Türkiye ve İran’dan PKK/PJAK’a karşı ortak hareket vurgusu

Fotoğraf (Arşiv_İHA)
Fotoğraf (Arşiv_İHA)
TT

Türkiye ve İran’dan PKK/PJAK’a karşı ortak hareket vurgusu

Fotoğraf (Arşiv_İHA)
Fotoğraf (Arşiv_İHA)

Türkiye ve İran, PKK ve İran’daki kolu PJAK’ın yanı sıra bölgedeki diğer terör örgütlerinin faaliyetleriyle mücadele alanında işbirliği ve koordinasyona olan bağlılıklarını vurguladı.
8 Eylül’de video konferans aracılığıyla düzenlenen Türkiye-İran Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi’nin 6. toplantısına başkanlık eden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani toplantının ardından ortak bir bildiri yayımladı.
Söz konusu bildiride, “Ortak sınırlarda bulunan PKK/PJAK ve diğer terör örgütlerinin unsurlarının eylemlerine karşı mevcut işbirliği mekanizmalarından tam olarak istifade etmenin ve terörizme ve örgütlü suça karşı sonuç odaklı işbirliği amacıyla, ortak operasyonlar dahil, eşgüdüm içinde adım atmanın her iki ülkenin sorumluluğunda olduğunu vurgulamışlardır” denildi.
Türkiye ve İran, daha önce Kuzey Irak’taki PKK bölgelerine yönelik ortak askeri operasyonlar düzenlemişti. Türkiye ayrıca, sınırlarını PKK karşı koruduğu gerekçesiyle Haziran ayı ortasında Kuzey Irak’ta başlattığı Pençe-Kaplan Harekatı’nı sürdürüyor. Bağdat hükümetinin defalarca itiraz etmesine rağmen harekat durmadı.
Ortak bildiride Suriye konusunda ise, “Taraflar Suriye'nin egemenliği, bağımsızlığı, birliği ve toprak bütünlüğüne olan kuvvetli taahhütlerini vurgulayarak, Suriye ihtilafının Astana formatı çerçevesindeki tüm anlaşmalar doğrultusunda ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararıyla uyumlu bir siyasi süreç yoluyla çözüme kavuşturulabileceğine dair inançlarını teyit etmişlerdir” ifadeleri kullanıldı.
Türkiye ve İran’ın, İsrail-Filistin ihtilafının kapsamlı, adil ve kalıcı çözümüne sarsılmaz desteğinin vurgulandığı ortak bildiride, başkenti Kudüs olan bağımsız ve egemen bir Filistin devletinin kurulmasına olan ihtiyaç tekrar edilerek, üçüncü ülkelerin Filistin davasını zayıflatma girişimlerine karşı Filistin’e verilen destek ifade edildi.
Ekonomi konusunda ise “İkili ticaret hacminde Kovid-19 dahil olumsuz küresel koşullarından kaynaklanan azalma eğiliminin tersine çevrilmesini teminen ortak çabaları yoğunlaştırma, bu çerçevede Karma Ekonomik Komisyon, Kara Ulaştırması Ortak Komisyonu gibi mekanizmalardan tam olarak istifade etme ve yeni ekonomik işbirliği alanları geliştirilmesi yönündeki taahhütlerini yinelemişlerdir” denildi.

İranlı aktivist Meryem Şeriatmedari serbest bırakıldı
İran’da zorunlu başörtüsünü protesto ederek, sokakta başörtüsünü çıkardığı için hakkında yakalama kararı olan İranlı aktivist Meryem Şeriatmedari birkaç gün önce Denizli’de gözaltına alınmasının ardından serbest bırakıldı.
Denizli Göç İdaresi yetkilileri, İranlı aktivistin serbest bırakıldıktan sonra sınır dışı edilmeyeceğini ve gözaltı nedeninin oturma izninin sona ermesi ve yenilenmemesi olduğunu bildirdi.
İran’daki zorunlu başörtüsünü protesto eden ‘İnkilap Caddesi Kızları’ olarak bilinen hareketin üyelerinden olan Şeriatmedari, geçtiğimiz Pazartesi günü gözaltına alındığı sırada polis aracı içerisinde çektiği video ile sınır dışı edileceğini söyleyerek yardım çağrısında bulunmuştu.
İran’dan ayrıldığından beri Denizli’de ikamet eden Şeriatmedari, polisin kendisini gerekli ikamet belgelerine sahip olmadığı gerekçesiyle gözaltına alındığını belirterek, “Bunun bir sebebi yok. İsmim sistemde yer alıyor ama kontrol etmeyi reddediyorlar. Sınırdışı amaçlı olarak sebepsiz yere birkaç kişiyi seçtiler. Sadece bu haberi paylaşmanızı istiyorum. Bana ancak bunu paylaşarak yardım edebilirsiniz” demişti.
Bunun ardından Türkiye’deki kadın örgütleri, sosyal medyada Şeriatmedari’nin ülkesine iade edilmemesini talep eden açıklamalar yapmıştı.



