Dünyadaki tüm evcil hayvanları beslemek için Türkiye’nin üçte ikisi kadar alan gerekiyor

Kuru mama üretimi, 106 milyon ton karbondioksit salıyor (Unsplash)
Kuru mama üretimi, 106 milyon ton karbondioksit salıyor (Unsplash)
TT

Dünyadaki tüm evcil hayvanları beslemek için Türkiye’nin üçte ikisi kadar alan gerekiyor

Kuru mama üretimi, 106 milyon ton karbondioksit salıyor (Unsplash)
Kuru mama üretimi, 106 milyon ton karbondioksit salıyor (Unsplash)

Yeni bir araştırma, kedi ve köpeklerin kuru mamaları için her yıl İç Anadolu Bölgesi’nin 3 katı, Türkiye’nin de üçte ikisi büyüklüğünde tarım arazisi kullanıldığını gösterdi.
Edinburgh Üniversitesi’nden araştırmacılar, evcil hayvan mamalarının karbon ayak izini araştırdı ve bu endüstrinin her yıl Mozambik ve Filipinler gibi bazı ülkelerden daha fazla sera gazı saldığını ortaya koydu.
Üniversitenin öncülük ettiği proje, evcil hayvanlar için mama üretiminin küresel çevresel etkisi açısından ele alındığı ilk örnek oldu.
Araştırma ekibi, dünya çapında evcil hayvan mamasındaki talep artışının, küresel gıda sisteminin sürdürülebilirliğini arttırmayı hedefleyen girişimlerce dikkate alınması gerektiğini ifade etti.
Ekip, küresel mama satışlarının üçte ikisini elinde tutan ABD ve Avrupa’daki 280’den fazla kuru mamanın içeriklerini analiz etti.
Bunun sonucunda kuru mamaların yaklaşık yarısının mısır, pirinç ya da buğday gibi tahıllardan oluştuğunu, kalanının da balık gibi hayvan ürünleri içerdiği ortaya çıktı. Ekip daha sonra bu bilgileri ilgili içeriklerin üretimlerinin çevresel etkilerine dair verilerle bir araya getirdi.
Araştırmacılar, hayvan yemi satışlarının yüzde 95’ini oluşturan, kedi ve köpek için üretilen kuru mamalar için her yıl kabaca 49 milyon hektarlık (490 bin kilometre kare) tarım alanı kullanıldığını aktardı.
Bunun yanında kuru mama üretimindeki yıllık sera gazı salımının 106 milyon ton karbondioksit olduğu hesaplandı. Araştırmacılar bu salımı ülkeler düzeyinde değerlendirdi ve dünya sıralamasında 60. sıraya denk geldiğini ifade etti.
Öte yandan, yeni araştırma yalnızca kuru mama üretimine odaklanıyor. Bu nedenle endüstrinin toplam etkisinin daha fazla olacağı belirtiliyor.
Edinburgh Üniversitesi’nin YerBilimleri Fakültesi’yle Tarım ve Yiyecek Güvenliği Küresel Akademisi’nden Dr. Peter Alexander şunları söylüyor:
Bu öncesinde görmezden gelinen bir başlıktı ancak gösterdik ki evcil hayvanların ve bunların beslenme biçimlerinin, iklim değişikliğini ve biyoçeşitlilik düşüşünü yavaşlatmaya çalışan diğer eylemlerle birlikte ele alınması gerekiyor.
Hakemli bilim dergisi Global Environmental Change’de yayımlanan çalışmaya Almanya’daki Karlsruhe Teknoloji Enstitüsü’den araştırmacılar da katıldı.

Independent Türkçe



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT