaşmazlıklar nedeniyle şu ana kadar beş kez istifa sunduğuna işaret ediyor.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatipzade dün Twitter hesabından yaptığı açıklamada Zarif’in bölgesel gelişmeleri görüşmek için pazartesi günü İsviçreli mevkidaşını ağırlayacağını bildirdi.
Zarif, Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komitesi’nin düzenleyeceği toplantıda 22 milletvekilinin sorularını yanıtlamak üzere salı günü parlamentoda olacak.
Reformist çevrelerin seçimlere girmesi için önerdiği beş isim arasında Zarif de yer var. Reformist Arman gazetesinin dünkü haberinde, reformcu adayların yeterliğine odaklanan Anayasa Koruma Konseyi’nden onay alması için ortaya atılan isimlerden birinin de Zarif olduğu bildirildi. Önceki parlamentodaki reformist isimler Muhammed Rıza Arif, Cumhurbaşkanı Yardımcısı İshak Cihangiri, bir önceki Meclis Başkanı Ali Laricani ve Hamaney’in torunu Hasan Humeyni de bu isimler arasında yer alıyor.
Gazete, reformist hareket adaylığını koymak için Laricani ile Zarif arasında bir koalisyona ulaşma olasılığı imasında bulundu.
Diğer yandan BBC Farsçanın ilgili kaynaklardan aktardığı dünkü habere göre reformist lider Mehdi Kerrubi, İranlıları Haziran 2021'de yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçimlerine geniş çapta katılımaya çağırdığı söylentilerini reddetti.
BBC’nin Kerrubi’ye yakın kaynaklardan aktardığına göre söz konusu açıklama geçen pazartesi günü bir dizi reformist isim ile ev hapsinde bulunduğu ikametgahı önünde gerçekleşen ilk görüşmenin ardından geldi.
Reformist liderler Mir Hüseyin Musevi ve Mehdi Karrubi, 2009 yılında gerçekleştirilen cumhurbaşkanlığı seçimleri sonuçlarını reddettikleri için İranlı yetkililer tarafından 10 yıl ev hapsine alınmıştı. Bu gelişme, söz konusu dönemde Yeşil Hareket olarak bilinen büyük halk protestolarının patlak vermesine yol açmıştı.
Tabnak web sitesinin çarşamba günü yayınlanan haberine göre Milli İtimat Partisi’nden (Etemad Melli) Kerrubi’ye yakın bir isim, Karrubi’nin söz konusu “toplantıda 2021 cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılımı dile getirdiğini” ifade etti.
Karrubi’ye yakın diğer isimler ise söylentilerin doğruluğunu kabul etmeyerek bu tür bir gelişmenin resmi düzeyde veya aile fertleri tarafından açıklanacağını vurguladı.
Kerrubi’ye yakın isimlerden biri BBC’ye verdiği demeçte şunları söyledi:
“Karrubi, iktidardaki kuruma sert eleştiriler yöneltti ve genel olarak seçimler hakkında konuştu ancak katılım çağrısında bulunmadı. Koşullar göz önüne alındığında karar alınması gerekliliğini vurguladı.”
Söz konusu kaynağın aktardığı bilgilere göre “Devrimi kaderimiz bir kişinin eline geçsin diye gerçekleştirmedik. Devrimin amacı, halkın kendi kaderini kendi belirlemesiydi” ifadelerini kullanan Kerrubi, iktidardan bir temsilci ile görüşme talebinde bulundu.