Abbas, Filistinlileri birleştirmeye çalışıyor

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas. (AFP)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas. (AFP)
TT

Abbas, Filistinlileri birleştirmeye çalışıyor

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas. (AFP)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas. (AFP)

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Filistinli grupların liderlerine Filistin Kurtuluş Örgütü’ne (FKÖ) muhalif Hamas ve İslami Cihad gibi gruplar da dahil olmak üzere bölünmeyi sonlandırmak ve Filistin siyasi sistemini birleştirmek için mekanizmalar ortaya koyması gereken komitelerden yayınlanacak tüm kararlarda önceden uzlaşı sağladığını bildirdi.
Abbas, Ramallah ve Beyrut’taki Filistinli grupların liderlerine kapalı devre yayın aracılığıyla yaptığı açıklamada, kapsamlı bir ulusal diyalog başlatılması gerektiğini söyledi. Abbas, Fetih ve Hamas hareketlerine de ‘halkın hedeflerine ve arzularına ulaşmak için tek bir halk ve tek bir siyasi sistem oldukları’ ilkesi uyarınca bölünmeyi sona erdirecek mekanizmaları onaylamaya yönelik bir diyalog başlatma çağrısında bulundu.
Mahmud Abbas, 1948 topraklarındaki Arap Vatandaşları İzleme Yüksek Komitesi Başkanı Muhammed Bereke’nin de katılımında FKÖ Yürütme Kurulu üyeleri, Fetih Hareketi Merkezi Komites üyeleri, bağımsız isimler, Müslüman, Hristiyan ve Samiriyeli din adamları da dahil Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye, İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ziyad en-Nehale ve Filistinli grupların liderlerine seslendi. Abbas seslenişinde şunları söyledi:
“Ulusal davamızı tasfiye etmeye yönelik tüm tehlikelerle ve komplolarla yüzleşmek, ayrıca bölünmeyi sona erdirmenin, uzlaşı sağlamanın ve yasalar uyarınca genel seçimler (yasama ve başkanlık) yoluyla ulusal bir ortaklık kurmanın yolunu açan birleşik bir ulusal ve siyasi konumla hareket etmemiz için bugün tek bir kalpte toplanıyoruz. Bugün herkes bizim Filistin, Kudüs, Mescid-i Aksa ve Kıyamet Kilisesi’nin bizi birleştirdiği tek bir halk olduğumuzu, tek bir dava olduğumuzu bildiği için bir araya geldik. Toplantımız, ulusal davamızın çeşitli komplolar ve tehlikelerle karşı karşıya olduğu çok tehlikeli bir aşamada gerçekleşiyor.”
Filistin Devlet Başkanı, üzerinde mutabık kalınacak mekanizmaları onaylamak, bölünmeyi sona erdirmek, uzlaşı ve ulusal ortaklık sağlamak için gerekli düzenlemeleri yaptıklarını vurguladı.
Bu, 13 yıl önce Filistinlilerin bölünmesinden bu yana Abbas’ın başkanlık ettiği ve Heniyye, Nehale ve muhalif grupların katıldığı ilk toplantı oldu.
Abbas, ABD’yi müzakereler için tek arabulucu olarak kabul etmeyi reddettiğini söylerken barışçıl bir halk direnişi faaliyetlerine öncülük edecek ulusal bir liderliğin oluşturulması çağrısında bulundu.
Mahmud Abbas sözlerini şöyle sürdürdü:
“Uluslararası meşruiyet kararları ve (Kral Abdullah tarafından gerçekleştirilen ve Araplar ile Müslümanların uzlaşı sağladığı) 2002’deki Beyrut Zirvesi’nde açıklanan Arap Barış Girişimi temelinde ciddi müzakereler başlatılacak. Birleşmiş Milletler (BM) çatısı altında uluslararası bir barış konferansı yapmaya hazırız.”
Abbas, Filistin Devleti’nin başkanlık edeceği Arap Birliği toplantısı sırasında Arap Birliği ülkelerine Arap Barış Girişimi’ne olan bağlılıklarını teyit etme çağrısı yaptı.
Abbas, liderlerin konuşması sonrasında tarafların uzlaşı sağladığı bildirinin özetini oluşturdu.
Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye, hareketinin birliğe hazır olduğunu kaydetti. Heniyye, ilki Filistin evini düzenlemek, Filistin ulusal birliğini tesis etmek, tüm popüler, siyasi ve hukuki biçimlerinde direnişi yeniden tesis etmek, başta askeri direniş olmak üzere tüm halk, siyasi ve diğer şekillerle direniş davasını desteklemek için bu aşamadaki ulusal stratejinin 3 kanalda ilerlediğini söyledi. Heniyye, FKÖ’nün yeniden inşası da dahil tüm bu adımların atılması için komitelerin oluşturulması çağrısında bulundu.
İslami Cihad Hareketi’nin Genel Sekreteri Ziyad en-Nehale de Oslo Anlaşması’nın feshedilmesi, İsrail’in tanınmasından vazgeçilmesi ve direnişin başlatılması çağrısında bulunan on maddelik girişimini yeniden ortaya koydu.
Toplantının kapanış bildirisinde, tek bir demokratik siyasi sistem, tek bir otorite ve tek bir yasa üzerinde anlaşmaya varma, özgür ve adil seçimler yoluyla barışçıl otorite ilkesini pekiştirme ihtiyacı da dahil grupların öne sürdüğü birçok noktaya dikkat çekildi.
Bildiride, (Filistin ulusal birliği şemsiyesi altında herkesin katılımını sağlamak için, genel sekreterin de katılımıyla beş haftayı geçmeyen bir süre zarfında önerilerini Filistin Merkez Konseyi’nin yaklaşan oturumuna sunmak üzere) “Hepimizin güvenini kazanan, bölünmeyi sona erdirmek, uzlaşmayı ve ortaklığı sağlamak için stratejik bir vizyon sunan, dengeli ulusal figürlerden oluşan bir komite oluşturmaya karar verdik” ifadelerine yer verildi.
Hamas hareketi de nihai bildirinin doğru okunması gerektiğine dikkat çekti. Aynı şekilde İslami Cihad da bildirideki pratik adımlar hususunda hem fikir olduğunu duyurdu. Böylece Filistinli gruplar söz konusu başlıklarda ilk kez bir anlaşmaya varmış oldu.



‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
TT

‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)

Son iki gündür Gazze Şeridi'ne ilişkin dosyada ‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’ gibi yeni isimler öne çıkmaya başladı. Bu gelişme, ABD’nin arabuluculuğu ile Arap ve uluslararası desteğe rağmen İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçişin sekteye uğradığı bir dönemde yaşanıyor.

İsrail basınındaki haberlere göre hükümet, ABD’nin kararına boyun eğerek orduya Refah’ın doğusunda ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik saha çalışmalarına başlaması için izin verdi. İlk hazırlıklar kapsamında ağır iş makinelerinin bölgeye sokularak molozların temizlenmesi ve arazinin düzenlenmesi planlanıyor.

İsrail’in geciktirme girişimleri

İsrail medyasında yer alan bilgilere göre Tel Aviv yönetimi, bu çalışmaların henüz geçiş yapılmamış olan anlaşmanın ikinci aşamasına dahil olduğu gerekçesiyle haftalarca süren bir geciktirme çabasına girişti. Ancak Washington’un artan baskıları sonucunda İsrail, planın bir sonraki etabına yönelik hazırlıkları başlatmak zorunda kaldı.

Bu çalışmalar; işgal altındaki topraklarda Refah’ın doğusunda bir insani bölge ve yeni bir kent inşasını içeriyor. Washington yönetimi, söz konusu adımla Filistinlilere ‘umut şehri’ modelini sunmayı ve ‘Hamas’ın kontrolündeki eski, yıkılmış ve karanlık Gazze’nin’ karşısına ‘yeni, modern ve gelişen bir Gazze’ örneği koymayı hedefliyor.

İsrail, planın ikinci aşamasında atılacak bu tür adımların Refah Sınır Kapısı’nın açılmasına yol açacağı, ayrıca Gazze Şeridi’nin başka bölgelerinden çekilmeyi ve yerlerine uluslararası güçlerin konuşlanmasını gerektireceği gerekçesiyle itiraz etti. Söz konusu ülkeler, İsrail’in taleplerini karşılamanın zorluğu ve bölgedeki işgal koşulları nedeniyle kuvvet göndermeyi reddetti.

Şarku’l Avsat’ın İsrail Kanal 12 televizyonundan aktardığına göre, İsrail’in bu tutumu üzerine Washington yönetimi Tel Aviv’i süreci oyalamakla suçladı ve çok uluslu güce katılmaktan çekilen ülkelerin sorumluluğunu İsrail’e yükledi. Bu baskının ardından İsrail geri adım atarak yeni kentin inşasına başlanmasını kabul etti.

İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, İsrail’in ‘gelecek hafta bölgede geniş çaplı moloz temizliği başlatmak üzere ağır iş makinelerini Refah’a sokmaya hazırlandığını’ ve bunun ‘Hamas unsurlarından arındırılmış yeni insani bölgenin oluşturulması’ amacıyla yapıldığını bildirdi.

Silahlı milislerden destek

Habere göre İsrail ordusu, ‘İsrail’le koordineli çalışan silahlı milislere’ atılacak adımlar konusunda bilgi verdi. ABD planına göre bir sonraki aşama, ‘İsrail’in kısmen kontrol ettiği bölgelerde yabancı bir askeri gücün faaliyete geçmesini’ öngörüyor.

i24NEWS ise İsrail ordusunun Refah’ın doğusunda Filistinliler için ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik geliştirme çalışmalarına fiilen başladığını bildirdi. Kanal, bölgede gelecek hafta kapsamı genişletilecek hazırlıkların sürdüğünü, bunların ‘moloz ve patlayıcı kalıntılarının temizlenmesini’ içerdiğini aktardı.

sdfrt
Gazze Şeridi'nin Refah kentindeki İsrail askerleri (Arşiv – Reuters)

Maariv gazetesinin haberine göre, Refah’ta faaliyet gösteren Yaser Ebu Şebab milisleri, söz konusu yeni kentin bulunduğu bölgede İsrail güçlerinin temsilcileriyle ve ayrıca İsrail’in güneyindeki Kiryat Gat’ta bulunan ABD komuta merkezi adına bölgede bulunan sivil temsilcilerle birlikte görülmeye başladı.

Kabinede itirazlar

Siyasi kaynaklar, İsrail’in bu adımına kabinenin büyük bölümündeki bakanların karşı çıktığını, hatta tepkinin öfkeye dönüştüğünü aktardı. Bakanların, İsrail’in ‘sarı hat üzerinde inşaat yaparak Gazze çevresindeki yerleşimleri tehlikeye atmaması gerektiğini’ savunduğu belirtildi. Bazı sağ görüşlü medya organları haberi ‘utanç’ başlığıyla duyurdu.

Başbakan Netanyahu ise kararını savunarak hazırlık çalışmalarının ‘tünellere büyük miktarda beton dökme ve geniş bölgeleri izole etme’ işlemlerini içerdiğini söyledi. Netanyahu, söz konusu adımların ‘Hamas’ın askeri altyapısını yok etme yönündeki İsrail çıkarlarına hizmet ettiğini’ ifade etti.

gthy
Başbakan Binyamin Netanyahu, Ocak 2025'te İsrail kabine toplantısına başkanlık ediyor. (DPA)

Netanyahu, uluslararası güce katılmaktan vazgeçen Arap ve İslam ülkelerinin tutumunun Katar ve Türkiye’nin çıkarlarına hizmet ettiğini savundu. Bu nedenle İsrail’in ABD yönetiminin taleplerine yanıt vermesi ve Washington’la çatışmaya girmemesi gerektiğini kaydetti.

Filistin Yönetimi ve Hamas’ın itirazları

Filistin Yönetimi, İsrail’in ‘Gazze’yi yeniden inşa’ başlığı altında yürüttüğü çalışmalara karşı çıkıyor. Yönetim, farklı düzeylerde yaptığı açıklamalarda bu dosyadaki rolünü korumakta kararlı olduğunu ve Arap planına desteğini sürdürdüğünü vurguluyor.

Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa, perşembe günü bir İtalyan heyetini kabul ederken yaptığı açıklamada, “Gazze Şeridi için bir yeniden imar ve toparlanma planımız var. Bu planın bir icra programı bulunuyor ve Arap ile İslam ülkeleri tarafından benimsendi. Uluslararası toplum da New York Bildirgesi aracılığıyla destek veriyor. Kardeş Mısır’la birlikte Kahire’de bir yeniden imar ve toparlanma konferansı düzenlemek için çalışıyoruz” dedi.

Hamas, söz konusu projeyi ‘İsrail’in ateşkes anlaşmasını açık biçimde ihlal etmesini gerekçelendirmeye yönelik yeni bir aldatmaca’ olarak nitelendirdi. Hareket, yayımladığı açıklamada, “İsrail’in anlaşmayı çiğnediğini ve günlük ihlallerle daha ilk aşamayı ortadan kaldırdığını” belirtti.

