Avrupa ikinci dalganın etkilerini sınırlamak için kısıtlamaları artırıyor

Madrid’deki bir hastanede görevli sağlık ekibi (Reuters)
Madrid’deki bir hastanede görevli sağlık ekibi (Reuters)
TT

Avrupa ikinci dalganın etkilerini sınırlamak için kısıtlamaları artırıyor

Madrid’deki bir hastanede görevli sağlık ekibi (Reuters)
Madrid’deki bir hastanede görevli sağlık ekibi (Reuters)

Avrupa’da yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında ikinci dalganın etkilerini sınırlamak için yeni kısıtlamalar getirildi. Vaka ve ölü sayılarının artacağına ilişkin uyarılar yapılırken, salgın Avrupa ülkelerinde hızla yayılmaya devam ediyor.
Johns Hopkins Üniversitesi verilere göre İngiltere’de vaka sayısı 544 bin 275’e, ölü sayısı ise 42 bin 515’e yükseldi.
İngiltere’de günlük vaka sayıları iki hafta öncesine göre üç katına çıktı ve geçtiğimiz Salı günü 24 saat içerisinde 14 bini aşkın vaka kaydedildi.
Bu artış, mevcut kısıtlamaların virüsün yayılmasını engelleyememesi durumunda önümüzdeki haftalarda vaka sayısında önemli bir yükseliş olacağını gösteriyor.
İngiltere, hızlı vaka artışına tanık olan bazı şehirlere sert önlemler uygulandığını açıklarken, İskoçya’daki yerel hükümet barlara, restoranlara ve turistik yerlere kısıtlamalar getirdi.
Salgın şu anda orta İskoçya’da hızla yayılıyor ve günlük vaka sayıları iki hafta önce 300’ün altında iken şu anda 700’ü aşıyor.

Brüksel katı kısıtlamalar uygulamaya başlıyor
Belçika’da ise federal hükümet, ulusal düzeyde koronavirüs ile mücadeleye yönelik kısıtlamaları sıkılaştırmak için tedbirler açıklarken, başkent Brüksel’deki yerel yönetim ülke genelinde uygulananlardan daha katı kısıtlamalar uygulamaya başladı.
Brüksel ve çevresindeki kafe ve barlar yarından itibaren bir ay boyunca kapalı olacak.
Brüksel Eyalet Başbakanı Rudi Vervoort, “Brüksel’de koronvirüs testi yapan 7 kişiden 1’inin testi pozitif çıkıyor. Virüs bölgenin her yerine yayılıyor” dedi.
Belçika hükümetinden bir danışman da, Brüksel’in salgının yayılması açısından Avrupa’nın en yüksek üç şehri arasında yer aldığını söyleyerek, Brüksel’deki salgın yayılımının Madrid’den düşük ancak Paris’ten daha yüksek olduğunu belirtti.
Fransa’nın başkenti Paris’te salgının yayılmasını durdurmak için sıkı kısıtlamalar uygulanmasına rağmen, hastanelerde yoğun bakım bölümüne talepte artış yaşanmaya başladı.
Paris’te virüsün yayılmasıyla başa çıkmak için barlar, spor salonları ve yüzme havuzları iki hafta süreyle kapalı kalacak, ancak sıkı önlemler alınırsa restoranlar açık kalabilir.
İspanya’da ise toplam vaka sayısı 872 bini aşarken, 32 bin 562 kişi hayatını kaybetti, 150 binden fazla kişi de iyileşti.
Polonya Sağlık Bakanlığı’na göre günlük vaka sayısında yeni bir rekor kırıldı ve dün 3 bin 3 yeni vaka tespit edildi, 75 kişi de hayatını kaybetti.
Sağlık Bakanlığı Sözcüsü, önümüzdeki günlerde ölü sayısında bir miktar artış olacağı konusunda uyarıda bulunurken, virüse karşı halk açık yerlerde maske takmak gibi ek kısıtlamaların uygulandığı sarı ve kırmızı alanların sayısının artabileceğini açıkladı.
Sözcü ülkedeki toplam vaka sayısının 107 bini aştığı, can kaybının ise 2 bin 800’e yaklaştığı bilgisini verdi.
Bakanlık Sözcüsü, başkent Varşova’nın Cumartesi gününden itibaren sarı bölge ilan edileceğinin neredeyse kesin olduğunu da sözlerine ekledi.
İsviçre Halk Sağlığı Kurumu verilerine göre ülkede günlük vaka sayısı Nisan ayından bu yana ilk kez bini aştı ve dün bin 77 vaka tespit edildi.
Ülkede toplam vaka sayısı 57 bin 700’ü geçerken, 2 bin 82 kişi de hayatını kaybetti.
Şubat ayı sonlarında ilk vakayı açıklayan İsviçre’de, günlük vaka sayısı 23 Mart’ta bin 456 vaka ile zirveye ulaştı, ancak keskin bir düşüşle 1 Haziran’da yalnızca 3’e indi.
Reuters’a bilgi veren İtalyan bir kaynağa göre İtalya eski Başbakanı Silvio Berlusconi yakalandığı koronavirüsü yendi.
84 yaşındaki Berlusconi’ye zatürre teşhisi kondu ve Milano’daki San Raffaele Hastanesi’nde 10 günden fazla kaldı. Berlusconi’nin yaz aylarında vaka sayılarında ani artış yaşanan Sardunya’da yaptığı tatil sırasında virüsü kaptığına inanılıyor.
Çekya’da ise yetkililer 4 bin 457 kişide daha koronavirüs tespit edildiğini duyurdu.
Sağlık Bakanı Roman Prymula, vaka artışına dikkat çekerek, salgını kontrol altına alabilmek için önümüzdeki Cuma günü daha sıkı kısıtlamalar ilan edeceğini bildirdi.

