İran Cumhurbaşkanı Ruhani'den BM'de "yaptırım" tepkisi

İran Cumhurbaşkanı Ruhani'den BM'de "yaptırım" tepkisi
TT

İran Cumhurbaşkanı Ruhani'den BM'de "yaptırım" tepkisi

İran Cumhurbaşkanı Ruhani'den BM'de "yaptırım" tepkisi

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, tüm dünyanın zor bir dönemden geçtiğini belirterek, "Ama benim milletim dünya ile iş birliği yerine en ağır yaptırımlarla karşı karşıya ve kendisine yönelik tüm uluslararası anlaşmalar ihlal edilmekte" dedi.
Birleşmiş Milletler 75. Genel Kurulu toplantısında sanal yolla ülke liderlerinin konuşmaları devam ediyor. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani konuşmasında tüm dünyanın zor bir dönemden geçtiğini belirterek ülkesine yönelik uygulanan yaptırımlara değindi. Ruhani, "Ama benim milletim dünya ile iş birliği yerine en ağır yaptırımlarla karşı karşıya ve kendisine yönelik tüm uluslararası anlaşmalar ihlal edilmekte" şeklinde konuştu.

"Floyd'un boynuna konulan o diz, her gün özgür milletlerin boğazına konulmakta"
Geçtiğimiz Mayıs ayında ABD polisinin siyahi George Floyd'a yönelik uyguladığı şiddetin kendileri için tanıdık olduğunu belirten Ruhani, “Şahsın boynuna konulan o diz, her gün özgür milletlerin boğazına konulmakta. İran milleti yıllardır bununla mücadele etmekte. İran barış ve istikrarı koruyarak her zaman diplomasiye kapılarını açık bırakmıştır" ifadelerini kullandı.
İran'ın bölgede her zaman terör örgütleri ile mücadele ettiğini ve barıştan yana olduğunu vurgulayan Ruhani, “2003 yılından bu yana Irak'a destek verdik ve DEAŞ terörü ile ABD işgali karşısında Irak halkının yanında olduk. Yine Suriye'de barış için 4 maddelik planımızı sunduk. Rusya ve Türkiye ile birlikte Astana sürecini başlattık” dedi.

"ABD'nin tüm ihlallerine rağmen anlaşmaya bağlı kaldık"
Ruhani, ülkesinin tüm yaptırımlara ve tehditlere rağmen barış ve istikrarı koruduğunu belirterek, “Uzatılan barış eline savaş karşılığı verilemez. 2015 yılında nükleer anlaşma ile en büyük diplomatik başarı elde ettik. ABD'nin tüm ihlallerine rağmen anlaşmaya bağlı kaldık. Böyle bir millete yaptırım uygulanamaz" dedi.
Ruhani, "Barışa verilecek karşılık savaş olamaz. Saddam ile mücadele etme iddiasıyla bölgeye geldiler ama bölgede büyük bir canavar oluşturdular. DEAŞ terör örgütü ile mücadele iddiasında bulundular ama bu terörü kendileri meydana getirdi” şeklinde konuştu.



Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)
TT

Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)

İran'ın kuzeybatısında pazartesi günü meydana gelen helikopter kazasında Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile birlikte hayatını kaybettiği açıklanan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tahran'ın İsrail ve Batı karşıtı politikalarının ateşli bir savunucusuydu.

Reisi, 60 yaşındaki Abdullahiyan’ı Ağustos 2021'de atadı.

2013'ten 2021'e kadar bu görevi yürüten Muhammed Cevad Zarif'in yerine geçmek gibi zor bir görevi vardı; Zarif, önde gelen aktif bir diplomat, akıcı bir İngilizce konuşan, uluslararası çevrelerde tanınan bir yüz ve İran'ın dış politikasını yöneten deneyimli bir isimdi.

İran devlet televizyonu Emir Abdullahiyan'ı, Tahran tarafından yönetilen ve Lübnan Hizbullah'ı, Filistinli Hamas ile İslami Cihad hareketleri ve Iraklı silahlı gruplar gibi İran'ın ezeli düşmanı İsrail karşıtı grupların yer aldığı "Direniş Ekseni'nden üst düzey bir diplomat" olarak tanıttı.

Emir Abdullahiyan atandığı gün yaptığı açıklamada, bu grupların "İran'ın müttefikleri" olduğunu ve "onları güçlendirmenin hükümetin gündeminde olduğunu" söyledi.

Kapsamlı geziler

Ekim 2023'te İsrail ile Hamas arasında Gazze'de savaşın başlamasından beri bölgeye yaptığı ziyaretleri yoğunlaştırdı. Tahran, İsrail'e karşı Filistin hareketini ve savaşın çıkmasına yol açan 7 Ekim 2023 operasyonuna desteğini gizlemedi, ancak aynı zamanda bu operasyonun içinde yer almadığını da vurguladı.

Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)

Geçtiğimiz nisan ayında, Tahran'ın Yahudi devletini sorumlu tuttuğu ve Şam'daki İran konsolosluk binasını yerle bir eden hava saldırısına karşılık olarak, İran'ın İsrail'e 300'den fazla insansız hava aracı ve füzeyle gerçekleştirdiği benzeri görülmemiş saldırıyı savundu.

İran'ın tepkisinin "meşru savunma ve uluslararası hukuk çerçevesinde" gerçekleştirildiğini söyledi.

Emir Abdullahiyan daha sonra İsrail'in İran'ın orta kesimindeki İsfahan eyaletine bir misilleme amaçlı saldırı düzenlediğine dair haberleri "çocuk oyuncağı" diyerek küçümsedi.

İzolasyonun Azaltılması

Mesleki kariyeri boyunca Devrim Muhafızları ile olan yakın ilişkileriyle tanınan Emir Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu olan Kudüs Gücü'nün komutanı ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan kariyeri boyunca Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu. Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü'nün komutanı olan ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan, üç yıl boyunca İran'ın uluslararası sahnedeki izolasyonunu azaltmak ve ABD yaptırımlarının ülkesinin ekonomisi üzerindeki etkisini azaltmak için çalıştı.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Çin'in himayesindeki bir anlaşma çerçevesinde Mart 2023'te Suudi Arabistan ile uzlaşmaya varılmasına yol açan süreçte kilit bir figür olmasa da İran'ın Arap komşularıyla ilişkilerin geliştirilmesinde rol oynadı.

1964 yılında Tahran'ın doğusundaki Damgan şehrinde doğan Abdullahiyan, 1991 yılında Tahran Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun oldu.

1997-2001 yılları arasında Irak'ta ve 2007-2010 yılları arasında ise Bahreyn'de görev yaptı.

2011'den bu yana Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Bu görevinde, Ali Ekber Salihi (Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın ikinci hükümetinde) ve Zarif (Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin ilk hükümetinde) gibi iki farklı bakanla çalıştı.

Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri) Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri)

Ancak 2016 yılında Zarif onu görevden aldı. Bu hareket muhafazakârlar tarafından, Ruhani ve bakanına yönelik büyük eleştiriler yapılmasına neden oldu.

ISNA'ya göre daha sonra Umman Büyükelçiliği görevini reddetti ve 2021 yılında Dışişleri Bakanlığı'na gelmeden önce, Meclis Başkanı'nın uluslararası işlerden sorumlu özel yardımcısı olarak çalışmaya başladı.

Emir Abdullahiyan, uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerini kısıtlayan 2015 anlaşmasının çökmesinin ardından, Washington'un 2018'de eski Başkan Donald Trump tarafından anlaşmadan çekilmesi sonrasında, İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerin yeniden başlatılması çabalarına dahil oldu.