Mısır, Türkiye ile Libya konusunda işbirliğinden uzak duruyor

Mısır fırkateyni Taba, Fransa ile askeri tatbikat sırasında (Mısır askeri sözcüsü)
Mısır fırkateyni Taba, Fransa ile askeri tatbikat sırasında (Mısır askeri sözcüsü)
TT

Mısır, Türkiye ile Libya konusunda işbirliğinden uzak duruyor

Mısır fırkateyni Taba, Fransa ile askeri tatbikat sırasında (Mısır askeri sözcüsü)
Mısır fırkateyni Taba, Fransa ile askeri tatbikat sırasında (Mısır askeri sözcüsü)

Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şükri, ülkesinin Libya konusunda Türkiye ile işbirliğini "bu aşamada" reddederken, Mısır ve Fransız deniz kuvvetleri bölgenin güvenlik ve istikrarına yönelik destek çabaları kapsamında Akdeniz'de ortak tatbikat gerçekleştirdi.
Dışişleri Bakanı Şükri, dün akşam Russia Today internet sitesinde yayınlanan Rusya haber ajansı TASS ile verdiği röportajda şunları kaydetti:
"Libya ile ilgili tüm konuların Libya tarafları arasındaki siyasi diyalogda gündeme getirilmesi gerektiğini düşünüyoruz ve çabalarımızı Rusya, ABD ve Batı Avrupa ve tabiki Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi ile koordine ediyoruz." 
Bakan Şükri, Mısır'ın Libya konusundaki siyasi sınırlarını tekrar dile getirerek, "Özellikle yabancı militanları Suriye'den Libya'ya transfer eden güçler olduğu için dış müdahalenin ve bölge dışındaki ve Arap toprakları dışındaki ülkelerin durumu etkileme girişimlerinin reddini" içerdiğini açıkladı. Şükri açıklamasının devamında şu ifadeleri kullandı:
"Dostlarımızla ve bu konuda bize yakın pozisyonda olan ülkelerle işbirliği yapmaya devam edeceğiz. Bu aşamada Türkiye’nin bunların arasında olduğunu söyleyemem.”
Mısır geçen ay Türk yetkililerin Mısır'la anlaşma çağrılarının güvenilirliğini ve ciddiyetini küçümsemişti. Bakan Şükri, birçok konuşmasında "Anlaşma çağrılarını bölgede istikrarı korumak için pratik önlemlere çevirme gerekliliği” çağrısında bulundu.
Mısır ve Türkiye'nin çıkarları Libya'daki duruma göre farklılık gösteriyor. Mısır, Libya parlamentosunun talebi üzerine "Mısır ve Arap ulusal güvenliğini korumak" amacıyla Libya’da askeri müdahale başlatmak için ülke parlamentosunun onayını aldı.
Diğer taraftan, Mısır ve Fransız deniz kuvvetleri dün, "Mısır fırkateyni (Taba) ve Fransız fırkateyninin (Jean Bart) katılımıyla Akdeniz'deki kuzey filosunda ortak bir tatbikat" gerçekleştirdi.
Mısırlı askeri bir kaynak tarafından yapılan açıklamaya göre ortak tatbikat farklı faaliyetleri içerdi. Tatbikat kapsamında, pozisyonlarını isabetli ve yüksek hızda alabildiklerini gösteren farklı yelken oluşumlarının uygulanmasına yönelik tatbikatın yanı sıra su altı, su yüzeyi ve havadan gelecek tehditlere karşı savunma metotları ve manevra kabiliyetleri sınandı. Havadan gelecek tehditler kapsamında ise Mısır ordusuna ait F-16’ların olası bir hava saldırısını engellemeye yönelik tatbikata katıldığı kaydedildi. 
Kahire ve Ankara, Akdeniz'de sondaj çalışması yapılması konusunda birçok hukuki ve siyasi tartışmaya girdi. Türkiye Şubat 2018'de Doğu Akdeniz'de sondaj faaliyetleri konusunda 2013'te Mısır ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi tarafından imzalanan bir anlaşmanın yasal olmadığını ve tanımadığını duyurdu. Kahire ise anlaşmanın yasallığını tartışmanın mümkün olmayacağını öne sürerek uluslararası hukukun kurallarının tutarlı olduğunu vurguladı. Uluslararası bir anlaşma sıfatıyla Birleşmiş Milletler'e tevdi edildiği belirtti. Benzer bir anlaşma aylar önce Yunanistan ile imzalandı.
Mısırlı askeri kaynak tarafından yapılan açıklamada, "Tatbikatlar, Mısır ve Fransız silahlı kuvvetleri arasındaki ortak işbirliğinin temellerini destekleme, her iki tarafın ortak çıkarlarını elde etmek için ikili yeteneklerden yararlanma ve bölgede güvenlik ve istikrarı sağlama çabalarını destekleme çerçevesinde gerçekleşti" ifadeleri yer aldı.



