Sahra Çölü'nde bulunan eski bir kaya parçası, Mars'ın 4 milyar yıllık geçmişini ortaya serdi

Yeni araştırmaya göre Mars'taki su varlığı, 4,4 milyar yıl öncesine uzanıyor (Pixabay)
Yeni araştırmaya göre Mars'taki su varlığı, 4,4 milyar yıl öncesine uzanıyor (Pixabay)
TT

Sahra Çölü'nde bulunan eski bir kaya parçası, Mars'ın 4 milyar yıllık geçmişini ortaya serdi

Yeni araştırmaya göre Mars'taki su varlığı, 4,4 milyar yıl öncesine uzanıyor (Pixabay)
Yeni araştırmaya göre Mars'taki su varlığı, 4,4 milyar yıl öncesine uzanıyor (Pixabay)

Bilim insanları Sahra Çölü’nde bulunan eski bir Mars kayasını analiz etti ve Kızıl Gezegen’de yaklaşık 4,4 milyar yıl önce su bulunduğunu ortaya çıkardı.
Çölde birkaç yıl önce NWA 7034 ve NWA 7533 olarak adlandırılan bir çift göktaşı keşfedilmişti. Analizler, bu göktaşlarının Mars’a ait olduğunu ve farklı kaya parçalarından oluştuğunu ortaya koymuştu.
Tokyo Üniversitesi'nden Profesör Takashi Mikouchi'nin de yer aldığı bir uluslararası araştırma ekibi, analiz için NWA 7533’den 50 gramlık numune aldı.
Mikouchi, hakemli bilim dergisi Science Advances’ta yayımlanan makalede şunları ifade etti:
Numunelerimiz, 4 farklı tür spektroskopik analize tabi tutuldu. Analiz, ekibimizi bazı heyecan verici sonuçlara ulaştırdı.
Aslında gezegen bilimciler, Mars'ta yaklaşık 3,7 milyar yıldır su olduğunu tahmin ediyordu. 
Şimdiyse yeni bulgular, birlikte suyun, bu tarihten çok daha önce, yani 4,4 milyar yıl önce de mevcut olduğunu gösterdi.
Mikouchi’ye göre göktaşı içinde bulunan klastik kayaçlar, magmadan meydana geliyor ve genellikle darbelerle oksidasyon sonucunda oluşuyor.
Oksidasyon, oksijen ve demirin tepkimeye girmesiyle meydana gelen bir süreç. Göktaşındaki oksidasyon da ancak kabuğun bir kısmını eriten bir darbe sırasında, Mars kabuğunun üzerinde ya da içinde suyun mevcut olmasıyla meydana gelebilir.
News18’in aktardığına göre bulgular, yaşamın kökenleri ve Dünya'nın ötesindeki yaşamın keşfine dair araştırmalara yardımcı olabilir.
 
Independent Türkçe, News18
 



Mars'ta bir zamanlar kar ve yağmur yağıyormuş

Bilim insanları Mars'ın yağışları mümkün kılacak bir iklime nasıl sahip olduğunu anlamaya çalışıyor (NASA)
Bilim insanları Mars'ın yağışları mümkün kılacak bir iklime nasıl sahip olduğunu anlamaya çalışıyor (NASA)
TT

Mars'ta bir zamanlar kar ve yağmur yağıyormuş

Bilim insanları Mars'ın yağışları mümkün kılacak bir iklime nasıl sahip olduğunu anlamaya çalışıyor (NASA)
Bilim insanları Mars'ın yağışları mümkün kılacak bir iklime nasıl sahip olduğunu anlamaya çalışıyor (NASA)

Mars'ta bir zamanlar yağmur ve kar yağdığına dair bulgular ortaya çıktı. 

Bilim insanları Mars'ta bir zamanlar büyük miktarda su bulunduğunu ve çarpıcı yüzey şekillerinin bu şekilde oluştuğunu gösteren kanıtlar keşfediyor. 

Özellikle 4,1 milyar ila 3,7 milyar yıl önce Kızıl Gezegen'de su olduğu üzerinde büyük ölçüde fikir birliği sağlanmış durumda.

Ancak bu suyun nereden geldiği ayrı bir tartışma konusu. Bazı bilim insanları gezegenin her zaman soğuk ve kuru olduğunu, suyu da buz tabakalarının sağladığını savunuyor.

Öte yandan diğer uzmanlar, gezegenin yağışları mümkün kılacak kadar ılıman bir iklime sahip olabileceği ihtimali üzerinde duruyor.

Bilim insanları bu soruya cevap vermek adına gezegenin bugünkü jeolojik yapısının nasıl meydana geldiğini anlamalarını sağlayacak bir bilgisayar modeli kullandı. 

Dünya'da yağışla şekillendiği bilinen bölgelerin Mars'ın bazı kısımlarına benzerliğinden yola çıkan ekip, yerbilimleri için geliştirilmiş bir modelden yararlandı.

Araştırmacılar yağışa dair en güçlü kanıtların bulunduğu ekvator bölgesine odaklanarak Mars arazisinin bir simülasyonunu oluşturdu. Ardından suyun birinde yağış, diğerinde buz tabaklarından geldiği iki ayrı senaryoyu yüzbinlerce yıl boyunca simüle ettiler.

Bulguları hakemli dergi Journal of Geophysical Research: Planets'ta 21 Nisan Pazartesi günü yayımlanan çalışmaya göre iki senaryoda ortaya çok farklı iki gezegen çıktı.

Suyun buzullardan geldiği simülasyonda vadilerin en üst kısımları, buz tabakalarının yakınında, çok yüksek rakımlarda oluştu. Yağış senaryosundaysa su kaynakları çok daha geniş bir alana yayıldı. 

Colorado Boulder Üniversitesi'ne doktorasını tamamlayan Amanda Steckel, liderliğini üstlendiği çalışmayı "Buz tabakalarından gelen su, yalnızca dar bir yükseklik şeridinde vadi oluşumunu başlatıyor" diye açıklıyor: 

Oysa yağışlar geniş bir alana dağılmışsa, her yerde vadi başları oluşabiliyor.

Bilim insanları daha sonra NASA'nın Mars Global Surveyor ve Mars Odyssey araçlarının verilerini, elde ettikleri bulgularla karşılaştırdı. Buz tabakası senaryosu, bugünkü Mars'tan çok farklı bir manzara ortaya çıkarırken, yağış modeli çok daha yakın bir sonuç verdi.

Ekip bu nedenle Kızıl Gezegen'de bir zamanlar kar ve yağmur yağdığından şüpheleniyor. Steckel, "Kesin bir sonuca varmak çok zor" diyerek ekliyor: 

Ancak bu vadilerin çok farklı yüksekliklerde başladığını görüyoruz. Bunu sadece buzla açıklamak zor.

Ancak araştırmacılar, gezegende bu yüzey şekillerini oluşturacak yağışın nasıl gerçekleştiğini henüz bilmiyor.

Bulgular Mars'ın geçmişteki iklimine dair tartışmaya son noktayı koymuyor. Ancak ekip, yeni çalışmanın Dünya'nın geçmişi hakkında da fikir verebileceğini söylüyor.

Makalenin bir diğer yazarı Brian Hynek "Akan suyun yol açtığı erozyon durduğunda Mars adeta zamanda dondu ve muhtemelen 3,5 milyar yıl önceki Dünya'ya çok benziyor" diyor.

Independent Türkçe, Debrief, Phys.org, Journal of Geophysical Research: Planets