Geçtiğimiz salı günü konuya ilişkin bilgi veren Mısırlı bir kaynak, Gazze’nin erken toparlanması ve yeniden inşasına yönelik Kahire Konferansı’nın kasım ayı sonunda yapılmasının planlandığını ancak toplantının erteleneceğini söyledi. Kaynak, “Konferans ay sonunda düzenlenmeyecek; biraz gecikmesi muhtemel. Özellikle şu anda paralel bir çaba yürütülüyor. Görünen o ki ABD, Refah’la ilgili kendi özel girişimini planlıyor” değerlendirmesinde bulundu. Bu açıklama, İsrail’in kontrolündeki bölgelerde oluşturulması öngörülen ‘yeşil bölgeye’ işaret olarak yorumlandı.

Gazze İnsan Hakları Merkezi, ateşkesin başlamasından bu yana geçen 47 günde İsrail tarafından işlenen ihlallerde 350 Filistinlinin öldürüldüğünü açıkladı. Ölenler arasında 130 çocuk ve 54 kadın bulunuyor.

Merkez, aynı dönemde günlük ortalama 11’i aşan 535 ihlal kaydettiğini bildirerek ateşkesin yürürlüğe girdiği ilk andan itibaren ihlallerin sürdüğünü vurguladı.

Açıklamada, İsrail’in insani yardım girişlerini kısıtladığı, günde yalnızca 211 kamyonun geçişine izin verdiği, oysa 600 kamyona izin verildiği yönünde iddialarda bulunduğu aktarıldı. Ayrıca İsrail’in üzerinde mutabık kalınan çekilme haritasına uymadığı ve sivil bölgelere yönelik ateş kontrolünü sürdürerek zaman zaman bölgeye girdiği belirtildi.


İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
TT

İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)

Suriye kaynakları, İsrail devriyesinin bölgeye girmesi sonrası çatışma çıktığını; hava saldırılarının ardından yoğun sivil göç yaşandığını bildirdi.

Suriye medyası, Şam’ın güneyindeki Beyt Cin kasabasına düzenlenen İsrail baskının  ve hava saldırısının ayrıntılarını açıkladı. Suriye kaynakları, saldırılarda en az 9 kişinin öldüğünü aktardı.

Suriye’nin “El-İhbariyye” kanalı, kasabanın İsrail savaş uçaklarının yoğun bombardımanına hedef olduğunu, çok sayıda ölü ve yaralı bulunduğunu bildirdi.

Açıklamalara göre olay, İsrail’e ait bir askeri devriyenin bölgeye kara yoluyla girmesi, sakinlerle çatışma yaşanması ve devriyenin geri çekilmesi sonrası hava saldırılarının başlamasıyla tırmandı. Bölge üzerinde İsrail uçaklarının yoğun şekilde uçtuğu belirtildi.

Saldırıların ardından Beyt Cin’de büyük bir sivil göç hareketi yaşandı; çok sayıda kişi çevre kasabalara yöneldi.


Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
TT

Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)

aIrak'ın kuzeyindeki Süleymaniye'de bir doğalgaz sahasının insansız hava aracıyla (İHA) bombalanması öfkeli tepkilere yol açtı ve ABD'nin silahlı gruplara uyarıda bulunması ve hükümetin faillerin yakalanması için harekete geçmesiyle sonuçlandı.

Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne göre çarşamba akşamı Dana Gas tarafından işletilen Khor Mor gaz sahasını hedef alan bir İHA saldırısı, elektrik santrallerine gaz arzının tamamen kesilmesine neden oldu. ABD'nin Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya, saldırıyı "düşmanca dış amaçlarla hareket eden yasadışı grupları" gerçekleştirmekle suçladı.

Savaya, Bağdat'ı "bu saldırının sorumlularını tespit etmeye ve adalete teslim etmeye" çağırdı ve "tam egemen bir Irak'ta bu tür silahlı gruplara yer olmadığını" vurguladı.

Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur ​​Barzani ise Washington'a "sivil altyapıyı korumak için gerekli savunma ekipmanını sağlama" çağrısında bulundu. Barzani, "Bu tür saldırıların faillerinin geçmişte olduğu gibi cezadan kaçmaması gerektiğini" vurguladı.

Saldırıyı henüz üstlenen olmadı ancak Irak yetkilileri dün saldırıyı araştırmak üzere bir komite kurulduğunu duyurdu ve askeri bir sözcü de saldırıda yer alanların "cezalandırılacağına" söz verdi.