Lübnan'da İsrail sınır ihtilafında Cumhurbaşkanı-Hükümet yetki çatışması

İsrail ile sınırların çizilmesi konusunda müzakere heyetinin oluşturulması üzerine, Lübnan'da Cumhurbaşkanlığı ile Bakanlar Kurulu arasında anlaşmazlık oluştu.(AFP)
İsrail ile sınırların çizilmesi konusunda müzakere heyetinin oluşturulması üzerine, Lübnan'da Cumhurbaşkanlığı ile Bakanlar Kurulu arasında anlaşmazlık oluştu.(AFP)
TT

Lübnan'da İsrail sınır ihtilafında Cumhurbaşkanı-Hükümet yetki çatışması

İsrail ile sınırların çizilmesi konusunda müzakere heyetinin oluşturulması üzerine, Lübnan'da Cumhurbaşkanlığı ile Bakanlar Kurulu arasında anlaşmazlık oluştu.(AFP)
İsrail ile sınırların çizilmesi konusunda müzakere heyetinin oluşturulması üzerine, Lübnan'da Cumhurbaşkanlığı ile Bakanlar Kurulu arasında anlaşmazlık oluştu.(AFP)

Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn’ın Hükümet ve Meclis’in onayını almadan ihtilaflı Lübnan-İsrail sınırını belirlemek için harekete geçmesi yeni bir tartışmanın da fitilini ateşledi.
Lübnan Cumhurbaşkanlığı, İsrail ile ihtilaflı olan güney sınırlarını belirlemek için teknik bir heyet oluşturulduğunu açıkladı. Heyet, yarın BM ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) gözetiminde ilk toplantısını gerçekleştirecek.
Cumhurbaşkanlığı yaptığı açıklamada, başkanlığını Pilot Kurmay Tuğgeneral Bessam Yasin’in yapacağı heyetin Lübnan Petrol Sektörü İdaresi üyesi Deniz Albay Mazen Basbus, Visam Şubat ve uluslararası hukuk uzmanı Necib Mesihi’den oluşacağını belirtti.
Öte yandan Cumhurbaşkanlığı açıklamasının ardından Başbakanlık, Cumhurbaşkanlığı’na Taif Anlaşması’nın Lübnan Ulusal Mutabakat Belgesine göre değiştirilen Anayasa'nın 52. maddesini hatırlatan bir açıklama yaptı. Başbakanlık, bu maddede “Cumhurbaşkanının Başbakan ile mutabık kalınarak uluslararası antlaşmaları müzakere edip sonuçlandıracağını” ve “Bakanlar Kurulu'nun onayı dışında anlaşma akdedilmeyeceğini” vurguladı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Hükümet, ülke yararına ve devletin güvenliği için izin verdiğinde Temsilciler Meclisi’ni bilgilendirir. Devlet maliyesi, ticari antlaşmalar ve her yıl iptal edilemeyen diğer tüm antlaşmalarla ilgili koşulları içeren anlaşmalar, Temsilciler Meclisi'nin onayı olmadan sonuçlandırılamaz.”
Açıklamada, herhangi bir uluslararası anlaşma, mutabakat veya protokolü  müzakere etmek için heyet görevlendirmenin Cumhurbaşkanı ile Başbakan arasında daha önce hazırlanan şekilde ortak bir karar ile yapılacağı ve herhangi bir farklı yaklaşımın, sonuçlarıyla birlikte anayasal bir metnin açık bir ihlalini oluşturduğu" da ifade edildi.
Şarku’l Avsat’a konuşan siyasi kaynaklar, heyette Dışişleri Bakanlığı'ndan diplomat Hadi Haşim'in ve (Maruni Hristiyan) Özgür Yurtsever Hareket Genel Başkanı Cibran Basil’in olmasına karar verildiği, ancak Hizbullah'ın ısrarı nedeniyle bu kişilerin heyete alınmadığını bildirdi.
İsrail ile çerçeve anlaşmasına varıldı
Lübnan ve İsrail arasındaki sınır ihtilafının çözümü için 2010'dan bu yana ABD diplomatik heyeti ile birlikte süreci yöneten Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, Birleşmiş Milletler (BM) gözetiminde İsrail ile hem kara hem deniz sınırlarını belirleme müzakereleri için "çerçeve anlaşmasına" varıldığını açıklamıştı.
Müzakerelerin Güney Lübnan'da görev yapan BM Geçici Görev Gücü (UNIFIL) merkezinde yürütüleceğini belirten Nebih Berri, yıllardır sürdürdüğü görevini de artık müzakerelerde Cumhurbaşkanı Avn'ın öncülüğünde Lübnan'ı temsil edecek orduya bıraktığını ifade etmişti.
Lübnan-İsrail sınır ihtilafı
Lübnan ile İsrail arasında 860 kilometrekarelik deniz sahası anlaşmazlığı bulunuyor.
İki ülke de Doğu Akdeniz’deki kıta sahanlığında hak iddia ediyor. İsrail, Lübnan hükümetinin lisanslama sürecine başladığı beş bloktan üçünün, İsrail kıta sahanlığı sınır bölgesinde yer aldığını öne sürüyor. Tel Aviv ayrıca, 87 kilometrelik Lübnan'ın kara sınırında da Şeba Çiftlikleri ile diğer bazı bölgelerdeki işgalini sürdürüyor.