Ülkesine karşı çıktı, İsrail'in yanında yer aldı... Potansiyel “Uluslararası Adalet” yargıcı hakkında ne biliyoruz?

Uluslararası Adalet Divanı Hâkimi Julia Sebutinde (Uluslararası Mahkeme web sitesi)
Uluslararası Adalet Divanı Hâkimi Julia Sebutinde (Uluslararası Mahkeme web sitesi)
TT

Ülkesine karşı çıktı, İsrail'in yanında yer aldı... Potansiyel “Uluslararası Adalet” yargıcı hakkında ne biliyoruz?

Uluslararası Adalet Divanı Hâkimi Julia Sebutinde (Uluslararası Mahkeme web sitesi)
Uluslararası Adalet Divanı Hâkimi Julia Sebutinde (Uluslararası Mahkeme web sitesi)

Lübnanlı yargıç Nevvaf Selam'ın geçtiğimiz günlerde Uluslararası Adalet Divanı (UAD) başkanlığından istifa etmesinin ardından, daha önce İsrail'in yanında yer alarak Gazze'deki “soykırım” suçlamalarını reddeden Ugandalı yargıç Julia Sebutinde adı mahkemenin başkanlığı için gündeme geldi.

Nevvaf Selam'ın Uluslararası Adalet Divanı başkanı olarak görev süresinin Şubat 2027'de sona ermesi beklenirken, Lübnan Başbakanlığı görevini üstlenmek üzere istifa etmesi sonrası Julia Sebutinde adı gündeme geldi.

Peki, Sebutinde kimdir ve onun hakkında ne biliyoruz?

Sebutinde, Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı'na yargıç olarak seçilen ilk Afrikalı kadındır.

1954 doğumlu ve ilk kez 2012'de Adalet Divanı üyeliğine seçildi, ardından 2021 yılında yeniden seçildi. Çeşitli adli ve hukuki görevlerde bulundu. Uganda'daki Makerere Üniversitesi'nden mezun oldu. Kampala'daki Hukuk Geliştirme Merkezi'nden diploma ve Edinburgh Üniversitesi'nden Hukuk alanında yüksek lisans derecesine sahiptir. Savaş suçlarıyla ilgili davalarda geniş bir deneyimi vardır.

Julia Sebutinde, Uganda'da 1978'den 1990'a kadar Adalet Bakanlığı'nda çalıştı. Edinburgh Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde Hukuk alanında yüksek lisans eğitimi aldı ve 1991'de mezun oldu.

2009 yılında Edinburgh Üniversitesi'nden hukuk alanında fahri doktora unvanını aldı.

Julia Sebutinde, John Bagunywa Sebutinde ile evli ve iki kız çocuğu vardır.

Ülkesine karşı kararı destekledi

Julia Sebutinde, 2022 yılında Uluslararası Adalet Divanı'nın ülkesi aleyhine verdiği, Uganda'nın Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne 1998 ile 2003 yılları arasında iki ülke arasında yaşanan ihtilaf nedeniyle 325 milyon dolar tazminat ödemesi gerektiği yönündeki kararını onadı.  

Filistinlilere yönelik soykırımın önlenmesi kararına karşı çıktı.

Sebutinde, İsrail temsilcisi ile birlikte, Güney Afrika'nın İsrail'i “soykırım” yapmakla suçlayarak açtığı davada, mahkemenin Filistinlilere yönelik soykırımı önleme ve sivillere daha fazla yardım etme kararına karşı çıkan Uluslararası Adalet Divanı'nın 17 hâkimi arasında yer aldı.

O dönemde, mahkemenin yargı yetkisinin Soykırım Sözleşmesi ile sınırlı olduğunu ve uluslararası insancıl hukukun ihlal edildiği iddialarını kapsamadığını söyleyerek, kararını gerekçelendirdi. Bunun ardından Uganda'nın Birleşmiş Milletler temsilcisi Adonia Ayebare hemen açıklama yaptı. Vatandaşı Yargıç Julia Sebutinde'nin Uluslararası Adalet Divanı'ndaki kararının, ülkesinin Filistin'deki duruma ilişkin tutumunu temsil etmediğini belirterek, Uganda'nın Filistin halkının içinde bulunduğu acı durumun son bulması için verdiği destek, Birleşmiş Milletler'de kullandığı oylarla ortaya konmuştur" ifadelerini kullandı.

“Hassas zamanlama”

Şarku’l Avsat’ın Israel Today'den aktardığına göre, Yargıç Sebutinde'nin UAD başkanlığına gelişinin zamanlaması, özellikle Güney Afrika'nın temmuz ayında açtığı davada İsrail'in savunmasını sunacak olması nedeniyle “hassas”. UAD kurallarına göre, her üç yılda bir Komisyon üyelerinin oylarıyla seçilen Başkan, kurumun idari işlerini denetler ve komitelerine başkanlık eder. Yargıçlar bir davada eşit olarak bölündüğünde, başkan oy kullanma hakkına sahiptir.