Abbas, Filistinlileri birleştirmeye çalışıyor

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas. (AFP)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas. (AFP)
TT

Abbas, Filistinlileri birleştirmeye çalışıyor

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas. (AFP)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas. (AFP)

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Filistinli grupların liderlerine Filistin Kurtuluş Örgütü’ne (FKÖ) muhalif Hamas ve İslami Cihad gibi gruplar da dahil olmak üzere bölünmeyi sonlandırmak ve Filistin siyasi sistemini birleştirmek için mekanizmalar ortaya koyması gereken komitelerden yayınlanacak tüm kararlarda önceden uzlaşı sağladığını bildirdi.
Abbas, Ramallah ve Beyrut’taki Filistinli grupların liderlerine kapalı devre yayın aracılığıyla yaptığı açıklamada, kapsamlı bir ulusal diyalog başlatılması gerektiğini söyledi. Abbas, Fetih ve Hamas hareketlerine de ‘halkın hedeflerine ve arzularına ulaşmak için tek bir halk ve tek bir siyasi sistem oldukları’ ilkesi uyarınca bölünmeyi sona erdirecek mekanizmaları onaylamaya yönelik bir diyalog başlatma çağrısında bulundu.
Mahmud Abbas, 1948 topraklarındaki Arap Vatandaşları İzleme Yüksek Komitesi Başkanı Muhammed Bereke’nin de katılımında FKÖ Yürütme Kurulu üyeleri, Fetih Hareketi Merkezi Komites üyeleri, bağımsız isimler, Müslüman, Hristiyan ve Samiriyeli din adamları da dahil Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye, İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ziyad en-Nehale ve Filistinli grupların liderlerine seslendi. Abbas seslenişinde şunları söyledi:
“Ulusal davamızı tasfiye etmeye yönelik tüm tehlikelerle ve komplolarla yüzleşmek, ayrıca bölünmeyi sona erdirmenin, uzlaşı sağlamanın ve yasalar uyarınca genel seçimler (yasama ve başkanlık) yoluyla ulusal bir ortaklık kurmanın yolunu açan birleşik bir ulusal ve siyasi konumla hareket etmemiz için bugün tek bir kalpte toplanıyoruz. Bugün herkes bizim Filistin, Kudüs, Mescid-i Aksa ve Kıyamet Kilisesi’nin bizi birleştirdiği tek bir halk olduğumuzu, tek bir dava olduğumuzu bildiği için bir araya geldik. Toplantımız, ulusal davamızın çeşitli komplolar ve tehlikelerle karşı karşıya olduğu çok tehlikeli bir aşamada gerçekleşiyor.”
Filistin Devlet Başkanı, üzerinde mutabık kalınacak mekanizmaları onaylamak, bölünmeyi sona erdirmek, uzlaşı ve ulusal ortaklık sağlamak için gerekli düzenlemeleri yaptıklarını vurguladı.
Bu, 13 yıl önce Filistinlilerin bölünmesinden bu yana Abbas’ın başkanlık ettiği ve Heniyye, Nehale ve muhalif grupların katıldığı ilk toplantı oldu.
Abbas, ABD’yi müzakereler için tek arabulucu olarak kabul etmeyi reddettiğini söylerken barışçıl bir halk direnişi faaliyetlerine öncülük edecek ulusal bir liderliğin oluşturulması çağrısında bulundu.
Mahmud Abbas sözlerini şöyle sürdürdü:
“Uluslararası meşruiyet kararları ve (Kral Abdullah tarafından gerçekleştirilen ve Araplar ile Müslümanların uzlaşı sağladığı) 2002’deki Beyrut Zirvesi’nde açıklanan Arap Barış Girişimi temelinde ciddi müzakereler başlatılacak. Birleşmiş Milletler (BM) çatısı altında uluslararası bir barış konferansı yapmaya hazırız.”
Abbas, Filistin Devleti’nin başkanlık edeceği Arap Birliği toplantısı sırasında Arap Birliği ülkelerine Arap Barış Girişimi’ne olan bağlılıklarını teyit etme çağrısı yaptı.
Abbas, liderlerin konuşması sonrasında tarafların uzlaşı sağladığı bildirinin özetini oluşturdu.
Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye, hareketinin birliğe hazır olduğunu kaydetti. Heniyye, ilki Filistin evini düzenlemek, Filistin ulusal birliğini tesis etmek, tüm popüler, siyasi ve hukuki biçimlerinde direnişi yeniden tesis etmek, başta askeri direniş olmak üzere tüm halk, siyasi ve diğer şekillerle direniş davasını desteklemek için bu aşamadaki ulusal stratejinin 3 kanalda ilerlediğini söyledi. Heniyye, FKÖ’nün yeniden inşası da dahil tüm bu adımların atılması için komitelerin oluşturulması çağrısında bulundu.
İslami Cihad Hareketi’nin Genel Sekreteri Ziyad en-Nehale de Oslo Anlaşması’nın feshedilmesi, İsrail’in tanınmasından vazgeçilmesi ve direnişin başlatılması çağrısında bulunan on maddelik girişimini yeniden ortaya koydu.
Toplantının kapanış bildirisinde, tek bir demokratik siyasi sistem, tek bir otorite ve tek bir yasa üzerinde anlaşmaya varma, özgür ve adil seçimler yoluyla barışçıl otorite ilkesini pekiştirme ihtiyacı da dahil grupların öne sürdüğü birçok noktaya dikkat çekildi.
Bildiride, (Filistin ulusal birliği şemsiyesi altında herkesin katılımını sağlamak için, genel sekreterin de katılımıyla beş haftayı geçmeyen bir süre zarfında önerilerini Filistin Merkez Konseyi’nin yaklaşan oturumuna sunmak üzere) “Hepimizin güvenini kazanan, bölünmeyi sona erdirmek, uzlaşmayı ve ortaklığı sağlamak için stratejik bir vizyon sunan, dengeli ulusal figürlerden oluşan bir komite oluşturmaya karar verdik” ifadelerine yer verildi.
Hamas hareketi de nihai bildirinin doğru okunması gerektiğine dikkat çekti. Aynı şekilde İslami Cihad da bildirideki pratik adımlar hususunda hem fikir olduğunu duyurdu. Böylece Filistinli gruplar söz konusu başlıklarda ilk kez bir anlaşmaya varmış oldu.