Çekya günlük vakaların en çok kaydedildiği ülkelerden
DPA’ya göre Çekya nüfusa göre günlük vakaların en çok kaydedildiği ülkelerden biri haline geldi.
Çekya açık alanlarda ve toplu taşıma araçlarında maske takma zorunluluğuna ek olarak, yeniden olağanüstü hal ilan etti.
Ülke özellikle salgının ikinci dalgasından çok etkilenirken, bazıları bunu vatandaşların hijyen kurallarına uymadaki ihmaline bağlarken, diğerleri ise okulların yeniden açılmasına işaret ediyor.
Almanya’ya gelince, ülkede yoğun bakım üniteleri ve vantilatörlerde bulunan hasta sayısı bir hafta öncesine göre arttı.
Robert Koch Enstitüsü’ne göre dün 2 bin 828 yeni vaka tespit edildi.
Almanya, salgının zirve yaptığı Mart sonu ve Nisan başında günde 6 binden fazla yeni vaka kaydediyordu.
Vaka sayıları alınan önlemlerin ardından bir süreliğine azalsa da, Temmuz ayında yeniden artışa geçti.
Almanya’da şu ana kadar 311 bin 313 kişide koronavirüs tespit edilirken, 9 bin 652 kişi de hayatını kaybetti.



Musk, DOGE’dan pişman: “Bir daha uğraşmam”

Ocak ayında Musk liderliğinde kurulan DOGE, kasımda kapatılmıştı (Reuters)
Ocak ayında Musk liderliğinde kurulan DOGE, kasımda kapatılmıştı (Reuters)
TT

Musk, DOGE’dan pişman: “Bir daha uğraşmam”

Ocak ayında Musk liderliğinde kurulan DOGE, kasımda kapatılmıştı (Reuters)
Ocak ayında Musk liderliğinde kurulan DOGE, kasımda kapatılmıştı (Reuters)

Elon Musk, Hükümet Verimliliği Bakanlığı'nda (DOGE) geçirdiği süreyi değerlendirdi.

Musk, 2017-2019'ta İç Güvenlik Bakanlığı'nda basın sözcüsü yardımcısı olarak görev yapan Katie Miller'ın podcast'ine katıldı.

Teknoloji milyarderi, ABD Başkanı Donald Trump'ın Beyaz Saray Özel Kalem Müdür Yardımcısı Stephen Miller'ın eşiyle yaptığı söyleşide, DOGE'un tartışmalı federal bütçe kesintilerine dair şunları söyledi:

Biraz başarılı olduk. Bir dereceye kadar başarılı olduk. Hiç mantıklı olmayan, tamamen israfa yol açan birçok fonlamayı durdurduk.

