BM Genel Sekreteri Guterres’ten aşı çalışmalarına destek verin çağrısı

Guterres, 22 Eylül'de BM Genel Kurulu’nda konuşma yaparken (EPA)
Guterres, 22 Eylül'de BM Genel Kurulu’nda konuşma yaparken (EPA)
TT

BM Genel Sekreteri Guterres’ten aşı çalışmalarına destek verin çağrısı

Guterres, 22 Eylül'de BM Genel Kurulu’nda konuşma yaparken (EPA)
Guterres, 22 Eylül'de BM Genel Kurulu’nda konuşma yaparken (EPA)

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, dün (çarşamba) yaptığı açıklamada Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) küresel aşı programı COVAX’ı finanse etmeye destek olmak için ülkelerin Kovid-19 ile mücadelede tahsis ettikleri ulusal fonları kullanma zamanının geldiğini söyledi.
WHO’nun küresel aşı ve tedavi programı ACT Accelerator ve buna bağlı COVAX programı için şu ana kadar 3 milyar dolar toplanabildi. Ancak programın 35 milyar dolara daha ihtiyacı olduğu kaydedildi. Program, 2021 yılının sonuna kadar 2 milyar doz aşı, 245 milyon tedavi ve 500 milyon test sağlayabilmeyi hedefliyor.
Guterres, BM’nin üst düzey etkinliğinde yaptığı açıklamada, "ACT-Accelerator, küresel ekonominin olabildiğince hızlı bir şekilde yeniden canlanmasının tek güvenli ve kesin yolunu sunuyor. Bir avuç ülkenin aşı üretme çabaları, küresel ekonominin kapılarını açmanın ve yaşam standartlarının yeniden düzelmesinin kapısını aralayamayacak" dedi.
Guterres, WHO ve Güney Afrika’nın yanı sıra toplantıya ev sahipliği yapan İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab ise, diğer ülkeleri de bu küresel girişime katılmaya çağırarak, "Bu program salgını kontrol altına almak için en iyi umut" dedi.
WHO Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, dünya nüfusunun yüzde 70'ini temsil eden 167 ülkenin COVAX’a katıldığını belirterek, "Liste her geçen gün artıyor" dedi. Ghebreyesus açıklamasında, Kovid-19 nedeniyle bir milyon kişinin öldüğü doğrulanmasına rağmen, "Gerçek sayı kesinlikle daha yüksek" uyarısında bulundu.
Guterres, programın ön satın alma, üretim ve ruhsatlandırma, araştırmaları güçlendirme ve ülkelerin hazırlanmalarına yardımcı olma ile paralel olarak stokları oluşturmak için acilen 15 milyar dolara ihtiyaç duyulduğunu kaydetti.
Guterres, tüm ülkeleri önümüzdeki üç ay içinde çabalarını önemli ölçüde artırmaya çağırdı. Gelişmiş ülkelerin krizin sosyal ve ekonomik etkileri için trilyonlarca dolar harcadıklarına dikkati çeken Guterres, “Bu nedenle kesinlikle bunun küçük bir kısmını salgının tüm dünyada yayılmasını durdurmak için yatırabiliriz” dedi.
Milyarder iş insanı Bill Gates, Bill&Melinda Gates Vakfının aşı üretiminin hızlandırılması için dün 16 ilaç şirketiyle anlaşma imzaladığını açıkladı. Gates yaptığı açıklamada, "Bu anlaşmada şirketler, üretimi benzeri görülmemiş bir hızda artırmaya ve onaylanmış aşıların mümkün olan en kısa sürede büyük ölçekte dağıtılmasını sağlamaya kararlılar" ifadelerini kullandı.



İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
TT

İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)

İsrail'le 12 günlük çatışmanın ardından İran ülke içindeki baskıyı artırıyor.

Guardian'ın haberinde, 13 Haziran'da İsrail'in saldırısıyla başlayan ve İran'ın misillemesinin ardından 24 Haziran'da ABD'nin arabuluculuğunda ateşkes ilan edilen çatışmaların, İran'da "geniş çaplı bir iç baskı dalgasını" tetiklediği belirtiliyor.

İsrail'in 23 Haziran'da Evin Hapishanesi'ne düzenlediği saldırıda 71 kişinin hayatını kaybettiği anımsatılıyor. Hayatta kalan bazı mahkumların da daha kötü koşullardaki cezaevlerine nakledildiği yazılıyor.

Mahsa Emini protestolarına katıldığı gerekçesiyle hapse atılan aktivist Rıza Handan'ın, bombalamadan sonra daha kötü şartlardaki bir hapishaneye gönderildiği belirtiliyor. 60 yaşındaki aktivistin kızı şunları söylüyor:

Ne babamın ne de diğer mahkumların yatağı var, yerde uyumak zorunda kalıyorlar. Bir keresinde uyandığında battaniyesinin içinde 6 ya da 7 tahtakurusu bulmuştu.

Kadın mahkumların da yanlarına kişisel eşyalarını bile alamadan Karçak Hapishanesi'ne gönderildiği belirtiliyor. İdam cezasına çarptırılan Kürt yardım çalışanı Pakşan Azizi'den en az iki gündür haber alınamadığı aktarılıyor. Af Örgütü'ne göre Azizi, "barışçıl insani yardım ve insan hakları faaliyetleri" nedeniyle cezalandırıldı. Tahran yönetimiyse kendisini "devlete karşı silahlı isyanla" suçluyor.

Savaş sonrası İran genelinde bir güvenlik baskısı dalgası başlatıldığı da ifade ediliyor. Kolluk kuvvetlerinin kontrol noktaları oluşturduğu ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle birçok kişinin tutuklandığı aktarılıyor.

İsrail-İran çatışmalarında Mossad'ın Tahran'da gizli bir drone üssü kurduğu ortaya çıkmıştı. Ayrıca istihbarat teşkilatına bağlı komandoların saldırıdan aylar önce başkente sızarak operasyon sırasında İran'ın hava savunma sistemlerini imha ettiği belirlenmişti. Mossad da casusların saldırılarda yer aldığını doğrulamıştı.

İran devlet medyasında geçen ay çıkan haberlerde, İsrail istihbaratı adına çalıştığı iddia edilen 700 kişinin yakalandığını duyurulmuştu. ABD merkezli İran İnsan Hakları Merkezi'nin (CHRI) verilerine göre 6 kişi casusluk iddiasıyla idam edildi. CHRI'dan Hadi Gayemi şu iddiaları paylaşıyor:

İranlı yetkililer, insanları hiçbir gerekçe göstermeden ve avukatlarına erişim hakkı vermeden gözaltına alıyor, ardından ‘ulusal güvenlik' suçlamalarıyla idam ederek halkı sindirmeye ve kontrolü yeniden kurmaya çalışıyor.

New York Times'ın analizinde de Evin Hapishanesi'nin "insan hakları ihlalleriyle" gündem olduğu hatırlatılıyor. Haberde, 12 günlük çatışmaların ardından Tahran yönetiminin tarihsel bir kavşakta olduğu yazılıyor. İran'ın ileride içerideki baskıyı artırmakla ülkenin dönüşümüne yönelik politikaları uygulamak arasında bocalayabileceği ifade ediliyor.

Independent Türkçe, Guardian, New York Times