Hamas yanlısı bir araştırmacının özür tweeti, destekçileri arasında öfkeye yol açtı

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini arayan İzzeddin el-Kassam Tugayları savaşçılarının yanında duran Filistinli bir çocuk, 1 Aralık 2025 (EPA)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini arayan İzzeddin el-Kassam Tugayları savaşçılarının yanında duran Filistinli bir çocuk, 1 Aralık 2025 (EPA)
TT

Hamas yanlısı bir araştırmacının özür tweeti, destekçileri arasında öfkeye yol açtı

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini arayan İzzeddin el-Kassam Tugayları savaşçılarının yanında duran Filistinli bir çocuk, 1 Aralık 2025 (EPA)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini arayan İzzeddin el-Kassam Tugayları savaşçılarının yanında duran Filistinli bir çocuk, 1 Aralık 2025 (EPA)

Hamas yanlısı Filistinli bir araştırmacının, hareketin siyasi büro üyelerinden birinden kamuoyu önünde özür dilemesi, özellikle bu özrün söz konusu üyenin siyasi bir açıklamasına yöneltilen eleştirinin ardından gelmesi nedeniyle Hamas destekçileri arasında tepkiye yol açtı.

Katar’da yaşayan ve Hamas’a desteğiyle bilinen Filistinli siyasi araştırmacı Mahmud Hamid el-İle, salı akşamı X platformunda, hareketin yine Katar’da bulunan siyasi büro üyesi Muhammed Nazzal’dan özür diledi. El-İle, özrünü bir ay önce aynı platformda Nazzal’ın Hamas’ın silahları ve Gazze Şeridi’ndeki geleceğine ilişkin açıklamalarının ardından paylaştığı bir mesajda yer verdiği ifade nedeniyle yaptı.

