Kuveyt’te Nevvaf el-Ahmed dönemi

Yeni Emir bugün Ulusal Meclis’in önünde yemin edecek.

Kuveyt’in merhum lideri Şeyh Sabah el-Ahmed el-Cabir es-Sabah. (AP)

Kuveyt dün akşam Emir Şeyh Sabah el-Ahmed el-Cabir es-Sabah’ı son yolculuğuna uğurladı. 70 yılı aşkın siyasi yaşantısının 14 yılında Kuveyt Emiri olarak görev yapan Sabah, 91 yaşında ABD’de yaşamını yitirdi.
Kuveyt Emirlik Divanı, Şeyh Sabah el-Ahmed el-Cabir es-Sabah’ın ölümünü duyururken Kuveyt Bakanlar Kurulu da dün akşam Veliaht Prens Şeyh Nevvaf el-Ahmed el-Cabir es-Sabah’ın ülkenin yeni Emiri olarak yönetime geçtiğini bildirdi.
Başbakan Yardımcısı ve İçişleri Bakanı Enes Salih tarafından okunan Bakanlar Kurulu’nun açıklamasında “Anayasa hükümlerine göre Bakanlar Kurulu Veliaht Prens Majesteleri Şeyh Nevvaf el-Ahmed el-Cabir es-Sabah’ı Kuveyt devletinin yeni emiri ilan ediyor” ifadeleri yer aldı.
Bakanlar Kurulu dün itibariyle ülkede 40 günlük yas ilan etti. Devlet kurumlarının da 3 gün süreyle kapalı kalacağı duyuruldu.
Kuveyt Ulusal Meclis Başkanı Merzuk Ali el-Ganim, Şeyh Nevvaf el-Ahmed el-Cabir es-Sabah’ın bugün sabah saat 11.00’da Ulusal Meclis’te yemin edeceğini bildirdi.
Böylece Şeyh Nevaf el-Ahmed el-Cabir es-Sabah, Kuveyt’in 16’ıncı Emiri ve aynı zamanda 1961 yılında İngiltere’den bağımsızlığını ilan eden ülkenin 6. Emiri oldu.
1937 doğumlu Nevvaf el-Ahmed, Kuveyt’in 10’uncu lideri  Şeyh Ahmed el-Cabir el-Mübarek es-Sabah’ın altıncı oğlu ve Kuveyt hükümdarlarından ikisinin de üvey kardeşi. Şeyh Cabir el-Ahmed (1977 - 2006 yılları arasında Kuveyt’in 13’üncü yöneticisi) ve Şeyh Sabah el-Ahmed de (2006 ve 2020 yılları arasında Kuveyt’in 15’inci emiri) olarak görev yaptılar.
Arap ülkeleri, tarihi olaylarla dolu siyasi bir kariyeri olan ve anlaşmazlıkları çözmek için diyalouu ve diplomatik yolları tercih eden Kuveyt Emiri Şeyh Sabah el-Ahmed için taziye mesajı yayınladılar. Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman, “başarı ve ihsan ile dolu bir kariyerin yanı sıra ülkesine Arap ve İslam ümmetleri ile tüm insanlığa yaptığı büyük hizmetlerin ardından” yaşamını yitiren Kuveyt Emiri için taziye mesajı yayınladı. Es-Sabah ailesine, Kuveyt halkına ve Arap ve İslam ümmetlerine başsağlığı diledi.
Şeyh Sabah el-Ahmed, Arap dünyasının en büyük ve en tehlikeli krizlerine tanık olmuş ve ‘şeyhi’ olduğu diplomasi bayrağını taşıyarak sorunları arabuluculuk ve barışçıl yollarla çözmeye çalışmıştı. Şeyh Sabah el-Ahmed’in tanık olduğu en ciddi kriz, 1990 yılında dışişleri bakanı olarak görev yaptığı sırada Kuveyt’in komşu ülkesi Irak tarafından işgal edilmesi olmuştu. Şeyh Sabah, bakanlıkta görev yaptığı süre boyunca bölge ülkeleri ve uluslararası toplum tarafından güvenilir bir arabulucu olarak tanınıyordu ve Kuveyt Devleti’nin modern dış politikasının da mimarı olarak görülüyordu.
Şeyh Sabah el-Ahmed, Dışişleri Bakanı olarak görev yaptığı uzun yıllar  boyunca Batı ile, özellikle de 1991 yılında Kuveyt’i Irak’ın işgalinden kurtarmaya yönelik askeri harekata liderlik eden ABD ile sıkı ilişkiler kurmayı başarmıştı. Şeyh Sabah, Lübnan’daki iç savaşın ve Filistinlilerin Ürdün’deki çatışmalarının sona ermesi, Yemen’in iki parçasının birleştirilmesi ve buradaki krizin durdurulması için gösterdiği arabuluculuk çabaları ile ön plana çıkmıştı. Ardından Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi (KİK) ülkeleri ile İran arasında arabuluculuk yaparak adından tekrar söz ettirmiş ve 2017 yılının haziran ayında Katar ile Körfez ülkeleri arasında yaşanan krizi çözme çabalarında kilit isim olmuştu.
Kuveyt’in 15’inci Emiri Şeyh Sabah el-Ahmed, Irak’ın işgali, dünya piyasalarının çöküşü ve birbirini izleyen iç sorunlar başta olmak üzere ülkesinin yaşadığı birçok krizi atlatmasına yardımcı olmuştu. Aynı zamanda Kuveyt’te istikrarı sağlamanın yapı taşı olarak kabul ettiği ulusal birliğin de sadık bir savunucusuydu.
16 Haziran 1929’da doğan merhum Emir, modern Kuveyt’in kurucusu Şeyh Mübarek es-Sabah’ın torununun oğluydu. Es-Sabah ailesi 250 yıldan bu yana Kuveyt’i yönetiyor. Emir, 2006 yılının başında tahta geçtikten yalnızca birkaç gün sonra sağlık durumu kötüleşen Şeyh Saad’ın Ulusal Meclis’te yapılan oylama ile görevden alınmasının ardından başa geçmişti. Böylece iktidar ülkenin emiri olarak atanan Şeyh Sabah başkanlığındaki hükümete devredilmişti.
Birleşmiş Milletler’in (BM) New York’taki genel merkezinde, 9 Eylül 2014 tarihinde Kuveyt’in çabalarını kutlamak için büyük bir konferans düzenlenmişti. Söz konusu konferans sırasında merhum Kuveyt Emiri’ne insani yardımın lideri ünvanı verilmişti. Burada Şeyh Sabah “hayat kurtarmak ve dünyanın dört bir yanındaki acıları hafifletmek için BM’nin insani yardım faaliyetlerine verdiği daimi destek” nedeniyle onurlandırılmıştı.
Merhum Emir, 2019 yılının eylül ayında ABD’de sağlık muayenelerinden geçmişti. Ameliyat olduktan sonra geçen temmuz ayında tedavisini tamamlamak üzere tekrar ABD’ye gitmişti.
Şeyh Sabah el-Ahmed 18 Temmuz tarihinde hastaneye kaldırıldıktan sonra ülkenin Emiri olarak yetkilerini Veliaht Prens Şeyh Nevvaf el-Ahmed’e devrettiğini duyurmuştu.