Hubble Uzay Teleskobu'nun yeni Jüpiter fotoğrafındaki çarpıcı ayrıntılar bilim insanlarını şaşırttı

Jüpiter'in giderek küçüldüğü söylenen kırmızı lekesi, Hubble'ın yeni karesinde tüm ihtişamıyla görülüyor (NASA)
Jüpiter'in giderek küçüldüğü söylenen kırmızı lekesi, Hubble'ın yeni karesinde tüm ihtişamıyla görülüyor (NASA)
TT

Hubble Uzay Teleskobu'nun yeni Jüpiter fotoğrafındaki çarpıcı ayrıntılar bilim insanlarını şaşırttı

Jüpiter'in giderek küçüldüğü söylenen kırmızı lekesi, Hubble'ın yeni karesinde tüm ihtişamıyla görülüyor (NASA)
Jüpiter'in giderek küçüldüğü söylenen kırmızı lekesi, Hubble'ın yeni karesinde tüm ihtişamıyla görülüyor (NASA)

Hubble Uzay Teleskobu, giderek yaşlanıyor ama hala kozmosun en muhteşem görüntülerini elde etmeyi başarıyor. Teleskop şimdi de güçlü gözlerini Jüpiter’e dikti ve şimdiye kadar yakaladığı en iyi karelerden birini sundu.
Fotoğrafta devasa gezegenin büyük kırmızı lekesiyle ondan biraz daha küçük beyaz lekesi çarpıcı bir netlikte görülüyor. Aslında bu çok şaşırtıcı bir durum. Çünkü önceki araştırmalar, kırmızı lekeyi meydana getiren fırtınanın son demlerini yaşadığını ve biz ölmeden önce ölebileceğini ortaya koymuştu.
Hubble ekibiyse kırmızı lekenin hala Dünya’yı yutabilecek kadar büyük olduğunu ve “küçülme hızının yavaşlamış gibi göründüğünü” ifade ediyor. Ekip, lekedeki küçülmenin nedeninin “tam bir muamma” olduğunu da ekliyor.
Fotoğrafta ayrıca, bilim dünyası için yeni olan bir fırtına ve çılgınca dönen gazlar da yer alıyor. Yeni fırtına gezegenin sağ üst köşesinde bulunuyor ve damla benzeri bir şekle sahip.
Hubble ekibi, yeni fırtınayı şu sözlerle açıklıyor:
"Hubble’ın yeni görüntüsünün benzersiz ve heyecan verici bir ayrıntısı. Orta kuzey enlemlerinde, saatte 560 kilometre hızla hareket eden parlak, beyaz ve (sağa doğru) yayılmış bir fırtınayı gösteriyor."
Fotoğraftaki ayrıntılar bu kadarla da kalmıyor. Gezegenin yaşama ev sahipliği yapma ihtimaliyle ünlü uydusu Europa da arka planda boy gösteriyor.
Uyduda bulunduğu düşünülen okyanuslar, Dünya dışı yaşamın keşfi için en güçlü adaylardan biri. Europa’nın yüzeyi buz tabakasıyla kaplı olsa da bilim insanları, tabakanın altında büyük bir okyanus olabileceğini söylüyor.
Independent Türkçe, BGR



Yapay zekanın bulduğu malzeme, bataryalarda devrim yaratabilir

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

Yapay zekanın bulduğu malzeme, bataryalarda devrim yaratabilir

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Bilim insanları, yapay zekanın bataryaları dönüştürebilecek yeni malzemeler keşfettiğini iddia ediyor.

Batarya teknolojisi, daha sürdürülebilir bir dünyaya doğru ilerlemenin anahtarı olabilir. Araştırmacılar, bataryaların daha iyi elektrikli araçların yanı sıra telefonlar gibi daha küçük teknolojik aletleri de dönüştürmenin önemli bir yolu olabileceğini umuyor.

Ancak mevcut batarya teknolojimiz de kusurlu. Cihazlarımızın çoğuna güç veren lityum iyon piller nispeten düşük yoğunluklu, zamanla enerji kaybediyor ve ısıyla diğer değişikliklere karşı hassas.

Araştırmacıların bu sorunları çözeceğini umduğu şeylerden biri, çok değerlikli bataryalar. Bu bataryalar, lityum iyon pillere kıyasla daha kolay bulunabilen elementler kullandığından, daha ucuz, daha kolay ve daha temiz üretilebilir.

Dahası, onları çalıştıran teknoloji, bu bataryaların mevcutlara kıyasla daha verimli ve daha yüksek kapasiteli olacağını gösteriyor.

Ancak bataryada kullanılan çok değerlikli iyonların daha büyük boyutu ve daha yüksek elektrik yükü, bunların bir pile dahil edilmesini zorlaştırabilir.

Araştırmacılar, ChatGPT gibi sistemlerde kullanılana benzer bir teknoloji olan üretken yapay zekayı, bu sorunu çözebilecek yeni malzemeler bulmak için kullandı.

New Jersey Teknoloji Enstitüsü'nden Dibakar Datta, "En büyük engellerden biri umut vadeden batarya kimyalarının eksikliği değil, milyonlarca malzeme kombinasyonunu test etmenin imkansızlığıydı" dedi.

Bu uçsuz bucaksız alanda araştırma yapmak ve çok değerlikli pilleri gerçekten pratik hale getirebilecek birkaç yapıyı tespit etmek için hızlı ve sistematik bir yol olarak üretken yapay zekaya yöneldik. Bu yaklaşım, binlerce potansiyel adayı hızla keşfetmemizi sağlayarak, lityum iyon teknolojisine daha verimli ve sürdürülebilir alternatifler arayışımızı önemli ölçüde hızlandırıyor.

Araştırmacılar, farklı olası malzemeleri ve bu tür pillerde işe yarayıp yaramayacaklarını incelemek için bir yapay zeka sistemi kullandı.

Profesör Datta, "Yapay zeka araçlarımız, olağanüstü umut vadeden 5 yepyeni gözenekli geçiş metali oksit yapısını ortaya çıkaran keşif sürecini önemli ölçüde hızlandırdı" dedi.

Bu malzemeler, bu hacimli çok değerlikli iyonları hızlı ve güvenli bir şekilde hareket ettirmek için ideal olan geniş ve açık kanallara sahip ve bu, yeni nesil piller için kritik bir atılım.

Malzemeleri yapay zekayla bulan araştırmacılar, gerçek dünyada kullanabileceklerinden emin olmak için daha geleneksel simülasyonlarla kontrol etti.

Çalışma, Cell Reports adlı akademik dergide yayımlanan "Generative AI for discovering porous oxide materials for next-generation energy storage" (Yeni nesil enerji depolama için gözenekli oksit malzemeleri yapay zekayla keşfetmek) başlıklı yeni makalede yer alıyor.

Independent Türkçe