Krizin kökeni, geçen yıl ekim ayında Reuters’ın yayımladığı bir habere dayanıyor. Haberde, Nazzal’a Hamas’ın Gazze Şeridi’nde silah bırakıp bırakmayacağı sorulduğunda verdiği yanıt aktarılmıştı. Nazzal, “Evet ya da hayır diyemem” ifadesini kullanmış, ardından “Silah meselesi genel bir ulusal konudur ve yalnızca Hamas’la ilgili değildir. Sahada silahlı gücü olan başka gruplar da var” demişti.

Bu açıklamalar Hamas içinde geniş çapta tepki çekti. Tepki gösterenler arasında, sözlerin muğlaklığı nedeniyle eleştiriler yönelten araştırmacı Mahmud el-İle de vardı. El-İle, açıklamaların hem siyasi büro üyesi tarafından yapılmış olmasına hem de hareketin farklı kademelerindeki, özellikle Gazze’de yaşayan veya aslen Gazze kökenli olan diğer yöneticilerin tutumlarıyla çelişmesine dikkat çekmişti.

Nazzal’ın sözlerine yönelik itirazların büyümesi üzerine Hamas bir açıklama yayımlayarak beyanların ‘bağlamından koparıldığını’ bildirdi.

Paylaşımına gelen tepkilerin ardından birkaç gün sonra eleştirisini silmek zorunda kalan el-İle, krizin bu noktada sona erdiğini düşünüyordu.

Özrün sebebi neydi?

Ancak özrün yayımlanması, bunun nedenine ilişkin yeni soru işaretleri doğurdu. Daha sonra X platformundaki bazı Hamas yanlısı kullanıcıların paylaşımlarına ve Katar’daki hareket kaynaklarının Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamalara göre, olayın arka planında Muhammed Nazzal’ın attığı adım bulunuyor. Buna göre Nazzal, uzun yıllardır ikamet ettiği Doha’da Katar resmi makamlarına Mahmud el-İle hakkında şikâyette bulunarak, kendisine hakarette bulunduğu ve manevi zarar verdiği iddiasını gündeme getirdi.

ghy
Katar'ın başkenti Doha'da İsrail’in hava saldırısı düzenlediği bina (Reuters)

Kaynaklardan birine göre, pek çok kişi, aralarında bazı üst düzey yöneticiler de olmak üzere, arabuluculuk yaparak anlaşmazlığı çözmeye çalıştı, ancak Nazzal, kendisine yönelik ifadeler nedeniyle X platformu üzerinden kamuoyuna açık bir özür yayınlanmasında ısrar etti. Bu şart yerine getirilince, Nazzal’ın başka bir talepte bulunmaması ve anlaşmazlığın kapanması üzerinde uzlaşıldı. Buna rağmen Nazzal’ın ‘maddi tazminat talebinde ısrar ettiği’ ifade edildi.

Hareketle ilişkili başka kaynaklar ise ‘Mahmud el-İle’nin özrünün krizi çözmek için yalnızca ilk adım olduğunu, sürece müdahil olan bazı kişilerin Nazzal’ın öfkesini yatıştırmak ve onu şikâyeti geri çekmeye ikna etmek amacıyla el-İle’yi bu yöne yönlendirdiğini’ aktardı.

Aktivistler arasında öfke

Hamas’ın içinden ve dışından birçok isim özür meselesine tepki gösterdi. Tepki verenler arasında Filistinli gazeteci Muna Havva da vardı. Havva, sosyal medya hesabında, “Filistin’deki özgürlük hareketlerinin tarihinde, ne yaşanırsa yaşansın, bir liderin kendi mensuplarından birini üçüncü bir tarafa ya da başka bir otoriteye şikâyet ettiği tek bir örnek dahi yoktur. Bu davranış ne ulusal örgütlerin ahlakıyla ne de kabile geleneklerinde kabul gören en basit sığınma kurallarıyla bağdaşır. Utanç verici, acı verici, üzücü” diye yazdı.