Avrupa’nın en büyük füze üreticisi, Gazze’de çocukların öldürülmesinden kâr elde ediyor

İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 59 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 59 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Avrupa’nın en büyük füze üreticisi, Gazze’de çocukların öldürülmesinden kâr elde ediyor

İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 59 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 59 bine yaklaştı (Reuters)

Avrupa'nın en büyük füze üreticisi MBDA, Gazze’de çocukların ölümüne yol açan bombalarda kullanılan parçaları İsrail'e tedarik ediyor.

Guardian ve bağımsız gazetecilik kuruluşu Disclose’la Follow the Money’nin ortak araştırmasında, MBDA’nın ABD’deki fabrikası aracılığıyla İsrail’e GBU-39 bombaları için kanat sistemleri sağladığı tespit edildi. 

MBDA, ABD’nin Alabama eyaletindeki fabrikasında ürettiği “Diamond Back” isimli kanatları, Boeing yapımı GBU-39 bombalarına takılmak üzere temin ediyor. Bu bileşenler, İsrail’e ABD'nin askeri yardımı kapsamında gönderilen binlerce bombada kullanılıyor. 

Fransa merkezli firma, İtalyan Leonardo, Hollandalı Airbus ve Britanyalı BAE Systems’ın ortaklığından oluşuyor. Şirketin gelirleri, Birleşik Krallık’taki MBDA UK aracılığıyla Fransa’daki ana firmaya aktarılıyor. 2024’te MBDA grubu, hissedarlarına toplamda 350 milyon sterlin (yaklaşık 19 trilyon TL) temettü dağıttı.

Analize göre GBU-39 bombaları Gazze’de en az 24 saldırıda kullandı. Bu saldırılarda 100’den fazlası çocuk olmak üzere en az 500 kişi öldürüldü. Saldırıların 16’sında okullar hedef alınırken, diğerlerinde kamplar, evler ve camiler vuruldu. 

Avustralya merkezli Silahlanma Araştırma Hizmetleri’nden (ARES) Trevor Ball, GBU-39 bombalarının okul ve sığınak gibi yerleri vurmak için sıkça kullanıldığını söylüyor. Bunun kanat sistemleri üzerindeki yazılardan ve kuyruk parçalarından tespit edilebildiğini belirtiyor. 

Britanya merkezli Silah Ticaretine Karşı Kampanya (CAAT) grubundan Sam Perlo-Freeman da “MBDA, İsrail’in silahlandırılmasından kâr ediyor” diyor.

MBDA'nın Guardian’a gönderdiği açıklamada, şirketin ABD'deki faaliyetlerini veya İsrail'e satılan ekipmanlara parça tedarikini durdurma planına ilişkin bilgi verilmedi. Açıklamada, “şirketi yasadışı uygulamalara dahil edebilecek faaliyetler yasaktır” dendi.

BAE Systems ve Airbus, MBDA'nın yanıtına ekleme yapmadı. Leonardo, “askeri teçhizat ihracatıyla ilgili ulusal ve uluslararası düzenlemelere her zaman tam olarak uyulduğunu” savundu. Boeing, soruları ABD Dışişleri Bakanlığı’na yönlendirdi, bakanlığın açıklamasında Washington’ın İsrail'in kendini savunma hakkını desteklediği belirtildi. 

Independent Türkçe, Guardian, France 24