Sahra Çölü'nde bulunan eski bir kaya parçası, Mars'ın 4 milyar yıllık geçmişini ortaya serdi

Yeni araştırmaya göre Mars'taki su varlığı, 4,4 milyar yıl öncesine uzanıyor (Pixabay)
Yeni araştırmaya göre Mars'taki su varlığı, 4,4 milyar yıl öncesine uzanıyor (Pixabay)
TT

Sahra Çölü'nde bulunan eski bir kaya parçası, Mars'ın 4 milyar yıllık geçmişini ortaya serdi

Yeni araştırmaya göre Mars'taki su varlığı, 4,4 milyar yıl öncesine uzanıyor (Pixabay)
Yeni araştırmaya göre Mars'taki su varlığı, 4,4 milyar yıl öncesine uzanıyor (Pixabay)

Bilim insanları Sahra Çölü’nde bulunan eski bir Mars kayasını analiz etti ve Kızıl Gezegen’de yaklaşık 4,4 milyar yıl önce su bulunduğunu ortaya çıkardı.
Çölde birkaç yıl önce NWA 7034 ve NWA 7533 olarak adlandırılan bir çift göktaşı keşfedilmişti. Analizler, bu göktaşlarının Mars’a ait olduğunu ve farklı kaya parçalarından oluştuğunu ortaya koymuştu.
Tokyo Üniversitesi'nden Profesör Takashi Mikouchi'nin de yer aldığı bir uluslararası araştırma ekibi, analiz için NWA 7533’den 50 gramlık numune aldı.
Mikouchi, hakemli bilim dergisi Science Advances’ta yayımlanan makalede şunları ifade etti:
Numunelerimiz, 4 farklı tür spektroskopik analize tabi tutuldu. Analiz, ekibimizi bazı heyecan verici sonuçlara ulaştırdı.
Aslında gezegen bilimciler, Mars'ta yaklaşık 3,7 milyar yıldır su olduğunu tahmin ediyordu. 
Şimdiyse yeni bulgular, birlikte suyun, bu tarihten çok daha önce, yani 4,4 milyar yıl önce de mevcut olduğunu gösterdi.
Mikouchi’ye göre göktaşı içinde bulunan klastik kayaçlar, magmadan meydana geliyor ve genellikle darbelerle oksidasyon sonucunda oluşuyor.
Oksidasyon, oksijen ve demirin tepkimeye girmesiyle meydana gelen bir süreç. Göktaşındaki oksidasyon da ancak kabuğun bir kısmını eriten bir darbe sırasında, Mars kabuğunun üzerinde ya da içinde suyun mevcut olmasıyla meydana gelebilir.
News18’in aktardığına göre bulgular, yaşamın kökenleri ve Dünya'nın ötesindeki yaşamın keşfine dair araştırmalara yardımcı olabilir.
 
Independent Türkçe, News18
 



Dinozorlar Çağı'ndaki kuşların Arktika'da yuva yaptığı ortaya çıktı

Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)
Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)
TT

Dinozorlar Çağı'ndaki kuşların Arktika'da yuva yaptığı ortaya çıktı

Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)
Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)

Bilim insanları, kuşların kutup bölgelerine en azından 73 milyon yıldır yuva yaptığını keşfetti. 

Günümüzde Arktika'da yuva yapan 200'den fazla kuş türü var. Bilim insanları bu hayvanların ekosistemin önemli üyeleri olduğunu, polenleşme ve tohum dağılımı gibi temel görevlere katkı sağladığını söylüyor.

Daha önce yapılan araştırmalarda bu davranışın yeni olmadığı görülmüştü. Princeton Üniversitesi'nden Lauren Wilson "Kutup bölgelerinde yuva yapmaya dair en eski kanıt, Antarktika'nın Eosen dönemine ait yaklaşık 46,5 milyon yıl önce yaşamış bir penguen kolonisiydi" diyor.

Wilson liderliğindeki ekibin yeni araştırmasıysa bu tarihi yaklaşık 25 milyon yıl daha geriye çekti. 

Bilim insanları Alaska'nın kuzeyindeki Prince Creek formasyonunda yaptıkları kazılarda aralarında embriyo ve yavru kalıntıları da olan 50'den fazla kuş fosili ortaya çıkardı. Çoğunun boyu 2 milimetreden daha kısa olan bu fosiller, kuşların kutup bölgelerinde yuva yaptığına dair en eski kanıtı sunuyor. 

Bulguları hakemli dergi Science'ta yayımlanan çalışmanın ortak yazarı Patrick Druckenmiller, "Bu yeni fosiller, kuşların evrimi hakkındaki bilgilerimizde önemli bir boşluğu dolduruyor" diyerek ekliyor:

Bu çalışmadan önce, birkaç ayak izi dışında Alaska'da kuş fosilleri bulunmamıştı.

Araştırmacılar yaklaşık 73 milyon yıl önce Arktika'da yuva yapan bu kuşların en azından üç ayrı gruptan geldiğini saptadı. Fosillerin bir kısmı martıya benzeyen Ichthyornithes ve dalgıç kuşuna benzeyen Hesperornithes gruplarına aitti. Artık soyu tükenen bu gruplar dişli kuşları içeriyordu.

Ancak kalıntıların çoğu ördeklere benzeyen dişsiz kuşlara aitti. Araştırmacılar dişsizliğin, bugün yaşayan bütün kuşları içeren grubun belirleyici özelliği olduğunu ifade ediyor. Bu nedenle bulgular, milyonlarca yıl önce Arktika'da yuva yapan kuşların, modern kuşların yakın akrabaları olduğuna işaret ediyor.

Ekip, bölgenin o dönemde bugüne kıyasla daha sıcak olduğunu ve muhtemelen 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığı aldığını söylüyor. Ancak bu durum kuşların dondurucu soğuklara maruz kalmadıkları anlamına gelmiyor.

Druckenmiller "Kışlar bugünkü kadar sert olmasa da yıl boyunca burada yaşayan hayvanlar dondurucu soğuklara, ara sıra yağan kara ve yaklaşık 4 ay süren kış karanlığına katlanmak zorundaydı" diye açıklıyor.

Ancak bölgede o zaman yuva yapan kuşların tek sorunu sıcaklıklar değildi. Araştırmacılar bazılarının uzunluğu 5 metreye ve ağırlığı 2 tona çıkan yaklaşık 12-13 dinozor türüyle beraber yaşadıklarını söylüyor. 

Druckenmiller, Troodon gibi etçil dinozorların, "bu sevimli küçük kuşları akşam yemeğinde seve seve yiyeceğini" söylüyor. 

Edinburgh Üniversitesi'nden paleontolog Steve Brusatte, yer almadığı çalışmanın bulgularını şöyle değerlendiriyor:

Bu fosiller, kuşların onlarca milyon yıl önce bu yüksek enlemlerdeki toplulukların ayrılmaz bir parçası olduğunu ve bu toplulukların modern zamanlardaki ekolojik bir yenilik değil, Dünya tarihinin uzun vadeli bir normu olduğunu gösteriyor.

Independent Türkçe, Guardian, Live Science, Science