Havva bir başka paylaşımında ise şu ifadeleri kullandı: “İsrail’in bugünkü genişlemesi kadar tehlikeli bir dönem görülmedi; tarih de Gazze’de halkımızın yaşadığı kadar vahim bir katliama tanıklık etmedi. Bu felaketin ortasında, halkımızın önde gelen isimlerinden biri, bir gencin attığı bir tweet yüzünden onu başka bir devlete şikâyet ediyor; geçimini ve güvenliğini riske atıyor. ‘Direniş’in liderleri halkımızdan ateş altında direnmelerini isterken, tek bir eleştiri cümlesine dahi tahammül edemiyor.”

Ayrıca Hamas gibi gruplara verdiği destekle bilinen aktivist Cemil Mikdad da konuya ilişkin paylaşım yaptı. Mikdad, “Hamas’tan bir yönetici, Katar’da yaşayan bir Filistinliyi, hakkında Katar mahkemelerinde dava açtıktan sonra uzun bir özür metni yayımlamaya zorladı; üstelik yalnızca kendisini eleştirdiği bir önceki paylaşım yüzünden!” ifadesini kullandı. Mikdad sözlerini şöyle sürdürdü: “Harika gerçekten… Nereye geldik? Halk olarak eleştirme hakkına sahip olduğumuz ve bizi dinlemekle yükümlü olan liderlerimiz, şimdi Arap mahkemelerini bize karşı bir güç olarak kullanıyor. Bu da ne demek oluyor? Siz ne hale geldiniz böyle, cahiller?!”

Hamas’ın silahlı yapısının geleceği, hareketin üst düzey isimlerinin açıklamalarında uzun süredir farklılık gösteren bir başlık olarak öne çıkıyor. Hamas’ın yurt dışı sorumlusu Halid Meşal, geçtiğimiz cumartesi günü İstanbul’da düzenlenen bir panelde, “Hamas’ın ancak bir Filistin devleti kurulması hâlinde silah bırakabileceğini” söyledi.

Buna karşın, Meşal’in açıklamasından yalnızca bir gün sonra, Hamas yetkilisi Basim Naim AP’ye yaptığı değerlendirmede, hareketin kapsamlı bir güvenlik ve siyasi düzenlemenin parçası olmak kaydıyla ‘silahların depolanması ya da dondurulması gibi seçeneklerin görüşülmesine açık olduğunu’ belirtti.

Hamas’ın siyasi büro üyelerinden Husam Bedran ise salı günü yaptığı açıklamada, sürecin ikinci aşamaya geçmesinin ‘İsrail’in ihlalleri durdurmasına’ bağlı olduğunu ifade etti. Öte yandan Hamas’ın birçok lideri ve sözcüsü, aralarında Halil el-Hayye ve Hazım Kasım’ın da bulunduğu isimler, hareketin ikinci aşamaya geçmeye ‘hazır olduğunu’ vurgulayan açıklamalarını sürdürdü.


Amerika Birleşik Devletleri'nin Gazze'de yakın zamanda ikinci aşamanın yaşanacağına dair beklentileri

Filistinliler, dün Gazze şehrinde fırtınanın ardından sular altında kalan caddeden geçmek için bir aracın çektiği el arabasına biniyorlar (AP)
Filistinliler, dün Gazze şehrinde fırtınanın ardından sular altında kalan caddeden geçmek için bir aracın çektiği el arabasına biniyorlar (AP)
TT

Amerika Birleşik Devletleri'nin Gazze'de yakın zamanda ikinci aşamanın yaşanacağına dair beklentileri

Filistinliler, dün Gazze şehrinde fırtınanın ardından sular altında kalan caddeden geçmek için bir aracın çektiği el arabasına biniyorlar (AP)
Filistinliler, dün Gazze şehrinde fırtınanın ardından sular altında kalan caddeden geçmek için bir aracın çektiği el arabasına biniyorlar (AP)

ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz dün Kudüs'te yaptığı açıklamada, Başkan Donald Trump'ın Gazze barış planının ikinci aşamasına ilişkin gelişmeler hakkında "yakında" duyurular beklediğini belirterek, Washington'un Hamas'ın yeniden yapılanmasına izin vermeyeceğini vurguladı.