Trump'ın seçim kampanyasına yaptığı desteklerle gündeme gelen Musk, ABD Başkanı tarafından DOGE'un başına getirilmişti.

Yönetimin ilk 5 ayında federal kurumlarda gerçekleştirdiği kesintilerle tartışma yaratan Tesla CEO'su, nisanda yaptığı açıklamada elektrikli otomobil şirketiyle ilgilenmek için DOGE'da geçirdiği süreyi azaltacağını duyurmuş, mayısta da görevden ayrılmıştı.

DOGE'un kesintileri nedeniyle binlerce federal çalışanın işine son verilmesi ABD'de tepki çekmişti. ABD'nin yanı sıra bazı Avrupa şehirlerinde de Tesla'ların kundaklandığı bildirilmişti.

Salı günü yayımlanan podcast'te Musk, bir daha DOGE gibi bir projenin başına geçmek istemediğini belirtti:

DOGE'la uğraşmak yerine, esasen şirketlerim üzerinde çalışmalıydım. Böylece ürettiğimiz arabaları kundaklamazlardı.

Space X CEO'su, DOGE'un başına geçtikten sonra katıldığı bir konferansta Nazi selamı verdiği iddiasıyla da yoğun eleştirilerin hedefi olmuştu.

Analistlere göre Tesla'nın net kârının bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 71 oranında düşmesinde, Musk'ın DOGE’a odaklanması büyük rol oynamıştı.

Teknoloji milyarderiyle ABD Başkanı'nın arası, Trump'ın tartışmalı vergi indirimi tasarısı nedeniyle bozulmuştu. Sosyal medya üzerinden atışmaların ardından ikili daha sonra "dostluk mesajları" paylaşmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, Axios


‘Tek bir tık bir ülkeyi yıkmaya yeter’... İsrailli bir yetkiliden ‘nadir’ uyarı

Siber korsanlığı simgeleyen bir görsel (Reuters)
Siber korsanlığı simgeleyen bir görsel (Reuters)
TT

‘Tek bir tık bir ülkeyi yıkmaya yeter’... İsrailli bir yetkiliden ‘nadir’ uyarı

Siber korsanlığı simgeleyen bir görsel (Reuters)
Siber korsanlığı simgeleyen bir görsel (Reuters)

İsrail Ulusal Siber Güvenlik Müdürlüğü Başkanı Yossi Karadi, nadir görülen bir uyarıda bulunarak, siber tehditlerin ülkeleri anında çökme noktasına getirebileceğini söyledi. Şarku’l Avsat’ın Yediot Ahronot’tan aktardığına göre Karadi, elektrik, su, trafik ışıkları ve hastane ağlarına yapılan siber saldırıların artık savaş aracı haline geldiğini ve bu saldırıların çoğunlukla saldırganın kimliğini gizlemek için vekil gruplar üzerinden gerçekleştirildiğini belirtti. Karadi dün Tel Aviv Üniversitesi’nde düzenlenen Siber Güvenlik Haftası konferansında yaptığı konuşmada, son altı ayda İsrail’in yürüttüğü savunma faaliyetlerinden bir kısmını paylaştı ve ‘ilk siber savaş’ olarak nitelendirdiği durumun endişe verici bir tablosunu çizdi.

Karadi, “Giderek savaşların dijital alanda başlayıp biteceği bir çağa doğru ilerliyoruz” dedi ve ‘dijital kuşatma’ terimini tanıttı. Karadi, bu senaryoda enerji santrallerinin duracağı, trafik ışıklarının çalışmayacağı, iletişim sistemlerinin çökeceği ve su kaynaklarının kirlenebileceğini vurgulayarak, “Bu hayali bir gelecek senaryosu değil, oldukça gerçekçi bir eğilim” ifadesini kullandı.

