Irak’ta aktivist kaçırıldı gösteriler alevlendi

Kaçırılan aktivist Sacid el Iraki (Facebook)
Kaçırılan aktivist Sacid el Iraki (Facebook)
TT

Irak’ta aktivist kaçırıldı gösteriler alevlendi

Kaçırılan aktivist Sacid el Iraki (Facebook)
Kaçırılan aktivist Sacid el Iraki (Facebook)

Irak’ın güneyindeki Zikar vilayetinin kent merkezi Nasıriye’de yeniden gösteriler düzenlendi. Nasıriye geçtiğimiz yıl Ekim ayında Irak’ta protesto hareketlerinin ana kalelerinden biri olup önümüzdeki ay gösterilerin birinci yılı vesilesiyle yeniden hareketlilik yaşayabilir. Nasıriye’de kimliği belirsiz silahlı bir grubun sivil aktivist Sacid el-Iraki’yi kaçırması ve arkadaşını yaralamasıyla yaşanan gerilim sebebiyle yeni gösteriler düzenleniyor.
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi, hükümetin, göstericiler sırasında güvenlik güçleri tarafından 500'den fazla kişinin öldürüldüğü ve yaklaşık 25 bin kişinin yaralandığı protesto hareketinin kurbanlarını anmak için başkent Bağdat ve Nasiriye'de  anıt yapma niyetini açıkladı.
Aktivistlere göre, Nasıriye şehri dün, göstericilerin Fırat Nehri üzerindeki iki yakayı birbirine bağlayan köprüleri kesmelerinin yanı sıra yerel yetkililere ve polise kaçırılan aktivistin serbest bırakılması için baskı yaptı.
Nasıriye’deki bazı göstericiler, başkent Bağdat’ta ABD hava güçleri tarafından öldürülen İran Devrim Muhafızlarına bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleyman ve Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis aşiret üyelerini, kaçırılma olayının arkasında olmakla suçluyor. Zikar polisi isi herhangi bir partiyi ve aşireti suçlamıyor.
Polis Amiri Tuğgeneral Hazım el Vaaili konuyla ilgili dün yaptığı açıklamada, sivil aktivistin kaçırılmasına neden olan faillerin yakalanması adına tüm güvenlik birimlerinin alarm durumuna geçtiğini söyledi. Amir, “Elimizdeki bilgiler, meydana gelen adam kaçırma olayının, tedavi gören ve hastaneden ayrılan Sacid el-Iraki'ye refakat eden kişilerden birinin yaralanmasına neden olduğunu gösteriyor” dedi.
Nasıriye kentinden akademisyen ve aktivist Abdulvahhab el-Hamdani Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Sacid el Iraki’nin Nasıriye’nin en önde gelen aktivistlerinden biri olduğunu, radikal İslami partilere yönelik sert eleştiriler yönelttiğini ve daha önce suikast tehditleri aldığını ancak buna rağmen durmadığını belirtti. Hamdani açıklamasında, Sacid’in  bir arkadaşıyla birlikte Nasıriye’nin merkezindeki el Hububi Meydanı’nda daha önce vurulan bir arkadaşının yanına gittiğisırada kaçırıldığını ve yanındaki arkadaşının ise yaralandığını ifade etti.
Yetkili olayın Nasıriye’nin kuzeyinde meydana geldiğini ve burada İbrahimi aşiretinin bulunduğunu vurguladı. Kabileye mensup kişilerin Sacid’in kaçırılma olayının arkasında olan isimler olduğu düşünülüyor. Polis unsurlarının ise Sacid el-Iraki’nin serbest bırakılması için kaçıran kimselerle görüşme yaptığından bahsediliyor.



Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.