Waltz, planın ana bileşenlerinin, hizmetleri yönetecek teknokrat bir Filistin yönetimi, ilgili tarafların maliyetleri karşılamasını sağlayacak bir finansman mekanizması ve son olarak uluslararası bir istikrar gücü olduğunu açıkladı.


İsrail, Gazze'ye gönderilecek yardımlar için Ürdün ile olan sınır kapısını yeniden açtı

Kral Hüseyin Köprüsü ile Ürdün arasındaki sınır geçişi (AFP)
Kral Hüseyin Köprüsü ile Ürdün arasındaki sınır geçişi (AFP)
TT

İsrail, Gazze'ye gönderilecek yardımlar için Ürdün ile olan sınır kapısını yeniden açtı

Kral Hüseyin Köprüsü ile Ürdün arasındaki sınır geçişi (AFP)
Kral Hüseyin Köprüsü ile Ürdün arasındaki sınır geçişi (AFP)

İsrail ve Filistinli yetkililer AFP'ye verdikleri demeçte, İsrail'in, Gazze'ye yardım taşıyan kamyonlar için Ürdün ile işgal altındaki Batı Şeria arasındaki Kral Hüseyin Köprüsü (Allenby Köprüsü) sınır kapısını, kapanmasından yaklaşık üç ay sonra dün yeniden açtığını söyledi.

İsrail, eylül ayında Ürdünlü bir sürücünün sınırda ateş açarak iki İsrail askerini öldürmesinin ardından sınır kapısını kapatmıştı. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre birkaç gün sonra, sınır kapısı bireysel geçişlere yeniden açıldı, ancak savaşın harap ettiği Gazze Şeridi'ne yönelik insani yardımlara kapalı kaldı.

İsrail hükümetinin Topraklardaki Hükümet Faaliyetleri Koordinatörlüğü (COGAT) sözcüsü, "Allenby Köprüsü sınır kapısı bugün açıldı ve kamyonlar Allenby Köprüsü'nden Gazze'ye geçiyor" dedi. Adının açıklanmasını istemeyen bir Filistinli yetkili de sınır kapısının yeniden açıldığını doğruladı.

Yetkilinin açıklamasına göre, salı günü çimento ve yapım malzemesi taşıyan 96 kamyonun geçişine izin verildi. Dün ise insani yardım taşıyan 20 kamyon bu sınır kapısından giriş yaparken, inşaat sektörü için kumun da bugün girişine izin verilmesi bekleniyor.

Sınır kapısının kapatılmasından bu yana Ürdünlü yetkililer, Batı Şeria'nın kuzeyindeki Şeyh Hüseyin sınır kapısından Gazze'ye yardım ulaştırabildiklerini söylüyor. Salı günü bir İsrailli yetkili, Ürdün'den Allenby Köprüsü sınır kapısından mal ve yardım transferinin yakında yeniden başlayacağını söyledi.

Yetkili şöyle devam etti: “Gazze Şeridi'ne giden tüm yardım kamyonları, kapsamlı bir güvenlik kontrolünden geçtikten sonra, refakat ve güvenlik eşliğinde seyahat edecek… Ürdünlü sürücüler ve kargolar için güvenlik kontrolü ve kimlik doğrulama prosedürleri sıkılaştırıldı. Geçişi güvence altına almak için özel güvenlik güçleri görevlendirildi.”

Ürdün Vadisi'ndeki sınır geçişi, Batı Şeria'dan Filistinlilerin İsrail topraklarına geçmeden ayrılmalarına olanak tanıyan tek geçiş noktasıdır.

İsrail, özel izinleri olmadığı sürece Filistinlilerin havaalanlarından geçmesine izin vermiyor.