Karadi, dijital kuşatma kavramının sadece çekici bir ifade olmadığını, 15 yıl süren bir gelişimin sonucu olduğunu belirtti. Geçmişte devletler arasındaki siber savaşların çoğunlukla sessiz casusluk veya yalnızca askeri tesisleri hedef alan operasyonlar olduğunu söyleyen Karadi, son yıllarda durumun değiştiğini ve yeni düşmanın yalnızca sır çalmayı değil, sivil yaşamı kesintiye uğratmayı amaçladığını ifade etti.

Yediot Ahronot’a göre, siber savaşların başlangıç noktası olarak kabul edilen olay, 2010 yılında Stuxnet virüsünün ortaya çıkmasıydı. Yabancı raporlara göre virüs, İran’ın Natanz Nükleer Tesisi’ndeki santrifüjleri hedef almak için İsrail ve ABD tarafından kullanılmıştı ve yalnızca belirli endüstriyel kontrol birimlerini etkileyerek sivil bilgisayarlar veya alakasız altyapıya zarar vermekten kaçınıyordu.

Karadi, dönüm noktasının ise geçen on yılın ortalarında Doğu Avrupa’da yaşandığını belirtti. Rus hacker grubu Sandworm, teorik olarak mümkün görülmeyen bir adım atarak Ukrayna elektrik şebekesini hackledi ve yüz binlerce evi dondurucu soğukta karanlığa gömdü. Bu olaydan sonra siber operasyonlar, yalnızca askeri hedeflere yönelik silahlar olmaktan çıkarak, sivil nüfusu hem psikolojik hem fiziksel olarak etkileme aracına dönüştü. Ayrıca, 2017’de Kuzey Kore’ye atfedilen WannaCry fidye yazılımı saldırısının, siber silahların nasıl kontrolden çıkabileceğini gösterdiği ve dünya genelinde hastaneler ile acil servisleri rastgele etkileyerek felce uğrattığı ifade edildi.

Bir Amerikan siber güvenlik şirketi, Sandworm siber hack grubunun faaliyetlerini tespit etti. (Reuters)Bir Amerikan siber güvenlik şirketi, Sandworm siber hack grubunun faaliyetlerini tespit etti. (Reuters)

Tehlikeli bir artış

Karadi, İran’ın siber terör doktrinini benimsemiş olmasının tehlikeli bir örneğini paylaştı: 2020 yılında İsrail su şebekesindeki klor seviyesini değiştirmeye yönelik girişim, başarılı olsaydı kitlesel zehirlenmeye yol açabilirdi.

Karadi, o tarihten bu yana İran’ın siber saldırılarının İsrail’de sivil altyapıyı hedef aldığını, hastaneler, alarm sistemleri ve elektrik şebekesine yönelik tekrar eden girişimlerin bu kapsamda olduğunu belirtti.

Hastanelere yönelik saldırıların yeni bir boyut kazandığını vurgulayan Karadi, yakın zamanda Shamir Tıp Merkezi’ne yapılan siber saldırıyı örnek gösterdi. Saldırının arkasında, sıradan bir suç örgütü gibi görünen ‘Qilin’ adlı bir grup bulunuyordu. Karadi, bu durumun devletlerin, sorumluluğu gizlemek için vekil siber gruplar aracılığıyla saldırılar düzenlemesi trendini gösterdiğini ve bunun yalnızca İsrail’e özgü olmadığını aktardı. ABD ve Avrupa istihbarat raporları da benzer eğilimleri doğruluyor.

Çin’de de ‘Volt Typhoon’ gibi grupların, kâr amacı gütmeden ABD’nin kritik altyapısına sızmalar yaparak olası bir gelecekteki saldırıya hazırlık yaptıkları tespit edilmiş durumda.

Karadi, İran saldırılarında karma bir taktik gözlendiğini söyledi: Weizmann Enstitüsü’ne bir füze atılırken, aynı zamanda güvenlik kameralarına sızılarak çarpma anı gerçek zamanlı olarak kaydedildi ve psikolojik etkisi artırıldı. Aynı zamanda çalışanlara tehdit mesajları ve sızdırılmış kişisel bilgiler gönderildi.

Bu yöntem, Ukrayna savaşında görülen siber saldırılarla benzerlik taşıyor; Rus hackerlar, internet servis sağlayıcılarını hedef alarak bilgi akışını engelliyor ve korku yayıyordu.

