Nijerya’da tansiyon düşüyor

Nijerya’da mücadelenin sokaklardan oy sandıklarına yöneltilmesi çağrısı yapıldı.

Protestoların ve şiddet eylemlerinin dindiği Lagos’ta büyük hasar meydana geldi. (AP)

Nijerya’da ordu ve polis tarafından salı gününden bu yana barışçıl gösterilere uygulanan baskının ardından başta başkent Lagos olmak üzere şehirlerde tansiyon düştü. Uluslararası Af Örgütü’ne (Amnesty) göre çıkan olaylarda 12’den fazla kişi yaşamını yitirdi. Olayları iki gün süren soygun ve şiddet eylemleri takip etti. AFP’ye göre dün kamyonlarda ellerinde kalaşnikoflar taşıyan Nijeryalı polisler, sokaklardaki az sayıdaki arabaya yönelik kontroller gerçekleştirdi. Sokağa çıkma yasağı getirilmesinin üzerinden iki gün geçmesine rağmen halen yaya olarak evlerine dönmeye çalışanları dağıttı. Her ne kadar güvenlik güçleri cuma günü aşamalı bir şekilde Lagos şehrinde kontrolü sağlamayı başarsa da Nijerya’nın güneyinde patlak veren halk hareketlerinin ve şiddet eylemlerinin üzerinden üç gün geçmesine rağmen halen ara ara da olsa silah sesleri duyuluyor.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo perşembe günü yaptığı açıklamada Nijerya’daki askeri kuvvetlerin “aşırı güç kullanmasını” kınadı. Pompeo “ABD, Lagos’ta barışçıl göstericilerin üzerine ateş açarak ölmelerine ve yaralanmalarına sebep olan ordunun orantısız güç kullanımını kesin bir şekilde kınıyor” ifadelerini kullandı. Yaşananlar hakkında derhal soruşturma başlatılması çağrısında bulunan Pompeo “Bu şiddete karışanların Nijerya yasalarına göre hesap vermesi gerekiyor” dedi.
Emniyet güçleri, Nijerya Cumhurbaşkanı Muhammed Buhari’nin yaptığı konuşmadan saatler sonra gece yarısı Twitter hesabından yayınladığı açıklamada “Polis güçleri, şehir sakinlerinin güvenliğini sağlamak için şehrin mahallelerinde devriye geziyor. Sizden evde kalmanızı istiyoruz” ifadelerini kullandı. Hiç kimsenin “devletin selametini ve güvenliğini tehlikeye atmasına müsaade etmeyeceklerine” uyarısında bulundu.
ABD Dışişleri Bakanı ise yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Güvenlik güçlerini olabildiğince kendilerine mukayyet olmaya ve temel özgürlüklere saygı göstermeye çağırıyoruz. Göstericileri de barışçıl durumu sürdürmeye davet ediyoruz.”
Protestolara katılan bazı kuruluşlar ve ünlü isimler de sükuneti koruma çağrısında bulundular. Nijeryalı ünlü sanatçı Davido “Oy pusulalarını hazırlayın, mesele henüz bitmedi” diyerek mücadelenin  artık sokaklarda değil, sandık başında verilmesi gerektiğini vurguladı.  Hükümet karşıtı halk protestolarına liderlik eden Feminist Birliği, gençlere evlerinde kalmaları çağrısında bulunarak “hiçbir canın yitip gitmeyi hak etmediğini” bildirdi.
Birlik cuma günü yaptığı açıklamada “Geçtiğimiz iki hafta, özellikle de son iki gün Nijeryalıların çoğu için oldukça zordu. Daha iyi bir gelecekte hayallerimizi gerçeğe dönüştürmek için hayatta kalmalıyız” ifadelerine yer verdi.
Lagos Valisi, “insan haklarını ihlal ettikleri için yargılanan” polis memurlarının listesini yayınlayarak “Lagos’u yeniden inşa edeceğine ve polislerin ceza almadan paçayı sıyırmalarına bir son vereceğine” söz verdi.
Ülke genelinde iki hafta süren protestolarda 56 kişinin öldüğü bilgisini veren Amnesty cuma günü yaptığı açıklamadaPompeo özellikle 10 kişinin yaşamını yitirdiği Lekki mahallesini hedef alan saldırıya karşı “vakit kaybetmeden bir bağımsız soruşturma açılmasını” talep etti. 1980’li yıllarda subay olarak görev yapan ve 2015 - 2019 yıllarında demokratik yollardan cumhurbaşkanı olarak seçilen Muhammed Buhari perşembe akşamı televizyondan açıklamalarda bulundu. Ancak polisin uyguladığı kanlı baskıdan söz etmedi. Buhari, şiddet eylemlerini kınayan uluslararası toplumu “hüküm vermeden önce tüm unsurların tamamlanmasını beklemeye” davet etti.
Afrika’nın en önemli ekonomik gücü sayılan Kıta’nın en büyük ülkesi Nijerya, sosyal medyada başlatılan eşi benzeri görülmemiş protestolara tanık oluyor. Perşembe günü Nijerya’daki büyük hapishanelerden biri ateşe verildi. Sosyal medya üzerinden yayılan videolarda Lagos’taki Ikoyi Islah Evi’nden dumanların yükseldiği görüldü. Lagos Polisi Sözcüsü Olamuyiwa Adejobi, DPA’ya verdiği demeçte “Adamlarımız hapishane güvenliğine destek olmak için müdahalede bulundu. Olaylar kontrol altına alındı” dedi.
Ikoyi mahalle sakinlerinden Tunde Oguntola, DPA’ya verdiği demeçte askerlerin ve polislerin tesise girdiği sırada çok sayıda silah sesi duyulduğunu aktardı. Yerel basın da bazı mahkumların öldürüldüğü bilgisini paylaştı. Polis Sözcüsü ise söz konusu bilgileri doğrulamadı. Yangın, Nijerya’nın en büyük şehrinde ordunun polis şiddetine karşı protesto düzenleyen vatandaşlara karşı kanlı bir şekilde müdahalede bulunmasından bu yana patlak veren şiddet olaylarının devamı sayılıyor.