Afgan kadınlar gizli geçim yolları arıyor

2023'te verilen "Bir ay içinde güzellik salonları kapanacak" talimatı üzerine kadınlar zor durumda kaldı (AFP)
2023'te verilen "Bir ay içinde güzellik salonları kapanacak" talimatı üzerine kadınlar zor durumda kaldı (AFP)
TT

Afgan kadınlar gizli geçim yolları arıyor

2023'te verilen "Bir ay içinde güzellik salonları kapanacak" talimatı üzerine kadınlar zor durumda kaldı (AFP)
2023'te verilen "Bir ay içinde güzellik salonları kapanacak" talimatı üzerine kadınlar zor durumda kaldı (AFP)

ABD'nin Ağustos 2021'de Afganistan'dan çekilmesiyle önce Kabil'i daha sonra da ülkenin tamamını ele geçiren Taliban, Batı medyasında kadınlara yönelik yasaklarıyla konuşuluyor.

Washington Post, ailesinin geçimini sağlamak zorunda olan kadınların muhtemel cezaları da göze alarak gizli güzellik salonlarında faaliyetlerini sürdürdüğünü bildiriyor. 

22 yaşındaki Simin, otomobillerini evinden birkaç sokak ötede park etmelerini, devriye gezen askerlere dikkat etmelerini ve evine geldiklerinde kısık sesle seslenmelerini müşterilerinden istediğini anlatıyor. 

2020'de liseden mezun olduğunda hayallerini kalp cerrahlığının süslediğini ancak bunu gerçekleştiremeyince rotasını güzellik salonu işletmeciliğine çevirdiğini söylüyor:

Biz bu salonu o kadar büyük bir umut ve sevgiyle açtık ki… Kapatmamız gerektiği söylendiğinde ne hissettiğimi anlatacak herhangi bir kelime yok.

2021'de iktidarı yeniden ele geçiren Taliban, kadınların 6. sınıftan sonra eğitim almasını, devlet dairelerinde çalışmasını ve belirlenenlerin haricinde kıyafetler giymesini hızlıca yasakladı. 

Kuaförler ve güzellik salonlarının bir süre vitrinleri kapalı hizmet vermesine müsaade edilirken Simin de bu sektöre girmiş. 

Ancak Temmuz 2023'te alınan kararla birlikte ülkedeki yaklaşık 12 bin salon kapatılmak zorunda bırakıldı. 

Taliban makyaj, kaş aldırma ve peruğu hem "şeriata aykırı" buluyor hem de evlilik öncesi damat aileleri için maddi bir yük sayıyor.

Simin, babası ve erkek kardeşinin işsiz olması nedeniyle, gizli de olsa kız kardeşiyle birlikte hizmet vermeyi sürdürdüğünü belirtiyor:

Taliban bizi bulacak diye korkuyorum ama başka bir çarem yok. Ailemizin tek gelir kaynağı bu.

Taliban, Simin gibi kadınlara ne gibi cezalar verileceğini net bir şekilde açıklamadı. Birleşmiş Milletler raporları, 2023'te güzellik salonunu kapatmayan kadınların gözaltına alındığını bildiriyor. 

30 yaşındaki Sawita, Taliban'dan korkanlardan. Yasak üzerine salonunu kapatıp deri ürünlerine odaklanan bir terzi olmuş.

Tek başına engelli annesine ve 5 kardeşine bakmak zorunda kaldığını zira babasının da 8 yıl önce Taliban'ın düzenlediği bir intihar saldırısında öldüğünü aktarıyor. 

Kabil'deki bir bodrum katında diğer kadınlara nasıl ayakkabı ve çanta yapılacağını öğreten Sawita, o kadar az para kazanıyor ki ailesiyle birlikte tek odalı bir eve taşınmak zorunda kalmış:

Erken uyanıp Kuran okuduktan sonra kendi işime gittiğim eski hayatımı özlüyorum. Benim özgürlük anlayışım buydu.

Taliban, kadınları işgücünden çıkarma niyetini gizlemiyor. Çalışma ve Sosyal İşler Bakan Yardımcısı Mevleviddin Muhammed Hakbin, 2023'te "Afganların yüzde 95'i kadınlarının işe gitmesini istemiyor" derken geriye kalan yüzde 5'in beyinlerinin Batı tarafından yıkandığını savunmuştu. 

Son dönemdeyse cinsiyet ayrımcılığı politikalarına karşı çıkmayacak şekilde, kadınların "yalnızca onlara yönelik sektörlerde" çalışmasına izin veriliyor. 

Kadınlar erkeklerin giremediği pazarlar, okullar, hastaneler ve cezaevlerinde görev yapabiliyor. 

Fariba Nuri, bu durumdan memnun olanlardan. 50 yaşındaki girişimci, kadınlara pazar tezgahı açma gibi iş kurma tavsiyeleri veriyor. Taliban için "Bize çalışmamızı söylüyorlar ve yardımcı da oluyorlar" diyor. 

Bazı kadınlar da internet üzerinden ticarete başlamış. 23 yaşındaki Beheşta, kozmetik ürünleri ve takı sattığını anlatıyor. Ancak Donald Trump'ın iktidara gelişinin dış yardımları da azaltmasıyla birlikte ülkenin ekonomisi kötüye gidince onların da işleri azalmış.

Adını vermek istemeyen bir kadınsa eskiden Dünya Bankası'nda çalıştığını belirterek "İşe başvurmayı bıraktım. Burada umut kalmadı" ifadesini kullanıyor. 

Independent Türkçe, Washington Post, AP