Konuşmasını yapay zekâ çağının getirdiği fırsatlar ve risklerle tamamlayan Karadi, “Dijital sistemlere tamamen bağımlılık ve yapay zekâdaki hızlı gelişim, büyük fırsatlar sunuyor, ancak saldırganlara da sınırsız hareket alanı sağlıyor” uyarısında bulundu.

Yediot Ahronot gazetesi, Karadi’nin mesajını özetleyerek, “Gelecek savaşta klavye, roketten daha az öldürücü olmayacak” ifadeleriyle duyurdu.


İran'ın başkentinde aylardır ilk kez yağmur yağdı

Bugün Tahran'daki Valiasr Meydanı'nda İran bayrağı şeklinde dev bir reklam panosunun önünden geçen bir kadın (EPA)
Bugün Tahran'daki Valiasr Meydanı'nda İran bayrağı şeklinde dev bir reklam panosunun önünden geçen bir kadın (EPA)
TT

İran'ın başkentinde aylardır ilk kez yağmur yağdı

Bugün Tahran'daki Valiasr Meydanı'nda İran bayrağı şeklinde dev bir reklam panosunun önünden geçen bir kadın (EPA)
Bugün Tahran'daki Valiasr Meydanı'nda İran bayrağı şeklinde dev bir reklam panosunun önünden geçen bir kadın (EPA)

İran'ın başkentinde aylardır ilk kez bugün yağmur yağdı ve bu durum, yüzyılı aşkın süredir en kurak sonbaharını yaşayan ülke için rahatlama getirdi.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardı habere göre kuraklık, Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın, başkent çevresindeki barajları dolduracak kadar şiddetli yağmur yağmazsa, İran'ın aralık ayı sonuna kadar hükümetini Tahran dışına taşıması gerekebileceği uyarısında bulunmasına yol açmıştı.

Meteorologlar bu sonbaharı ülke genelinde 50 yıldan fazla süredir yaşanan en kurak sonbahar olarak tanımladı; bu durum, 1979 İslam Devrimi'nden bile öncesine denk geliyor ve tarım için büyük miktarda suyu verimsiz bir şekilde tüketen sistemi daha da zorluyor. Ajans, su krizinin ülkede siyasi bir mesele haline geldiğini, özellikle de İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun, iki ülke arasında geçen haziran ayında 12 gün süren bir savaş yaşanmasına rağmen, İran'a bu konuda defalarca yardım teklifinde bulunmasının ardından bu durumun daha da belirginleştiğini belirtti.

20 Mayıs 2025'te Tahran dışındaki Lar Barajı'nın uydu görüntüsü (Planet Labs - AP)20 Mayıs 2025'te Tahran dışındaki Lar Barajı'nın uydu görüntüsü (Planet Labs - AP)

Netanyahu, 2018'de yayınlanan bir tanıtım videosunda İran halkına şahsen seslenerek, "milyonlarca insanın hayatını tehdit eden ciddi su kıtlığı" sorununu ele almak üzere Farsça bir internet sitesinin açılışını duyurdu. İranlıların su ihtiyaçlarına yardımcı olmayı amaçlayan yeni bir İsrail girişimi olan "İran Halkı İçin Yaşam"ı şahsen desteklemeye hazır olduğunu belirtti. Batı Kudüs'teki ofisinde çekilen video, Netanyahu'nun bir tuz arıtma tesisinden geldiğini iddia ettiği kaptan kendine bir bardak su doldurmasıyla başlıyor. Ardından İranlıların karşı karşıya olduğu vahim su krizinden bahsediyor.

Netanyahu, 12 günlük savaşın ardından geçen ağustos ayında İranlılara mesajını yineleyerek şunları söyledi: “Liderleriniz 12 günlük savaşı bize zorla dayattılar ve ezici bir yenilgiye uğradılar. Her zaman yalan söylüyorlar.” Sözlerine şöyle devam etti: “İran'da her şey çöküyor. Bu kavurucu yazda, çocuklarınız için temiz, soğuk su bile yok. Bu, İran halkına karşı gösterilen en büyük ikiyüzlülük ve saygısızlıktır. Bu durumu hak etmiyorsunuz.”